Couvreur, Walter

Nadat hij de humaniora had doorlopen aan de Rijksmiddelbare School en het Koninklijk Atheneum van zijn geboortestad Antwerpen, studeerde Couvreur Oosterse talen en klassieke filologie aan de Leuvense universiteit, waar hij respectievelijk in 1936 en 1938 het einddiploma behaalde. Van 1938 tot 1944 was hij verbonden aan het Nationaal Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek (NFWO).
In 1944 werd Couvreur aan de Rijksuniversiteit Gent benoemd tot docent en in 1949 tot gewoon hoogleraar. Hij doceerde er Algemene en Indo-Germaanse taalkunde, Vergelijkende spraakkunst van de Germaanse talen, Gotisch, Hettitisch en Tochaars. Wat beide laatstgenoemde, ‘dode’ talen betreft, respectievelijk gesproken in het huidige Turkije en China, was hij een wereldautoriteit. Op 1 oktober 1984 werd hij toegelaten tot het emeritaat.

Courvreur publiceerde meermaals over (de geschiedenis van) de spelling(shervormingen) van het Nederlands, zowel wetenschappelijk als taalpolitiek Taalpolitiek en -wetgeving
Situaties van taalonderdrukking vindt men wereldwijd. Daarom besteedt deze bijdrage eerst aandacht aan gehanteerde taalpolitieke strategieën. Ook in België verzette een gedomineerde taalg... Lees meer , en maakte deel uit van de Nederlands-Belgische Spellingcommissie (1945), de Woordenlijstcommissie (1947) en de Commissie Pée-Wesselings (1966), de zogenaamde Bastaardwoordencommissie. Vanaf 1977 was hij lid van de Koninklijke Commissie van Advies voor Plaatsnaamgeving (zie Taal Taal
De ontwikkeling van het Nederlands vormde tot diep in de 20ste eeuw een fundamenteel aandachtspunt in de Vlaamse beweging. De wijze waarop het geschreven en gesproken Nederlands gehanteer... Lees meer ).

Voorzitter van het Vlaams Comité voor Federalisme

Couvreur volgde de Gentse hoogleraar en Nobelprijswinnaar Corneel Heymans Heymans, Corneel
De Gentse hoogleraar Corneel Heymans (1892-1968) won in 1938 de Nobelprijs voor geneeskunde. Over zijn rol tijdens de Tweede Wereldoorlog ontstond controverse. Na 1944 was hij – naast zij... Lees meer op als voorzitter van het op 10 juni 1950 opgerichte Vlaams Comité voor Federalisme Vlaams Comité voor Federalisme
Het Vlaams Comité voor Federalisme (1950-1955?) bestond uit academici die nadachten over oplossingen voor de Belgische communautaire problemen. Het comité produceerde een federalistisch m... Lees meer , dat bestond tot 1954. In 1952 nam hij vanuit die organisatie mee het initiatief om samen te werken met Waalse federalisten, wat leidde tot een Vlaams-Waals College, dat op 3 december van dat jaar een federalistisch manifest uitbracht en op 4 oktober 1953 een ontwerp van federale grondwet. Vlaanderen en Wallonië zouden daarin autonome regio’s binnen België België
Geen Vlaamse beweging zonder België. Het is ook onmogelijk om België te begrijpen zonder de geschiedenis van de Vlaamse beweging erbij te betrekken. Tussen het ontstaan van een culturele ... Lees meer vormen en Brussel Brussel
In de geschiedenis van de Vlaamse beweging speelde Brussel een unieke rol vanwege haar hoofdstedelijke functies, economische aantrekkingskracht en als symbool van verfransing, die zich v... Lees meer een tweetalige entiteit onder de koepel van het centraal gezag, met een verplichte subnationaliteit voor zowel Nederlands- als Franstaligen.

Op 24 april 1953 sprak Couvreur in Delft in naam van de Vlaamse tak van het Algemeen-Nederlands Verbond (ANV) Algemeen-Nederlands Verbond
Het Algemeen-Nederlands Verbond (ANV) werd in 1895 opgericht. Aanvankelijk behartigde het de belangen van de Nederlandse taal. Later en tot op de dag van vandaag ijvert het voor de brede ... Lees meer een toespraak uit bij de herdenking van de 400ste verjaardag van de geboorte van Willem van Oranje (1533-1584), waarbij hij nadrukkelijk opriep tot meer samenwerking op diverse terreinen tussen enerzijds Nederland Nederland
Nederland is met Vlaanderen verbonden door de economische infrastructuur, de taal en de geschiedenis. Vanaf eind 18de eeuw kreeg die verbondenheid in taal en cultuur op uiteenlopende mani... Lees meer en anderzijds België en Vlaanderen. Couvreur was afkomstig uit een vrijzinnig, liberaal en Franssprekend milieu en werd naar eigen zeggen Vlaamsgezind door zijn confrontatie met de taalverhoudingen in het leger als milicien en later door wat hij in 1989 omschreef als ‘het geraffineerd offensief dat na de Tweede Wereldoorlog op gang werd gebracht tegen de Vlaamse beweging’.

Eerste voorzitter van de Volksunie

Vanuit het Vlaams Comité voor Federalisme werden in 1953 besprekingen opgezet, waarbij hij van dichtbij was betrokken, om tegen de parlementsverkiezingen in het voorjaar van 1954 een nieuwe partij op poten te zetten. Dat werd de Christelijke Vlaamse Volksunie Christelijke Vlaamse Volksunie
De Christelijke Vlaamse Volksunie was een verkiezingskartel van Vlaams-nationalisten, ontevreden middenstanders en boeren. Het was de opvolger van de Vlaamse Concentratie en de voorloper ... Lees meer , een samenwerkingsverband tussen Vlaams-nationalisten en boeren- en middenstandsvertegenwoordigers. De partij behaalde één Kamerzetel. Couvreur, die overigens niet de ambitie had om op een verkiezingslijst te figureren of een verkozen politiek mandaat te bekleden, onderhandelde vervolgens – samen met onder meer Frans van der Elst Van der Elst, Frans
Frans van der Elst (1920-1997) was repressieadvocaat, medestichter van de Volksunie en voor die partij twintig jaar voorzitter (1955-1975) en bijna dertig jaar parlementslid (1958-1985).... Lees meer – verder met diverse personen en groepen en tekende mee de uitnodiging voor de oprichtingsvergadering van de Volksunie (VU) Volksunie
Tussen 1954 en 2001 bepaalde de Volksunie (VU) als Vlaams-nationalistische partij mee de politieke evolutie in België, van unitaire staat tot federaal koninkrijk. Ze groeide uit tot de tw... Lees meer in Brussel op 21 november 1954. Hij werd er unaniem aangesteld als voorzitter. Daarna werkte hij mee aan de organisatorische uitbouw van de partij, die op 24 april 1955 in Gent een eerste congres organiseerde.

In de loop van dat jaar ging Couvreur op zoek naar financiële midden voor de VU, in het bijzonder voor de uitgave van een eigen krant. Daarbij nam hij iemand onder de arm die naderhand malafide bleek te zijn. De discussies daarover – waarover de inmiddels allemaal overleden betrokkenen later tegenstrijdige versies vertelden – leidden in november 1955 tot zijn ontslag als VU-voorzitter. Hij werd in die functie aanvankelijk waarnemend en in 1957 officieel opgevolgd door Van der Elst.

Couvreur bleef de VU wel steunen, woonde vanaf 1957 weer af en toe de vergaderingen van het hoofdbestuur bij en bleef tijdens de volgende decennia lid van de van de partij. In de jaren 1960 zou hij volgens sommigen zijn benaderd om gecoöpteerd Senator te worden voor de VU, maar dat heeft hij zelf altijd ontkend. In 1989 verklaarde hij het volgende: ‘Wij zitten nu met de Volksunie en met het Vlaams Blok Vlaams Belang
Vlaams Belang is een radicaal-rechtse Vlaams-nationalistische partij, die in 1978 ontstond onder de naam ‘Vlaams Blok’, als verkiezingskartel van de Vlaamse Volkspartij en de Vlaams Natio... Lees meer . Die moeten terug bijeen. Maar dan wel Vlaams-radikaal’.

Couvreur, een grote bibliofiel, publiceerde herhaaldelijk over (taal)geschiedenis en was een tijdlang voorzitter van het Antwerpse genootschap voor Geschiedenis. In 1976 was hij lid geworden van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letteren (KANTL) Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde
De Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde (KANTL, 1886) is een instelling die zich in de loop van haar geschiedenis heeft ingezet zowel voor taalculturele, -wetenschappeli... Lees meer en in 1990 werd hij in de adelstand verheven met de titel van ridder.