Nationaal-Socialistische Beweging Vlaanderen

Organisatie
Jan-Jaap van den Berg (2023, aanvulling), Jan-Jaap van den Berg (1998)

De Nationaal-Socialistische Beweging Vlaanderen (NSBV) was een nationaal-socialistische politieke partij, vlak na mei 1940 opgericht.

Afkorting
NSBV
Oprichting
juni 1940
Stopzetting
mei 1941
Leestijd: 3 minuten

De partij werd geleid door de Antwerpse advocaten Jozef Strijckers Stryckers, Jozef
De advocaat Jozef Stryckers (1892-1970) was actief in het partijpolitieke Vlaams-nationalistisme in Antwerpen en speelde een rol in de Vlaamsche Conferentie der Balie. Begin 1940 richtte... Lees meer
(voorzitter), diens schoonzoon Jan Baptist Bellefroid Bellefroid, Jan Baptist
Jan Baptist Bellefroid (1888-1971) was een Vlaamsgezind vakbondsleider, die tijdens de Eerste Wereldoorlog lid werd van de Raad van Vlaanderen en tijdens de Tweede Wereldoorlog medesticht... Lees meer
(secretaris) en Dries van Rompaey Van Rompaey, Andries
Dries van Rompaey (1897-1964) speelde tussen 1920 en 1922 een prominente rol in de geradicaliseerde Leuvense studentenbeweging. Nadien was hij actief in de Kristene Vlaamsche Volkspartij... Lees meer
(vicevoorzitter). Strijckers was een oud-strijder van het IJzerfront, die tussen 1922 en 1926 voor de Frontpartij Het Vlaamsche Front
Het Vlaamsche Front was een Vlaams-nationalistische partij, die werd opgericht in 1919 en ook bekend stond onder de couranter gebruikte officieuze benaming Frontpartij. Gesticht als een ... Lees meer
zitting had gehad in de gemeenteraad van Antwerpen. Bellefroid was een voormalig activist die onder meer lid was geweest van de Raad van Vlaanderen Raad van Vlaanderen (1917-1918)
De Raad van Vlaanderen (1917-1918) was een activistisch marionettenparlement tijdens de Eerste Wereldoorlog, dat onderdeel was van de Duitse plannen om in Vlaanderen een blijvende invloed... Lees meer
en de repressie Repressie
Lees meer
had kunnen ontlopen door in november 1918 naar Nederland uit te wijken. Van Rompaey was net als Strijckers een oud-strijder van 1914-1918, die in jaren 1920 actief werd in het IJzerbedevaartcomité IJzerbedevaartcomité
Lees meer
, maar in eerste instantie het politieke katholicisme nog trouw bleef.

De NSBV, opgericht in de onduidelijke beginfase van de Duitse bezetting, formuleerde als doelstelling de vorming van een nationaal-socialistische Groot-Nederlandse Groot-Nederland
Groot-Nederland is een politiek en cultureel begrip dat respectievelijk staat voor een staatkundige vereniging van België of Vlaanderen met Nederland en de culturele en taalkundige samen... Lees meer
staat met de Nederlandse en Belgische koloniën, die een economische gemeenschap met Midden-Europa zou moeten vormen. De NSBV beschikte over contacten binnen het Vlaamse ballingenmilieu in Den Haag, waar Bellefroid had gewoond totdat hij in 1937 naar België België
Geen Vlaamse beweging zonder België. Het is ook onmogelijk om België te begrijpen zonder de geschiedenis van de Vlaamse beweging erbij te betrekken. Tussen het ontstaan van een culturele ... Lees meer
terugkeerde. Door bemiddeling van de Vlaamse antiquair Lambert Jageneau Jageneau, Lambert M.
Lambert Jageneau (1879-1946) was tijdens de Eerste Wereldoorlog actief in het activisme in de Kempen. Daarna week hij uit naar Nederland, waar hij tijdens de Tweede Wereldoorlog betrokken... Lees meer
kregen de drie NSBV-voormannen op 11 juni 1940 een onderhoud met NSB-prominent Meinoud M. Rost van Tonningen. Het is echter zeer de vraag of Rost van Tonningen, die behoorde tot de SS-vleugel binnen de Nationaal-Socialistische Beweging Nationaal-Socialistische Beweging
De Nationaal-Socialistische Beweging (NSB) was een Nederlandse politieke partij, op 14 december 1931 opgericht en geleid door Anton Mussert. Lees meer
(NSB), op hun verzoek om ondersteuning is ingegaan. Begin augustus had Bellefroid op het NSB-hoofdkwartier te Utrecht een onderhoud met NSB-leider Anton Mussert Mussert, Anton
Anton Mussert (1894-1946) was een Nederlandse politicus. Hij was de oprichter en leider van de Nationaal-Socialistische Beweging (NSB). Lees meer
, die een positievere houding aannam. Uit NSBV-correspondentie blijkt dat men zich sindsdien beschouwde als met Musserts NSB verbonden.

Het feit echter dat de NSBiV van Piet van Rossem (sr.) Van Rossem, Piet (sr.)
Lees meer
hetzelfde beweerde, leidde snel tot verwarring en wederzijdse irritatie, zeker toen lovende artikelen over Van Rossem verschenen in het NSB-blad Volk en Vaderland, en de NSBiV ook in Antwerpen, de thuisbasis van de NSBV, activiteiten ging ontplooien. De NSBV, zelf van zeer beperkte omvang, ondervond daarnaast nog concurrentie van het radicale nazi-partijtje Nationaal-Socialistische Vlaamsche Arbeiderspartij, terwijl na verloop van tijd de kans toenam dat de Duitsers alle kleine partijtjes zouden ontbinden ten gunste van het Vlaamsch Nationaal Verbond Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer
(VNV). De NSBV zocht daarom eind 1940 contact met het Verdinaso Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen
Het Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen (Verdinaso) (1931-1941) was een fascistisch geïnspireerde beweging onder leiding van Joris van Severen, die een staats- en maatschappijherv... Lees meer
om een tegenwicht te vormen tegen het VNV, dat, zo werden Strijckers en de zijnen niet moe Mussert voortdurend mede te delen, niet oprecht Groot-Nederlands was. In maart 1941 kwam een beginselakkoord tot stand tussen de voormalige concurrenten NSBV en NSBiV met het Verdinaso, een papieren akkoord dat echter geen praktische uitvoering kreeg omdat in mei 1941 Verdinaso en Rex-Vlaanderen Rex-Vlaanderen
Rex-Vlaanderen werd opgericht in 1936 en kwam onder de leiding van Paul de Mont. Het doel was een electorale doorbraak in Vlaanderen. De Vlaamse tak benadrukte het federalisme en de conce... Lees meer
zich aansloten bij het VNV. De politieke rol van de NSBV was daarna uitgespeeld.

Literatuur

– B. de Wever, Greep naar de macht. Vlaams-nationalisme en Nieuwe Orde. Het VNV 1933-1945, 1994.
– J.J. van den Berg, Dietsland Houzee! De NSB en Vlaanderen 1940-1944, in: WT, jg. 53, nr. 4 (1994), pp. 217-234 en jg. 54, nr. 1 (1995), pp. 13-22.
– R. Grunert, Der Europagedanke westeuropäischer fascistischer Bewegungen 1940-1945, 2012, pp. 131-132.

Suggestie doorgeven

1975: Janine Beyers-Bell (pdf)

1998: Jan-Jaap van den Berg

2023: Jan-Jaap van den Berg

Inhoudstafel