Ons Recht (1899-1914)

Publicatie
Sam Van Clemen (2023, aanvulling), Dirk Luyckx (1998)

Het Vlaamsgezinde weekblad Ons Recht verscheen in Antwerpen van 1899 tot 1914. Het hield vast aan het programma van de Meetingpartij. Kardinaal Mercier vaardigde in 1910 een verbod uit om het te lezen.

Volledige titel
Ons Recht : Vlaamschgezind weekblad
Periode
1899 -
1914
Leestijd: 2 minuten

Ons Recht, een katholiek en progressief weekblad, was de voortzetting van het in 1893 verdwenen blad Het Recht. Het tijdschrift trad op als officieuze tolk van de flaminganten van de Nederduitsche Bond Nederduitsche Bond
De Nederduitsche Bond (1861-1914) was een Antwerpse kiesvereniging die flamingantische katholieken en liberalen verenigde. De Bond was een invloedrijke machtsfactor binnen de Meeting, voo... Lees meer
, verdedigde de middenstandsbelangen en hield onverkort vast aan het programma van de Antwerpse Meetingpartij Meetingpartij
De Meeting (1862-1914) was een Antwerpse politieke formatie die ontstond uit een coalitie van flaminganten, progressieve liberalen en katholieken. Ze liet zich kenmerken door een uitgespr... Lees meer
. De bestrijding van het militarisme was een van de belangrijkste doeleinden van het blad. In 1907 reageerde Ons Recht fel tegen het kelderen van het wetsvoorstel- Coremans Coremans, Edward (1835-1910)
Advocaat Edward Coremans (1835-1910) was politicus voor de Meetingpartij en voorzitter van de Nederduitsche Bond. Gedurende 42 jaar was Coremans als kamerlid een leidende figuur van de Vl... Lees meer
voor de vernederlandsing van het middelbaar onderwijs Middelbaar onderwijs
De geschiedenis van het middelbaar onderwijs is nauw verweven met die van de Vlaamse beweging. Tot diep in de 20ste eeuw bleef de middelbare school een grotendeels Franstalig bastion van ... Lees meer
, waarvoor het blad de Katholieke Partij Katholieke partij
De katholieke partij, later CVP (vanaf 1945) en CD&V (vanaf 2001) speelde een cruciale rol in de geschiedenis van de Vlaamse beweging. De partij had een belangrijk aandeel in onder m... Lees meer
verantwoordelijk hield.

Vanaf 1910 raakte Ons Recht binnen de Meetingpartij geïsoleerd. In dat jaar werd Edward Coremans opzijgeschoven, tot groot ongenoegen van een minderheid van Coremans' getrouwen in de Nederduitsche Bond. Die had zich met tegenzin neergelegd bij de kandidatuur van minister August Delbeke en wenste het door Coremans belichaamde Meeting-radicalisme in ere te houden. Tijdens de verkiezingsstrijd van 1912 schoot Ons Recht dan ook met scherp, zowel op de conservatieve katholieke kandidaten als op de door het Nederduitsche Bond-bestuur gesteunde kandidatuur van Alfons van de Perre Van de Perre, Alfons
Lees meer
: de bondsleiding verloochende de traditionele Meetingpolitiek, terwijl de kandidatenlijst op autocratische wijze was samengesteld.

Toen in 1913 de katholieke rechterzijde in het parlement bereid bleek de algemene persoonlijke dienstplicht goed te keuren, bleef Ons Recht tegen die legerhervorming ageren en Vlaamse regimenten eisen. Het blad had veel kritiek op Van Cauwelaerts gevolgde tactiek. Ook tijdens de parlementaire behandeling van de schoolwet (1914) bekritiseerde Ons Recht de opstelling van Van Cauwelaert. Die draaide volgens het blad uit op de verwerping van de Vlaamse eisen én op de uitlevering van de Vlaamse kinderen in Brussel Brussel
In de geschiedenis van de Vlaamse beweging speelde Brussel een unieke rol vanwege haar hoofdstedelijke functies, economische aantrekkingskracht en als symbool van verfransing, die zich v... Lees meer
aan verdere verfransing.

De diepe verdeeldheid onder de Antwerpse flaminganten en het door kardinaal Désiré Mercier Mercier, Désiré
Désiré Mercier (1851-1926) was van 1906 tot 1926 de kardinaal-aartsbisschop van het aarts­bisdom Mechelen. Hij was een vurig propagandist van het Belgisch patriottisme en leefde tijdens ... Lees meer
in 1910 uitgevaardigde verbod om Ons Recht te lezen leidden tot de verdwijning van het blad in juli 1914.

Literatuur

– H. de Borger, Bijdrage tot de geschiedenis van de Antwerpse pers. Repertorium (1794-1914), IUCHG, Bijdragen 49, 1968.
– H. van Velthoven, De Vlaamse kwestie 1830-1914. Macht en onmacht van de Vlaamsgezinden, 198.
– M. van Mechelen, Uit de briefwisseling van Frans Van Cauwelaert 1/B, 1986.
– H. van Velthoven, Scheurmakers en Carrièristen, 2014.
– L. Dierynck, R. Scheers en L. Schokkaert, Katholieke periodieken uit de provincie Antwerpen, dl. 2, 1997.

Suggestie doorgeven

1975: Karel Peeters (pdf)

1998: Dirk Luyckx

2023: Sam Van Clemen

Databanken

Inhoudstafel