Nahon, Alice

Persoon

Alice Nahon (1896-1933) was een populaire Vlaamse dichteres.

Geboorte
Antwerpen, 16 augustus 1896
Overlijden
Antwerpen, 21 mei 1933
Leestijd: 2 minuten

Alice Nahon begon gedichten te publiceren toen ze aan het begin van de Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer
in een sanatorium terechtkwam wegens vermeende tuberculose. Haar eerste gedichtjes verschenen in 1917 in het activistische weekblad Vlaamsch Leven Vlaamsch Leven
Vlaamsch Leven was een "Zelfstandig Vlaamsch-Geïllustreerd Weekblad". Het verscheen in Brussel van 3 oktober 1915 tot 20 oktober 1918. Lees meer
. Tijdens en kort na de oorlog onderhield ze goede contacten met schrijvers die het activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer
genegen waren, onder wie Geert Pijnenburg Pynenburg, Geert
Geert Pynenburg (1896-1980) was een schrijver en dichter. Als flamingant en aanhanger van August Borms kwam hij tijdens en na de Eerste Wereldoorlog geregeld in conflict met de overheid. ... Lees meer
, Fernand Berckelaers Seuphor, Michel
Michel Seuphor (1901-1999) was een schrijver en graficus, die vooral naam maakte met zijn studies over abstracte kunst. Als grafisch kunstenaar verwierf hij zelf enige faam met zijn ‘lacu... Lees meer
en de al wat oudere Pol de Mont De Mont, Pol
Pol de Mont (1857-1931) was een dichter, essayist, folklorist, journalist, kunstcriticus en redenaar. In al zijn activiteiten gaf hij de Vlaamse strijd absolute prioriteit. Decennialang w... Lees meer
. Die laatste zorgde ervoor dat ze haar gedichten na de oorlog in de Vlaams-nationalistische krant De Schelde De Schelde (1919-1936)
Lees meer
kon publiceren. Hij hielp haar ook met het samenstellen van haar eerste bundel Vondelingskens (1920). Die verscheen bij De Nederlandsche Boekhandel De Nederlandsche Boekhandel
De Nederlandsche Boekhandel was een Antwerpse boekhandel en uitgeverij die in 1892 werd opgericht. In 1986 werd ze omgedoopt tot Uitgeverij Pelckmans en vandaag opereert ze onder de naam... Lees meer
, waar haar vader (Gerard) werkte als uitbater van de Antwerpse boekwinkel (zie Literatuur Literatuur
De literatuur heeft een cruciale rol gespeeld in het ontstaan van de Vlaamse ontvoogdingsstrijd en ook in de daaropvolgende fasen van de Vlaamse natiewording zijn schrijvers vaak richting... Lees meer
).

Succesauteur

Haar debuutbundel evenals zijn opvolger – Op zachte vooizekens (1921) – kenden een enorm succes en maakten van Alice Nahon de beroemdste en veruit bestverkochte schrijfster van het interbellum in Vlaanderen. Haar poëzie is tamelijk eenvoudig en appelleert aan universele gevoelens als liefdesverdriet, gemis en verlangen. ‘’t Is goed in ’t eigen hert te kijken nog even voor het slapen gaan’ (uit ‘Avondliedekens’) is wellicht een van de meest geciteerde versregels uit de Vlaamse poëzie.

Het imago van de mooie, maar aan de tering wegkwijnende dichteres, dat door de uitgever zorgvuldig werd gecultiveerd, kwam haar populariteit zeker ten goede. Pas in 1928 verscheen haar derde bundel, Schaduw. Ze zocht daarin voorzichtig aansluiting met de modernere, expressionistische poëzie van haar tijd. Teleurgesteld door de lauwe ontvangst van deze bundel, stopte ze met publiceren. Tevergeefs probeerde ze zich ook af te zetten tegen haar imago van ‘weemoedig kwijnmeisje’.

Naleven

Na haar voortijdige dood in 1933 werden Nahon en haar poëzie door de Vlaams-nationalisten geaccapareerd. Ze werd voorgesteld als een rolmodel voor de Vlaamse vrouw (zie Gender Gender
Vrouwen en mannen kregen verschillende rollen binnen de Vlaamse beweging. De heersende verwachtingen spoorden echter niet altijd met de werkelijke genderverhoudingen en evolueerden boven... Lees meer
). Tot een eind in de jaren 1990 hield het braaf-vrome imago van Nahon stand. Toen bracht onderzoek aan het licht dat ze in werkelijkheid een chaotisch, rusteloos en voor haar tijd erg onconventioneel leven had geleid. Haar liefdesleven mag ronduit turbulent heten.

Hoewel de literaire appreciatie voor haar poëzie sinds de jaren 1950 sterk afgenomen is, blijft haar werk redelijk populair. Daarnaast krijgt Nahon steeds meer erkenning als voorbeeld van een sterke vrouw met opvattingen die haar tijd ver vooruit waren.

Werken

– Verzameld dichtwerk. Verzameld en ingeleid door Erik Verstraete, 1996.
– Brieven van Alice Nahon, 2018.

Literatuur

– R. van den Brandt (red.), Alice Nahon 1896-1933. ‘Kan ons lied geen hooglied wezen’, 1996.
– M. van der Aa, ‘Ik heb de liefde liefgehad’. Het leven van Alice Nahon, 2008.

Suggestie doorgeven

2023: Manu Van der Aa

Databanken

Inhoudstafel