Iserbyt, Rarden

Persoon
Wilfried Weets (1998)
Volledige voornaam
Gerard
Geboorte
Harelbeke, 5 juni 1897
Overlijden
Kortrijk, 17 november 1971
Leestijd: 3 minuten

Was in 1914-1918 oorlogsvrijwilliger. Als student in de geneeskunde te Leuven was Iserbyt van 1922 tot 1924 voorzitter voorzitter van het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond (KVHV) en in 1923-1924 van het Algemeen Vlaamsch Hoogstudentenverbond. Onder zijn presidium voltrok zich de evolutie van het Leuvense KVHV in nationalistische richting. Er kwam een Vlaams-nationalistische studiekring tot stand, die in 1923 en 1924 een reeks bijzonder succesvolle debatavonden over het nationalisme organiseerde, waarop respectievelijk Edmond Rubbens en Hendrik Borginon, Emile Blavier en Herman Vos, en Rubbens en Vos tegenover elkaar stonden. Ook hield de Waalse federalist Raymond Colleye voor de studiekring een pleidooi voor federalisme.

In oktober 1923 richtte het KVHV een Kinderen-Bormsfonds op om geld in te zamelen voor het bekostigen van de studies van de kinderen van August Borms. Een door het Leuvense Verbond gehouden amnestiemeeting die besloten werd met een hulde aan Borms voor de poort van de gevangenis (10 februari 1924), was voor het Franstalige studentenblad L'Avant-garde aanleiding om de wegzending van Iserbyt van de universiteit te eisen. Hierop verklaarden de bestuursleden van alle Vlaamse studentenverenigingen zich solidair met de verbondspreses. In april 1924 zat Iserbyt te Leuven het 9de Groot-Nederlands Studentencongres voor, dat talrijke reacties van Belgische patriotten uitlokte en een tragische afloop kende met het neerschieten van Berten Vallaeys door een Waals student.

Iserbyt vervulde verscheidene bestuursfuncties in oud-studenten- en artsenverenigingen: hij was voorzitter van de gouw West-Vlaanderen en lid van de Centrale Raad van het Verbond der Vlaamse Academici, provinciaal leider voor West-Vlaanderen en ondervoorzitter van het Algemeen Vlaamsch Geneesherenverbond, en voorzitter van de Palfijngilde te Kortrijk. Hij was ook lid van het IJzerbedevaartcomité.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd Iserbyt op 3 maart 1942 door Gerard Romsée benoemd tot plaatsvervangend leider van de Kamer van Geneesheren, de Vlaamse afdeling van de door de bezetter opgerichte Orde van Geneesheren. Hij werd hiervoor in het proces tegen de 'oorlogsorde van geneesheren' (17 juni 1947 – 16 december 1947) vervolgd en tot twee jaar gevangenis en levenslange ontheffing van zijn burgerrechten veroordeeld.

Literatuur

– F. de Pillecyn (vermoedelijk), 'Rarden I', in Pallieter (3 maart 1923).
– J. Vermeulen, Overzicht der tienjarige werking van het A.V.H.V., 1929.
– 'In Memoriam', in Ons Leven (3 december 1971).
– 'In Memoriam', in Vivat Academia (december 1971).
– J. de Cuyper, 'In Memoriam dr. Gerard Iserbyt', in De Leiegouw, jg. 4, nr. 1 (1972), p. 73-74.
– L. Vos, 'Ideologie en idealisme. De Vlaamse studentenbeweging te Leuven in de periode tussen de twee wereldoorlogen', in BTNG, jg. 6, nr. 3-4 (1975), p. 268-272.
– Een eeuw Vlaamse studentenbeweging te Leuven. Catalogus van de tentoonstelling 16 februari-2 april 1976, 1976.
– J. van Bever, Van AVGV tot "Oorlogsorde" (1922-1944), RUG, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, 1993.
– L. Vandeweyer, 'Het geneesherenkorps tussen scalpel en Vlaamse Leeuw. De machtsstrijd van de communautair verdeelde artsenverenigingen, 1914-1945', in BEG, nr. 2 (mei 1997), p. 199-226.

Suggestie doorgeven

1973: Mon De Goeyse (pdf)

1998: Wilfried Weets

Inhoudstafel