Gelders, Frans (sr.)
Frans Gelders (1874-1949) was achtereenvolgens gemeenteraadslid, schepen, provincieraadslid en volksvertegenwoordiger voor de socialistische partij.
Frans Gelders was als jonge arbeider vakbondsmilitant en plaatselijke verantwoordelijke van de Brusselse coöperatieve Maison du Peuple en werd al snel de onbetwiste leider van de jonge socialistische beweging te Vilvoorde. Gelders was socialistisch gemeenteraadslid (1911-1946), schepen (1921-1926, 1938-1940, 1944-1946), provincieraadslid (1921-1925) en volksvertegenwoordiger (1925-1949).
Als gemeenteraadslid introduceerde hij het Nederlands in de toen nog geheel Franstalige Vilvoordse gemeenteraad en bevorderde het tevens als voertaal in de gemeentescholen. Met het blad De Vilvoordsche Democraat liet hij ook een duidelijk Vlaamse stem horen in de door de Franstaligen gedomineerde Brusselse Federatie van de Belgische Werkliedenpartij Belgische Werkliedenpartij
Lees meer (BWP). Gelders' goede contacten met Camille Huysmans Huysmans, Camille
Camille Huysmans (1871-1968) was een Vlaamsgezinde socialistische politicus, die van 1933 tot 1940 burgemeester van Antwerpen was, tweemaal een ministerpositie bekleedde en een jaar lang ... Lees meer vertaalden zich in een volgehouden, zij het niet steeds kritiekloze steun aan dit boegbeeld van het Vlaamse socialisme. Meer dan Huysmans immers stond Gelders voor een linkse en antiklerikale koers. In 1929 was hij medeondertekenaar van het Compromis des Belges Compromis des Belges
Lees meer . Als volksvertegenwoordiger speelde hij een niet geringe rol bij het opstellen van de taalwetgeving Taalpolitiek en -wetgeving
Situaties van taalonderdrukking vindt men wereldwijd. Daarom besteedt deze bijdrage eerst aandacht aan gehanteerde taalpolitieke strategieën. Ook in België verzette een gedomineerde taalg... Lees meer van 1932 en confronteerde daarbij niet zelden de Brusselse Franstalige socialisten van zijn eigen federatie. Hij zou ook nadien blijven pleiten voor een grotere plaats voor het Nederlands binnen de BWP-partijstructuren.
Literatuur
– Geschiedenis van de Socialistische Arbeidersliga te Vilvoorde, 1893-1968, 1968.
– N. Bal, Zij droegen de rode vlag. De legendarische leiders van de socialistische strijd, 1988.
– H. van Velthoven, Bevriende vijanden. Hoe de Belgische socialisten uit elkaar groeiden, 2019.