Hymans, Paul

Persoon
Maria De Waele (2023, aanvulling), Maria De Waele (1998)

Paul Hymans (1865-1941) was een Brusselse, Franstalige en liberale politicus. Tussen 1918 en 1935 was hij minister van Buitenlandse Zaken. Hij toonde nooit veel begrip of belangstelling voor de Vlaamse eisen, werd anderzijds onterecht beschuldigd van het voeren van een pro-Franse koers.

Volledige voornaam
Paul Louis Adrien Henri
Alternatieve naam
Hijmans
Geboorte
Elsene, 23 maart 1865
Overlijden
Nice, 8 maart 1941
Leestijd: 3 minuten

Politieke en academische carrière

Paul Hymans was volksvertegenwoordiger voor het arrondissement Brussel Brussel
In de geschiedenis van de Vlaamse beweging speelde Brussel een unieke rol vanwege haar hoofdstedelijke functies, economische aantrekkingskracht en als symbool van verfransing, die zich v... Lees meer
(1900-1941). Hij was achtereenvolgens minister van Staat (augustus 1914), minister zonder portefeuille (januari 1916-oktober 1917), van Economische Zaken (oktober 1917-januari 1918), van Buitenlandse Zaken (januari 1918-augustus 1920, maart 1924-mei 1925, november 1927-juni 1934, november 1934-maart 1935), van Justitie (mei 1926-november 1927), zonder portefeuille (maart 1935-mei 1936). Daarnaast was hij hoogleraar parlementaire en wetgevende geschiedenis aan de Université libre de Bruxelles-ULB (1897-1918).

Hymans studeerde rechten aan de ULB (1885). Na zijn verkiezing tot Kamerlid in 1900 speelde hij een grote rol bij het herstel van de eenheid in de liberale rangen. Eind februari 1915 werd hij buitengewoon gezant in Londen. Hij groeide al vlug uit tot een van de invloedrijkste posthoofden, maar zijn ambities bleven op het binnenland gericht. In 1918 haalde hij met zijn aanstelling tot minister van Buitenlandse Zaken eindelijk zijn slag thuis.

Verhouding tot de Vlaamse beweging

Hymans stond aan het hoofd van de Belgische delegatie tijdens de vredesconferentie van Versailles in 1919. Hij steunde voluit de expansionistische politiek, die tot uiting kwam in gebiedseisen aan Nederland Nederland
Nederland is met Vlaanderen verbonden door de economische infrastructuur, de taal en de geschiedenis. Vanaf eind 18de eeuw kreeg die verbondenheid in taal en cultuur op uiteenlopende mani... Lees meer
(Nederlands Limburg en Zeeuws-Vlaanderen). Dat bekoelde zijn betrekkingen met de Vlaamsgezinden nog meer dan al het geval was: Hymans had als rechtgeaard lid van de Franstalige Brusselse bourgeoisie nooit veel begrip kunnen opbrengen voor de Vlaamse eisen. De Vlaamse beweging was voor hem een onbekende wereld, bevolkt door prêtres démagogues en dito onderwijzers. Hij stond vijandig tegenover de aspiraties van de Frontbeweging Frontbeweging
Aan het IJzerfront manifesteerde zich tijdens de Eerste Wereldoorlog flamingantisch verzet tegen de taaltoestanden in het leger. Naarmate het zich meer en meer organiseerde en groeide, vo... Lees meer
en na de oorlog kantte hij zich tegen amnestie Amnestie
Lees meer
, de vrijlating van August Borms Borms, August
August Borms (1878-1946) speelde een prominente rol in de activistische collaboratie tijdens de Eerste Wereldoorlog en groeide nadien uit tot hét symbool van de amnestiebeweging, die een ... Lees meer
en de realisatie van het Vlaams minimumprogramma Minimumprogramma
Het Minimumprogramma was de benaming voor het eisenpakket dat de Belgisch-loyale flaminganten, in het bijzonder inzake taalwetgeving, in de periode tussen de beide wereldoorlogen nastreef... Lees meer
. Voor le ministre des Affaires Etrangères waren de Vlaamse eisen, vergeleken met de grote internationale problemen, parochiaal en weinig belangrijk.

Hymans' onbegrip voor de Vlaamse eisen had tot gevolg dat zijn buitenlandse beleid lange tijd verkeerd beoordeeld werd. In de tussenoorlogse periode was het debat over de buitenlandse politiek geregeld sterk communautair gekleurd. Niet alleen werden buitenlandse en taalproblemen aan elkaar gekoppeld, maar door de aanslepende onduidelijkheid rond het Frans-Belgisch Militair Akkoord Frans-Belgisch Militair Akkoord
Lees meer
won de Groot-Nederland Groot-Nederland
Groot-Nederland is een politiek en cultureel begrip dat respectievelijk staat voor een staatkundige vereniging van België of Vlaanderen met Nederland en de culturele en taalkundige samen... Lees meer
se kijk op het beleid – als was België een willoze vazal van Parijs – aan invloed, ook bij meer gematigde Vlaamsgezinden. Tegenstanders van de Vlaamse eisen, zoals Hymans er een was, werden bijna automatisch beschouwd als voorstanders van een bondgenootschap met de zuiderbuur. Niets was in zijn geval echter minder waar: Hymans was ervan overtuigd dat een alliantie met Frankrijk Frankrijk & Vlaanderen
De verhouding tussen Vlaanderen en Frankrijk werd altijd gekenmerkt door een aanzienlijke dubbelzinnigheid. Hoewel er lange tijd een grote affiniteit met de Franse cultuur bestond, werd d... Lees meer
alléén een reëel gevaar betekende voor de Belgische zelfstandigheid. Zijn hardnekkige pogingen om voor België een middenpositie af te bakenen tussen Groot-Brittannië en Frankrijk werden aan Vlaamse kant echter nauwelijks opgemerkt.

Werken

– Fragments d'histoire. Fragments et souvenirs, 1940.
– F. van Kalken en J. Bartier (red.), Mémoires, 2 dln., 1958.

Literatuur

– R. Fenaux, Paul Hymans, un homme, un temps, 1946.
– Baron Jaspar, Le centenaire de Paul Hymans, 1965.
– M. de Waele, Naar een groter België! De Belgische territoriale eisen tijdens en na de Eerste Wereldoorlog. Een onderzoek naar de doeleinden, de besluitvorming, de realisatiemiddelen en de propagandavoering van de buitenlandse politiek, Rijksuniversiteit Gent, onuitgegeven doctoraatsverhandeling, 1989.
– R. Delcorde, Belgian diplomats, 2010.
– P.-F. Smets, Paul Hymans, 1865-1941. Un authentique homme d’Etat, 2016.

Suggestie doorgeven

1973: Frans Selleslagh (pdf)

1998: Maria De Waele

2023: Maria De Waele

Databanken

Inhoudstafel