De Baecker, Lodewijk

Persoon
Wido Bourel (2023, aanvulling), Luc Verbeke (1998)

Lodewijk de Baecker (1814-1896) was een Frans-Vlaamse jurist en schrijver. Hij was medestichter van het Comité flamand de France en de meest Nederlandsgezinde Frans-Vlaming in de 19de eeuw.

Geboorte
Saint-Omer, 16 april 1814
Overlijden
Parijs, 4 december 1896
Leestijd: 3 minuten

Lodewijk de Baecker was de zoon van een drukker uit Hazebroek. Hij werd rechter en kantonnaal afgevaardigde in Sint-Winoksbergen. Hij was bijzonder vruchtbaar als schrijver van een vijftigtal werken over de geschiedenis van de Nederlanden in Frankrijk Frankrijk & Vlaanderen
De verhouding tussen Vlaanderen en Frankrijk werd altijd gekenmerkt door een aanzienlijke dubbelzinnigheid. Hoewel er lange tijd een grote affiniteit met de Franse cultuur bestond, werd d... Lees meer
en over de Nederlandse taal Taal
De ontwikkeling van het Nederlands vormde tot diep in de 20ste eeuw een fundamenteel aandachtspunt in de Vlaamse beweging. De wijze waarop het geschreven en gesproken Nederlands gehanteer... Lees meer
en cultuur.

Frans-Vlaanderen

De Baecker wordt beschouwd als een van de meest vooruitstrevende, strijdvaardige en Nederlandsgezinde stichters van het Comité flamand de France (CFF) Comité flamand de France
Het Comité flamand de France was de eerste Frans-Vlaamse vereniging die ijverde voor de verdediging en de promotie van de Vlaamse/ Nederlandse taal en cultuur in Frans-Vlaanderen. Lees meer
. Hij werd de eerste ondervoorzitter van de organisatie.

In het Comité flamand de France speelde De Baecker de eerste tien jaar een belangrijke rol. Toen het Comité in 1866 onder druk van het Franse ministerie echter afweek van zijn oorspronkelijke programma en de strijd voor de moedertaal niet langer openlijk durfde te voeren, verliet De Baecker de organisatie om zijn eigen weg te gaan.

Vlaamsgezind engagement

De Baecker onderhield betrekkingen met Vlaamse en Nederlandse letterkundigen en met vooraanstaande figuren uit de Vlaamse beweging. Hij had een vriendschappelijke relatie met de Gentse groep rond Ferdinand A. Snellaert Snellaert, Ferdinand A.
Ferdinand Augustijn Snellaert (1809-1872) was een arts, filoloog, letterkundige en leidende figuur in de Vlaamse beweging. Lees meer
en Philip M. Blommaert Blommaert, Philip M.
Lees meer
. Zijn bekendste werk, Les Flamands de France, verscheen trouwens in Gent. Hij bestudeerde zeer ijverig de Nederlandse literatuur Literatuur
De literatuur heeft een cruciale rol gespeeld in het ontstaan van de Vlaamse ontvoogdingsstrijd en ook in de daaropvolgende fasen van de Vlaamse natiewording zijn schrijvers vaak richting... Lees meer
met het oog op de bekendmaking van de Vlaamse en Nederlandse letterkunde in Frans-Vlaanderen Frans-Vlaanderen
Dit artikel belicht de belangstelling vanuit de Vlaamse beweging voor de Vlaamse cultuur in Noord-Frankrijk. Lees meer
. In 1850-1851 was hij een van de sprekers op de Nederlandse congressen Nederlandse Congressen
De Nederlandse Congressen waren gemeenschappelijke (culturele) ontmoetingen van Vlamingen en Nederlanders in Vlaanderen en Nederland die met onderbrekingen werden georganiseerd sinds 1849... Lees meer
.

In 1851 werd De Baecker door de Franse minister van onderwijs Onderwijs
Lees meer
belast met een onderzoek naar de stand van de geschiedenisbeoefening en de letterkunde in België België
Geen Vlaamse beweging zonder België. Het is ook onmogelijk om België te begrijpen zonder de geschiedenis van de Vlaamse beweging erbij te betrekken. Tussen het ontstaan van een culturele ... Lees meer
en Nederland Nederland
Nederland is met Vlaanderen verbonden door de economische infrastructuur, de taal en de geschiedenis. Vanaf eind 18de eeuw kreeg die verbondenheid in taal en cultuur op uiteenlopende mani... Lees meer
. Hij schreef daarover een belangwekkend rapport, waarin hij wees op de snelle bloei van de Nederlandse letterkunde, en op de wezenlijke eenheid van Noord en Zuid in taalkundig en cultureel opzicht. Hij bepleitte ook de noodzaak om het Nederlands een plaats in het Franse onderwijs te gunnen. Het enige resultaat was dat hij de toestemming kreeg om zonder enige vergoeding aan de Parijse Sorbonne een cursus in de geschiedenis van de Nederlandse letterkunde te geven.

Erfenis

De Baecker was meer dan een regionalist; hij was de meest Nederlandsgezinde voorvechter van zijn generatie in Frans-Vlaanderen. Op zijn graf in Noordpene werd in 2016 een gedenkplaat aangebracht met de tekst: ‘Trouw aan de Nederlandse Gedachte’.

Werken

– Histoire de la littérature néerlandaise, z.j.
– Néerlande et Provence, z.j.
– Les Flamands de France. Etudes sur leur langue, leur littérature et leurs monuments, 1850.
– Des Nibelungen. Saga mérovienne de la Néerlande, 1853.
– De la religion du Nord de la France avant le christianisme, 1854.
– Chants historiques de la Flandre, 1855.
– Saga du Nord, 1857.
– Rapport à Monsieur le Ministre de l'Institution Publique et des Cultes de France sur l'état des lettres en Belgique et dans les Pays-Bas, 1862.
– Etudes néerlandaises, 1872.
– La langue flamande en France depuis les temps les plus reculés jusqu'à nos jours, 1893.

Literatuur

– P. Larousse, Grand Dictionnaire universel du XIXe siècle, II-XVI-XVII, 1867-1877-1890.
– V. Celen, Fransch-Vlaanderen. Letterkundige betrekkingen met Vlaanderen, 1933.
– De Torrewachter, jg. 2, 15 november 1930.
– De Torrewachter, jg. 14, februari 1942.
– L. Bertram, Honderd jaar geschiedenis: Het "Comité Flamand de France", in: Notre Flandre, jg. 2, 1953, nr. 2, pp. 19-23.
– L. Verbeke, Vlaanderen in Frankrijk: taalstrijd en Vlaamse Beweging in Frans- of Zuid-Vlaanderen, 1970.
– P. Brachin, Baecker, Lodewijk de, in: Nationaal Biografisch Woordenboek, dl. 11, 1985.
– L. Milis, Frans-Vlaanderen in de belangstelling van de 19de eeuwse Vlaamse intellectuelen, in: Jaarboek De Franse Nederlanden, 1988, pp. 57-58.
– P. Brachin, Un pionier: L. de Backer, in: Jaarboek De Franse Nederlanden, 1988, pp. 67-77.
– A. Lowyck, Lodewijk De Backer, in Jaarboek Zannekin, 1988, pp. 57-58.
– W. Bourel, De saga van Lodewijk. Over Lodewijk de Baecker, voorvechter van de Nederlandse Gedachte in Frankrijk, 2014.

Suggestie doorgeven

1973: Luc Verbeke (pdf)

1998: Luc Verbeke (pdf)

2023: Wido Bourel

Inhoudstafel