Van Gastel, Marie

Maria van Gastel was van Nederlandse komaf, maar groeide op in Antwerpen. Ze studeerde aan het Sint-Maria-Instituut in de Scheldestad en was van 1912 tot 1914 als technisch regentes verbonden aan Het Spijker in Hoogstraten. In deze periode werkte ze mee aan het damestijdschrift De Lelie De Lelie
De Lelie (1909-1914) was een katholiek damestijdschift voor Noord en Zuid. Het stimuleerde het gebruik van het Nederlands en ijverde voor de vrouwenemancipatie. Lees meer .

Amerika

In augustus 1914 werd ze vrijwilligster bij het Rode Kruis Rode Kruis-Vlaanderen
Rode Kruis-Vlaanderen is een humanitaire organisatie. Het is de Vlaamse tak van het Belgische Rode Kruis, dat in 1864 werd opgericht. Lees meer en kwam ze als verpleegster eerst in Engeland en daarna in Amerika terecht. Ze studeerde in Berkeley en onderwees Romaanse talen in Dallas. Haar spreekbeurten over haar belevenissen bij de intocht van de Duitsers in België maakten haar in de Verenigde Staten zo bekend dat haar werd verzocht deel te nemen aan de campagne voor de Liberty Loans (leningen ter financiering van de oorlog) en voor de bevoorrading van België. De Amerikaanse regering erkende haar verdiensten met een speciale medaille en door toedoen van een beweging voor vrouwenemancipatie was zij de eerste vrouw die in een Amerikaans parlement sprak (zie Vrouwenbeweging Vrouwenbeweging
Binnen de Vlaamse beweging bestond in het algemeen nauwelijks interesse voor vrouwenemancipatie. Toch was er sprake van kruisbestuiving met de vrouwenbeweging. Zo hanteerden vrouwenorgani... Lees meer ).

Katholiek Vlaams-nationalisme

Van Gastel was reeds voor de oorlog verloofd met Berten Pil Pil, Berten
De scheikundige Albert ‘Berten’ Pil (1892-1940) was oud-strijder van de Eerste Wereldoorlog en lag mee aan de basis van het Verbond der Vlaamse Oud-Strijders (VOS). Pil was erg actief in ... Lees meer , die een rol speelde in de Frontbeweging Frontbeweging
Aan het IJzerfront manifesteerde zich tijdens de Eerste Wereldoorlog flamingantisch verzet tegen de taaltoestanden in het leger. Naarmate het zich meer en meer organiseerde en groeide, vo... Lees meer en later een gezaghebbende figuur in het katholieke Vlaams-nationalisme werd. Zij trouwde met hem op 14 september 1920 en liet zich als een van de eerste studenten inschrijven aan de pas opgerichte Katholieke Vlaamse Hogeschool voor Vrouwen Katholieke Vlaamse Hogeschool voor Vrouwen
De Katholieke Vlaamse Hogeschool (voor Vrouwen) is een instituut dat in 1919 werd opgericht dankzij Marie-Elisabeth Belpaire, die het gebouwencomplex aan de De Bomstraat in Antwerpen ter ... Lees meer , waar zij de eerste voorzitster van het eerste Hoogstudentinnenverbond werd. Met dit verbond begon ze een campagne voor amnestie Amnestie
Lees meer en organiseerde ze de eerste amnestiemeeting.

Bij de verkiezingen van 1929 in Antwerpen stond Van Gastel op de tweede plaats op de kandidatenlijst van de Vlaamse nationalisten. Lijsttrekker Hendrik Picard Picard, Hendrik
Hendrik Picard (1883-1946) was een advocaat en Vlaams-nationalistisch politicus. Lees meer behaalde de enige zetel. Bij latere verkiezingen weigerde ze om familieredenen een plaats. In de jaren 1920 en 1930 trad zij nog wel geregeld op voor Vlaamse propagandameetings en studiekringen. Kort voor de Tweede Wereldoorlog was zij betrokken bij een vredesactie van Vlaamse vrouwen, op aandrang van Alfons van Assche Van Assche, Alfons
Alfons van Assche (1891-1945) was als dom Modest abt van de Sint-Pietersabdij van Steenbrugge. Hij was tijdens het interbellum geestelijk leider van de Katholieke Jongeren Vredesactie. Hi... Lees meer .

Haar man overleed op 4 november 1940 en bij het bombardement van Mortsel op 5 april 1943 verloor zij haar woning en een aantal bezittingen, waaronder vele documenten. Tijdens de oorlog was zij enkel actief bij Hulp aan de gezinnen van (Belgische) militairen en bij Winterhulp. Na de oorlog werd zij afgevaardigde van de kinderrechter en in 1946 stichtte zij een tehuis voor kinderen van door de repressie Repressie
Lees meer naar de gevangenis gezonden ouders. Er werden verschillende tehuizen opgericht naar het model van het eerste, dat Opwaarts heette en het systeem van halve vrijheid toepaste. Voor dit systeem werd in 1964 de Visser-Neerlandia Prijs Visser-Neerlandiaprijs
De Visser-Neerlandiaprijzen worden sinds 1955 uitgereikt door de Vlaams-Nederlandse culturele organisatie het Algemeen-Nederlands Verbond en hebben betrekking op de gebieden cultuur, maat... Lees meer van het Algemeen-Nederlands Verbond Algemeen-Nederlands Verbond
Het Algemeen-Nederlands Verbond (ANV) werd in 1895 opgericht. Aanvankelijk behartigde het de belangen van de Nederlandse taal. Later en tot op de dag van vandaag ijvert het voor de brede ... Lees meer toegekend. Van Gastel reisde nog tweemaal naar Amerika, waar zij een tijdlang een tehuis bestuurde, ereburgeres van Boys Town werd en voordrachten over de Vlaamse beweging hield.

Om de drie jaar reikt het ADVN de Pil-Van Gastelprijs voor geschiedenis uit om het wetenschappelijk onderzoek naar de Vlaamse beweging te stimuleren.