August Borms-herdenkingen (Merksem)

Gebeurtenis
Hendrik Defoort (2023, ongewijzigd), Hendrik Defoort (1998)

De Bormsherdenkingen zijn jaarlijkse herdenkingen van August Borms aan diens graf in Merksem. Ze vinden plaats op 12 april, de dag van zijn executie in 1946.

Alternatieve naam
Bormsherdenkingen
Periode
1950
Leestijd: 2 minuten

Jaarlijkse herdenking georganiseerd naar aanleiding van de executie van August Borms Borms, August
August Borms (1878-1946) speelde een prominente rol in de activistische collaboratie tijdens de Eerste Wereldoorlog en groeide nadien uit tot hét symbool van de amnestiebeweging, die een ... Lees meer
op 12 april 1946.

Een eerste clandestiene herdenking vond plaats in 1947 en was georganiseerd door "Zwarte Leeuw". Sinds 1950 vindt ze elk jaar rond 12 april plaats in Merksem waar Borms begraven ligt. Initiatiefnemers waren aanvankelijk Cyriel Rousseeu Rousseeu, Cyriel
Cyriel Rousseeu (1882-1968) was een Vlaams activist, mede-oprichter van Pro Westlandia en betrokken bij de initiatieven van zijn vriend August Borms. Lees meer
en Rik Baekelmans. Later werd de organisatie van de herdenking overgenomen door het Bormsherdenkingskomitee, vanaf 1976 het Borms Documentatie- en Actiecentrum Bormshuis
Het Bormshuis werd in 1971 opgericht. Het verzorgt de nagedachtenis van August Borms met een archief en bibliotheek, tentoonstellingen en herdenkingsmomenten. Lees meer
.

Tot en met de jaren 1970 konden de herdenkingen op een gemiddelde opkomst van duizend tot tweeduizend deelnemers rekenen, waaronder vertegenwoordigers van het Taal Aktie Komitee Taal Aktie Komitee
Het Taalaktiekomitee (TAK) (1972) is een partijpolitiek-onafhankelijke Vlaams-nationalistische actiegroep met – zeker tot in de jaren 1990 – als handelsmerk ludieke stunts en verrassende ... Lees meer
, Were Di Were Di
Were Di vzw was een radicaal Vlaams-nationalistische actiegroep die vooral met haar tijdschrift Dietsland Europa het rechts-nationalistische gedachtengoed verspreidde in de jaren 1960 tot... Lees meer
, de Vlaamse Militanten Orde Vlaamse Militanten Orde (1950-1971)
De Vlaamse Militanten Orde was een Vlaams-nationale militantenorganisatie die werd opgericht in 1950, aanvankelijk ter ondersteuning van de Vlaams-nationale partijpolitiek. Lees meer
en steeds ook enkele Volksunie Volksunie
Tussen 1954 en 2001 bepaalde de Volksunie (VU) als Vlaams-nationalistische partij mee de politieke evolutie in België, van unitaire staat tot federaal koninkrijk. Ze groeide uit tot de tw... Lees meer
-mandatarissen. Vanaf 1977 werden de vieringen soberder en zakte het aantal deelnemers naar enkele honderden. De herdenkingen hadden een vast stramien: eucharistieviering, liederen en toespraken in het gemeentepark van Merksem – "het bloed van Borms eist amnestie" – en ten slotte een bloemenhulde aan het grafmonument van Borms.

Geregeld dreigden linkse studentenverenigingen en verzetsorganisaties met tegenmanifestaties, maar het kwam nooit tot echte confrontaties. Enkel in 1966, bij de twintigste verjaardag van Borms' executie, werd de toelating geweigerd, uit vrees voor tegenbetogingen die de openbare orde zouden verstoren. Die weigering kwam pas op 5 april 1966 en werd door de organisatoren gezien als een typische houding van het Belgisch establishment.

Suggestie doorgeven

1998: Hendrik Defoort (pdf)

2023: Hendrik Defoort

Inhoudstafel