De Grove, Jan-Baptist

Persoon
Sam Van Clemen (2023, aanvulling), Flor Van Vinckenroye (1998)

Jan-Baptist De Grove (1813-1867) was priester in Halen en Hopmaal. Hij stimuleerde het beginnende Vlaamse taal- en cultuurbewustzijn.

Geboorte
Maasmechelen, 26 augustus 1813
Overlijden
Horpmaal, 23 december 1867
Leestijd: 2 minuten

Jan-Baptist de Grove vatte na zijn middelbare studies aan het Mechelse stadscollege in 1830 priesterstudies aan in Luik, waar hij in 1836 werd gewijd. Datzelfde jaar werd De Grove leraar aan het college in Beringen en in 1839 werd hij er directeur. In 1850 werd hij pastoor in Halen en in 1859 in die hoedanigheid overgeplaatst naar het Haspengouwse dorpje Horpmaal.

Cultuurleven in Limburg

De Grove werkte aanvankelijk mee aan het landbouwblad De Kempen (1848-1849), waarin hij bijdragen leverde met een moraliserend-godsdienstige strekking. Sinds zijn aanstelling te Halen was hij naamloos gelegenheidsmedewerker aan De Onafhankelyke der Provincie Limburg. Hij stichtte er en was de voorzitter van het letterlievend genootschap de Nicolaïkring Nicolaïkring
De Nicolaïkring (1854-1900) werd in Halen opgericht als eerste Limburgse Nederlandstalige letterkundige vereniging buiten het onderwijs. Lees meer
, dat zich hoofdzakelijk met toneel Toneel
Het Vlaamse toneel onderhield vanaf zijn ontstaan in de 19de eeuw een complexe en gelaagde verhouding met de Vlaamse beweging. Van een belangrijk emancipatorisch instrument en voorwerp va... Lees meer
bezighield. In 1857 schreef De Grove twee korte, geëngageerde verhalen die een geheel vormen: Jozef, een loteling van 1848 en Jan van den Smid, plaatsvervanger bij het leger. Zij kanten zich tegen de verplichte dienst ('de bloedwet') en de immoraliteit in het leger Leger
Lees meer
, en klagen taalmisbruiken bij de rechtspraak aan.

In 1848 was De Grove medestichter van het letterkundig genootschap De Vlaemsche Broeders van Limburg Vlaemsche Broeders van Limburg
De Vlaemsche Broeders van Limburg was een Limburgs katholiek letterkundig genootschap (1858-1869). Lees meer
. Hij werd in 1859 ondervoorzitter van het genootschap en was van oktober 1859 tot december 1861 secretaris. In een verzamelbundel die de vereniging in 1862 met werk van zijn leden uitgaf, publiceerde De Grove een historisch verhaal uit de 13de eeuw, onder de titel Maria van Brabant.

Het journalistieke werk van De Grove is strijdend Vlaamsgezind en strikt religieus geïnspireerd; zijn verhalen zijn meestal historisch-romantisch van aard. De Grove was in zijn tijd ook een bekend kanselredenaar. In Limburg stimuleerde hij het beginnend Vlaams taal- en cultuurbewustzijn.

Literatuur

– Jan Baptist de Grove, in: F. J. van den Branden, J.G. Frederiks, Biographisch woordenboek der Noord- en Zuidnederlandsche letterkunde, 1888-1891.

– F. van Vinckenroye, Jan-Baptist De Grove (1813-1867), een wekker van Vlaams Taal- en Cultuurbewustzijn in Limburg, in: Het oude Land van Loon, jg. 39, 1984, pp. 187-205.
– F. van Vinckenroye, De Nicolaïkring van Halen, in: Limburg, jg. 69, 1990, pp. 17-22.

Suggestie doorgeven

1998: Flor Van Vinckenroye

2023: Sam Van Clemen

Inhoudstafel