Theelen, Nicolas
Nicolas Theelen (1848-1918) was uitgever van Nederlandstalige periodieken in Limburg. Hij ijverde eveneens voor vernederlandsing via diverse verenigingen, lezingen en toneelopvoeringen.
Nam bij het uitbreken van de schooloorlog in 1879 als katholiek ambtenaar ontslag bij de Registratie om de liberale regering te kunnen bestrijden. Theelen zag zijn agitatie als een strijd voor de morele, culturele en sociale verheffing van zijn volk. Hij leidde de Sint-Maternus drukkerij te Tongeren en stichtte een waar persimperium dat vrijwel heel de provincie bestreek met weekbladen als Het Algemeen Belang, De Gazet van Hasselt, Gazet van Genk, De Gazet van Sint-Truiden, Onze Kempen en Limburg.
Van 1883 af was Theelen bestuurslid en van 1905 tot aan zijn dood voorzitter van het Davidsfonds Davidsfonds
Het Davidsfonds is een katholieke Vlaamse cultuurvereniging, die werd opgericht in januari 1875. Lees meer te Tongeren. Hij gebruikte zijn persoonlijk prestige en zijn pers om de Limburgse politici onder druk te zetten ten voordele van de vervlaamsing. In 1890 vroeg de Antwerpse Nederduitsche Bond Nederduitsche Bond
De Nederduitsche Bond (1861-1914) was een Antwerpse kiesvereniging die flamingantische katholieken en liberalen verenigde. De Bond was een invloedrijke machtsfactor binnen de Meeting, voo... Lees meer hem briefwisselend lid te worden. Theelen was een groot voorstander van het Algemeen Nederlands. Hij organiseerde in 1903 leesavonden om het "schoon lezen" te bevorderen en stuurde samen met 30 anderen een verzoekschrift aan het Parlement, opdat het wetsvoorstel- Edward Coremans Coremans, Edward (1835-1910)
Advocaat Edward Coremans (1835-1910) was politicus voor de Meetingpartij en voorzitter van de Nederduitsche Bond. Gedurende 42 jaar was Coremans als kamerlid een leidende figuur van de Vl... Lees meer inzake de vernederlandsing van vrij middelbaar onderwijs Onderwijs
Lees meer 'onverminkt' zou worden ingediend en aangenomen. Bij feesten en congressen trad hij op als gevierd redenaar, die uitstekend Nederlands sprak. In de door hem uitgegeven "Roman voor allen"-reeks, schreef hij volksromans. Hij stichtte de toneelgroep De Witte Lelie en schreef een reeks toneelstukken. Hij beschouwde het Vlaams toneel Toneel
Het Vlaamse toneel onderhield vanaf zijn ontstaan in de 19de eeuw een complexe en gelaagde verhouding met de Vlaamse beweging. Van een belangrijk emancipatorisch instrument en voorwerp va... Lees meer als een middel tot culturele verheffing en tegelijk als verspreidingsmiddel van een beschaafde moedertaal. Hij was sterk gekant tegen toneelopvoeringen in dialect.
Werken
– Moedertaal, 1884.
– Feestrede op 13 juli 1902 uitgesproken bij de 600ste verjaring van de Gulden Sporenslag, 1902.
– Tooneel in de steden, 1907.
– Iets over Vlaamsche zang, 1905.
Literatuur
– J. Wassenberg, 'Nicolas Theelen, een grote figuur uit het Limburgs Toneelverleden', in De Tijdspiegel (maart 1953).
– Jubelnummer van Het Belang van Limburg (7 mei 1953).