Geerebaert, Adhemar
De jezuïet en filoloog Adhemar Geerebaert (1876-1944) wijdde zich aan de vernederlandsing van het middelbaar onderwijs. Dit deed hij met de uitgave van didactische leermiddelen zoals handboeken, woordenboeken en grammatica’s.
Adhemar Geerebaert werd, na de humaniora aan het Sint-Barbaracollege te Gent, in 1893 jezuïet. Hij studeerde filosofie en klassieke talen in Namen, Valkenburg, Ofia (Spanje) en aan de Katholieke Universiteit Leuven. Voor 1905 was hij leraar klassieke talen in het Sint-Jozefcollege in Turnhout, het Sint-Jozefscollege in Aalst en het Sacré-Coeur-college in Charleroi. Ook gaf hij van 1908 tot 1911 lezingen over antieke schrijvers in het kader van de in 1907 door Emiel Vliebergh Vliebergh, Emiel
Emiel Vliebergh (1872-1925) was een centrale figuur in de katholieke Vlaamse beweging. Hij stuurde aan op taalwetgeving, culturele ontwikkeling en eenheid onder de katholieke flaminganten... Lees meer opgerichte Nederlandsche Vacantieleergangen voor de leraren van het middelbaar onderwijs Middelbaar onderwijs
De geschiedenis van het middelbaar onderwijs is nauw verweven met die van de Vlaamse beweging. Tot diep in de 20ste eeuw bleef de middelbare school een grotendeels Franstalig bastion van ... Lees meer .
Auteur van didactisch materiaal en woordenboeken
In 1911 kreeg hij een aanstelling aan de Bollandistenbibliotheek in het Brusselse Sint-Michielscollege. Geerebaert wijdde zich aan de studie van de klassieke talen en stelde zijn eruditie in dienst van de vernederlandsing van het middelbaar onderwijs, die was aangevat in 1906. Zijn werk op dit gebied geldt als baanbrekend. Vanaf 1909 begon hij met de publicatie in het Nederlands van een reeks klassieke studies en antieke teksten met uitleg voor schoolgebruik. In 1926 waren reeds 100 uitgaven en herdrukken verschenen, tien jaar later waren het er 200. Geerebaerts klassieke handboeken werden ook gebruikt door Vlaamse leerkrachten die nog in het Frans moesten doceren. Ook in Nederland Nederland
Nederland is met Vlaanderen verbonden door de economische infrastructuur, de taal en de geschiedenis. Vanaf eind 18de eeuw kreeg die verbondenheid in taal en cultuur op uiteenlopende mani... Lees meer vonden ze ingang omwille van hun degelijkheid en het feilloze Nederlands.
Na de tekstuitgaven volgden de klassieke woordenboeken: het Beknopt Latijnsch-Nederlandsch Woordenboek in 1932 en het Beknopt Grieksch-Nederlandsch Woordenboek in 1943. Beide woordenboeken kenden om hun lexicografische degelijkheid een grote bijval. Sinds de jaren 1960 werden Geerebaerts handboeken geleidelijk vervangen door de reeks ‘Geerebaert-klassieken’, aangepast aan de nieuwe leerprogramma's.
Ook publiceerde Geerebaert grammatica’s voor zowel het Latijn als het Grieks. Verder vertaalde hij werk van verschillende klassieke Latijnse en Griekse schrijvers naar het Nederlands. In 1924 publiceerde hij het bibliografische overzicht Lijst van de gedrukte Nederlandsche vertalingen der oude Grieksche en Latijnsche Schrijvers.
Ook als priester was Geerebaert werkzaam. In het Archief van de Vlaamse Jezuïeten in het KADOC bevindt zich een persoonsdossier over hem.
Werken
– Lijst van de gedrukte Nederlandsche vertalingen der oude Grieksche en Latijnsche Schrijvers, 1924.
– Talrijke klassieke handboeken (teksten, vertalingen, grammatica’s, voorbereidingsboeken, spraakleren) Beknopt Latijsch-Nederlandsch Woordenboek, 1932.
– Beknopt Grieksch-Nederlandsch Woordenboek, 1942.
Literatuur
– Bij de 100ste uitgave van den Eerw. P. Geerebaert s.j., in: Ons Volk Ontwaakt, 16 mei 1926, pp. 305-308.
– P. Geerebaert 60 jaar, in: De Standaard, 20 juni 1936.
– P.A. Geerebaert bij zijn 60e verjaardag, in: Ons Volk, 21 juni 1936, p. 398.
– In Memoriam P.A. Geerebaert, in: De Nieuwe Standaard, 12-13 november 1944.
– E. de Strycker, 'Een groot classicus, E.P. Geerebaert s.j., in: Streven, maart 1945, pp. 51-61.
– E. van Huffelen, Een groot classicus. A. Geerebaert, een bio- en bibliografie, Katholieke Universiteit Leuven, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, 1985.