Matthyssens, Frans-Jan

Persoon
Luc Vandeweyer (2023, ongewijzigd), Luc Vandeweyer (1998)

Arts Frans-Jan Matthyssens (1811-1870) was actief in de Vlaamsgezinde kring rond Hendrik Conscience. In Antwerpen was hij gemeenteraadslid. Ook schreef hij Nederlandstalige populair-wetenschappelijke werken.

Volledige voornaam
Franciscus-Joannes
Geboorte
Antwerpen, 22 december 1811
Overlijden
Antwerpen, 19 mei 1870
Leestijd: 2 minuten

Was de zoon van een welgestelde Antwerpse zakenman, volgde lager onderwijs te Antwerpen en volgde humaniora te Turnhout. In 1831 werd Matthyssens kandidaat in de natuurwetenschappen en twee jaar later, na studie in Parijs en Gent, doctor in de geneeskunde. Na zijn opleiding vestigde hij zich voorgoed in Antwerpen.

Matthyssens was weldra actief in de Vlaamsgezinde kring rondom Hendrik Conscience Conscience, Hendrik
Hendrik Conscience (1812-1883) was de eerste auteur die het in België aandurfde een roman in het Nederlands te schrijven en te publiceren. Zijn oeuvre van zo’n 65 romans, dat ook een bred... Lees meer
. Hij werd lid van Het Heilig Verbond Het Heilig Verbond
Lees meer
, van De Hermans Genootschap De Hermans
Lees meer
en van De Toekomst (1844- 1845). In 1845 was hij kandidaat voor de gemeenteraadsverkiezingen op de eerste zelfstandige flamingant Flamingant
Flamingantisme is een term die met verschillende betekenissen wordt toegekend aan actoren binnen de Vlaamse beweging en het Vlaams nationalisme. Lees meer
ische lijst. Toen in 1847 Conscience en zijn vrienden werden uitgesloten, verliet hij als voorzitter De Olijftak De Olijftak
De Olijftak was een in 1835 opgerichte Antwerpse rederijkerskamer, die in de context van het ontluikende Vlaamsgezinde cultuurleven wilde aanknopen bij de bewonderde 16de-eeuwse rederijke... Lees meer
. Hij werd medestichter van Voor Tael en Kunst Voor Tael en Kunst
Lees meer
, waarvan hij tot in 1852 voorzitter was.

In 1848 werd hij tot gemeenteraadslid van Antwerpen gekozen zonder uitdrukkelijk tot een bepaalde partij te behoren. In die functie, die hij tot 1857 en van 1864 tot aan zijn dood bekleedde, speelde hij een belangrijke rol in het bestuur van de stad. Zo stimuleerde hij de oprichting van een hogere handelsschool waar hij de geschiedenis van de handelsproducten zou doceren. In 1855 was hij medeoprichter van het tijdschrift De Vlaamsche School De Vlaamsche School
De Vlaamsche School was een aanvankelijk halfmaandelijks, later maandelijks tijdschrift, uitgegeven te Antwerpen van 1855 tot 1901 (van 1855 tot 1864: De Vlaemsche School; vanaf 1897: De ... Lees meer
. Van de oprichting (1860) af was hij lid van het Antwerpsch Provinciaal Leescomiteit. Hij zette zich in voor de bloei van het toneel Toneel
Het Vlaamse toneel onderhield vanaf zijn ontstaan in de 19de eeuw een complexe en gelaagde verhouding met de Vlaamse beweging. Van een belangrijk emancipatorisch instrument en voorwerp va... Lees meer
leven en hielp een toneelbibliotheek oprichten en toneelwedstrijden organiseren. Hij steunde de bouw van een Nederlandse schouwburg. Zijn lidmaatschap van verscheidene liefdadige en geneeskundige verenigingen en sommige van zijn geschriften tonen een sociale interesse aan. Hij schreef en vertaalde in het Nederlands wetenschappelijke werken over geneeskunde, natuurkunde, economie en meetkunde; ze zijn populair-wetenschappelijk, maar hebben zeker bijgedragen tot het vernederlandsen van de technische woordenschat.

Werken

– Natuurkundige lessen, 1946.
– Grondbeginselen der werkdadige meetkunde, 1850.
– Levensleer en Ontleedkunde van het Menschenlichaam, 1852.

Literatuur

– Redevoeringen uitgesproken bij de plechtige begrafenis van den heer Franciscus-Joannes Matthyssens in leven gemeenteraadslid der stad Antwerpen, 1870.
– 'Franciscus-Joannes Matthyssens', in De Vlaamsche School (1870), p. 55-60.

Suggestie doorgeven

1975: Jan Geens (pdf)

1998: Luc Vandeweyer

2023: Luc Vandeweyer

Databanken

Inhoudstafel