Nederlands-Vlaamse Vereniging Noord en Zuid

Organisatie
Nico Van Campenhout (2023, aanvulling), Pieter Van Hees (1998)

De Nederlands-Vlaamse Vereniging Noord en Zuid ontstond in 1943, toen een aantal Nederlanders, onder wie oud-leden van de Dietsche Bond (DB) en het Dietsch Studentenverbond (DSV), in Amsterdam een clandestiene denkgroep opzetten in verband met de toekomst van Nederland en Vlaanderen en de samenwerking tussen beide na het einde van de Tweede Wereldoorlog.

Alternatieve naam
Vereenigd Nederland
Nederlandsch-Vlaamsche Vereeniging Noord en Zuid
Comité Noord-Zuid
Comité Groot-Nederland
Dietsche Studiekring
Oprichting
1943
Stopzetting
1957
Leestijd: 2 minuten

Tot de initiatiefnemers behoorden Willem Asselbergs Asselbergs, Willem
Willem Asselberghs (1903-1968), ook bekend onder zijn pseudoniem Anton van Duinkerken, was hoogleraar taalkunde in Nijmegen. Hij ijverde voor de Vlaams-Nederlandse culturele integratie.... Lees meer
(Anton van Duinkerken), Jan Broekman Broekman, Jan H.
De Groot-Nederlander Jan H. Broekman (1907-1983) was lid van onder meer het Dietsch Studentenverbond en De Dietsche Bond, en publiceerde in het culturele Verdinaso-orgaan Dietbrand. Van ... Lees meer
, Hendrik Burger Burger, Hendrik
Hendrik Burger (1864-1957) was een Nederlandse arts-specialist en hoogleraar, die zich via De Dietsche Bond, waarvan hij van 1931 tot 1941 de voorzitter was, inzette voor de Groot-Nederl... Lees meer
, Pieter Meertens Meertens, Pieter
Lees meer
en Marius Valkhoff Valkhoff, Marius
De Nederlandse hoogleraar Marius F. Valkhoff  (1905-1980) was lid van het Algemeen-Nederlands Verbond en onderhield nauwe contacten met Jozef Goossenaerts en diens Vereniging voor Wetens... Lees meer
.

Aansluitend bij de denkbeelden van de DB en het DSV, waartoe een aantal van de initiatiefnemers tijdens het interbellum hadden behoord, werd nagedacht over de eventuele afscheiding van Vlaanderen van België België
Geen Vlaamse beweging zonder België. Het is ook onmogelijk om België te begrijpen zonder de geschiedenis van de Vlaamse beweging erbij te betrekken. Tussen het ontstaan van een culturele ... Lees meer
en de aanhechting bij Nederland, maar ook over de mogelijke annexatie van Duitse grensgebieden.

Er was sporadisch schriftelijk contact met Vlaanderen, onder anderen met Frans Daels Daels, Frans
Frans Daels (1882-1974) vormde de spil van de Vlaamsgezinde organisaties aan het IJzerfront en groeide in het interbellum als voorzitter van het IJzerbedevaartcomité en voorvechter van N... Lees meer
, wiens oproep om met Duitsland Duitsland & Vlaanderen
Van de eerste helft van de 19de eeuw tot 1945 stond het Duitse beeld van Vlaanderen in het teken van etnisch-culturele verbondenheid. Die romantische perceptie leefde vooral bij een beper... Lees meer
aan het oostfront tegen de Sovjetunie te vechten echter werd afgewezen. De aanvankelijke plannen om te komen tot een politiek Groot-Nederland Groot-Nederland
Groot-Nederland is een politiek en cultureel begrip dat respectievelijk staat voor een staatkundige vereniging van België of Vlaanderen met Nederland en de culturele en taalkundige samen... Lees meer
werden vanaf 1944 geleidelijk verlaten, onder andere nadat Pieter Geyl Geyl, Pieter
Pieter Geyl (1887–1966) was een Nederlandse historicus met uitgesproken Groot-Nederlandse opvattingen, die een belangrijke rol speelde in het Vlaams-nationalisme tijdens het interbellum.... Lees meer
zich daarvan had gedistantieerd.

Na de bevrijding van Nederland in mei 1945 trad de vereniging uit de illegaliteit en stelde men zich tot doel ‘de banden met onze stamgenoten in België nauwer aan te halen door onder andere het cultureel verkeer te bevorderen, de economische betrekkingen tussen Nederland en België aan te moedigen en de openbare mening zo ten onzent als in het Rijk Overzee over de toestanden in België voor te lichten’.

Op 4 juli 1945 werd een afdeling opgericht in Amsterdam en later ook in Utrecht, maar in Nijmegen mislukte dat – net als in Vlaanderen – bij gebrek aan draagvlak en belangstelling. Van september 1945 tot februari 1946 werd een mededelingenblad uitgebracht, Nederlandsche Tijdingen Nederlandsche Tijdingen
Lees meer
. In 1947 kwam een overkoepelend bestuur tot stand, met onder meer Van Duinkerken (voorzitter) en Geyl.

De Nederlands-Vlaamse Vereniging Noord en Zuid, die zich intussen richtte op de culturele integratie van het Nederlandse taalgebied, organiseerde lezingen en studieweekends, dikwijls met sprekers uit Vlaanderen. Na de opheffing in 1957 trad een deel van de leden toe tot het Algemeen-Nederlands Verbond (ANV) Algemeen-Nederlands Verbond
Het Algemeen-Nederlands Verbond (ANV) werd in 1895 opgericht. Aanvankelijk behartigde het de belangen van de Nederlandse taal. Later en tot op de dag van vandaag ijvert het voor de brede ... Lees meer
en een ander deel tot het Genootschap De Nederlanden in Europa Genootschap De Nederlanden in Europa
Het Genootschap De Nederlanden in Europa was een organisatie die zich, geïnspireerd door het Groot-Nederlandse gedachtegoed uit het interbellum, van 1957 tot 1962 inzette voor de culturel... Lees meer
, dat in 1962 op zijn beurt opging in het ANV.

Literatuur

– P. van Hees, Een Grootnederlands document uit 1943, in: Uit bibliotheektuin en Informatieveld, 1978, nr. 3, pp. 96-111.

Suggestie doorgeven

1975: Pieter Van Hees (pdf)

1998: Pieter Van Hees

2023: Nico Van Campenhout

Inhoudstafel