Nobels, August

Persoon
Patty De Meester (2023, aanvulling), Ludo Collin (1998)

Priester en beeldend kunstenaar August Nobels (1884-1938) behoorde tijdens de Eerste Wereldoorlog aan het IJzerfront tot het zowel Vlaams- als Belgischgezinde milieu rond de krant De Belgische Standaard.

Volledige voornaam
August Jozef Julie Louis Theodoor
Geboorte
Sint-Niklaas, 26 september 1884
Overlijden
Gent, 6 januari 1938
Leestijd: 3 minuten

August Nobels was de zoon van Jean (Jan) Baptiste Nobels (1856-1923) en Maria Gertruda Janssens (1857-1931). Zijn vader was volksvertegenwoordiger (1912-1919) voor de katholieke partij namens het arrondissement Sint-Niklaas en stichter van talrijke katholieke organisaties in de hoofdstad van het Land van Waas.

Nobels werd na zijn humaniora en een filosofieopleiding aan het Klein Seminarie van Sint-Niklaas Klein Seminarie van Sint-Niklaas
Het Klein Seminarie van Sint-Niklaas, gesticht in 1808 en sinds de fusie met het Sint-Jozefinstituut in 1950 herdoopt tot Sint-Jozef-Klein-Seminarie, had lange tijd de reputatie een broei... Lees meer
en een seminarieopleiding in Gent op 20 april 1908 in Luik tot priester gewijd. In 1911 promoveerde Nobels tot doctor in het kerkelijk recht aan de Leuvense universiteit. Van 1911 tot 1913 was hij klasseleraar in de poësis, het vijfde jaar van de klassieke humaniora, aan het Sint-Antoniuscollege in Ronse. Op 29 augustus 1913 werd hij benoemd tot onderpastoor van de Sint-Martinusparochie in dezelfde stad.

Aan het IJzerfront

Bij het uitbreken van Eerste Wereldoorlog werd Nobels op 18 september 1914 aalmoezenier van het 4de linieregiment. Aan het IJzerfront behoorde hij tot de kring rond de zowel Vlaams- als Belgischgezinde krant De Belgische Standaard De Belgische Standaard
Lees meer
, was hij een van de drijvende krachten van de organisatie Kunst aan den IJzer Kunst aan den IJzer
Kunst aan den IJzer, een initiatief dat ontstond vanuit een gematigd Vlaamsgezind milieu, organiseerde in 1916, 1917 en 1918 aan het IJzerfront drie tentoonstellingen van beeldende kunst... Lees meer
en schreef hij succesvolle soldatenrevues, zoals Ontploft (1915) en Marraintjes liefde (1917). Nobels distantieerde zich scherp van de Frontbeweging Frontbeweging
Aan het IJzerfront manifesteerde zich tijdens de Eerste Wereldoorlog flamingantisch verzet tegen de taaltoestanden in het leger. Naarmate het zich meer en meer organiseerde en groeide, vo... Lees meer
, waarvan hij de leiders in een brief aan Maria Elisabeth Belpaire Belpaire, Marie-Elisabeth
Marie-Elisabeth Belpaire (1853-1948) was een welgestelde Vlaamsgezinde auteur die verschillende projecten realiseerde ter promotie van de literatuur (zoals het tijdschrift Dietsche Warand... Lees meer
omschreef als ‘scheurmakers’ en ‘protestanten’. Hij tekende schetsen van het IJzerfront, die als prentkaarten door De Belgische Standaard werden uitgegeven. Nobels boetseerde ook het grafbeeld van de uit Ronse afkomstige Donaat Spiers (1895-1918), een van de onder zijn godsdienstige leiding gestelde, gesneuvelde soldaten, dat later een plaats kreeg in het monument van de onbekende soldaat in de crypte van het Brugse kartuizerinnenklooster. Een gelijkaardig beeldhouwwerk van een gesneuvelde soldaat werd opgetrokken in het erepark voor oorlogsslachtoffers op de stedelijke begraafplaats op de wijk Tereken in Sint-Niklaas. Tijdens de 7de IJzerbedevaart IJzerbedevaarten
De IJzerbedevaart is een jaarlijkse herdenking van de Vlaamse gesneuvelden tijdens de Eerste Wereldoorlog, die ontstond omstreeks 1920. Dit voor de Vlaamse beweging erg symbolische gebeur... Lees meer
, op 22 augustus 1926, hield Nobels een redevoering na het inheien van de eerste paal voor de IJzertoren IJzertoren
De IJzertoren is een Vlaamsgezind monument in Diksmuide, dat in 1928-1930 werd opgericht als eerbetoon aan de Vlaamse soldaten die sneuvelden aan het IJzerfront tijdens de Eerste Wereldoo... Lees meer
.

Stadsreuzen

Op 18 september 1919 werd Nobels aangesteld als directeur en leraar kerkgeschiedenis en christelijke oudheidkunde aan de afdeling filosofie van het Klein Seminarie van Sint-Niklaas. In deze stad blies hij in 1924 de traditie van de Driekoningenstoeten nieuw leven in, dit ten voordele van de Pauselijke Missiewerken. Zijn creativiteit demonstreerde hij ook als ontwerper van taferelen in de historische stoet van 1930 in zijn geboortestad en woonplaats Sint-Niklaas ter gelegenheid van het eeuwfeest van België. Hij tekende de ontwerpen van de Sint-Niklase stadsreuzen Janneke en Mieke en de reuzen Sinterklaas en Nicodemus. Nobels creëerde ook beelden van stadsgenoten, zoals een buste in witte zandsteen van pastoor Gordijn (1862-1939), pastoor van de Onze-Lieve-Vrouwparochie in Sint-Niklaas. Op 30 maart 1931 werd hij pastoor van de volksparochie Sint-Jan Baptist te Gent en rechter bij het kerkelijk tribunaal van het bisdom Gent. Een gedenkplaat in het Sint-Jozef-Klein-Seminarie, gebeeldhouwd door stadsgenoot Robert van de Velde (1895-1978) en een straatnaam verwijzen in Sint-Niklaas tot op vandaag naar deze priester-kunstenaar.

Literatuur

— F. Vercruyssen e.a., Een priester van onzen tijd. Z.E.H. A. Nobels, 1884-1938, 1938.
— L. Schepens, Nobels, August, in: NBW, 1968, dl. 3.
— J.R. Leconte, Aumôniers militaires belges de la guerre 1914-1918, 1969.
— L. Vandeweyer, Joe English 1914-1918. Kunstenaar tussen Frontbeweging en activisme, 2008.

Suggestie doorgeven

1975: Luc Schepens / Bert De Cock (pdf)

1998: Ludo Collin

2023: Patty De Meester

Databanken

Inhoudstafel