Vandenberghe, Lionel

Lionel Vandenberghe deed zijn humaniora aan het bisschoppelijk college van Veurne en studeerde vervolgens psychologie aan de Katholieke Universiteit Leuven, waar hij in 1966 promoveerde op een eindverhandeling over de psychologische en sociale achtergronden van het ontstaan van de blauwvoeterij Blauwvoeterij
Blauwvoeterij is de benaming voor de eerste fase van de katholieke Vlaamse studentenbeweging, vanaf de ‘Groote Stooringe’ in 1875 in het Klein Seminarie van Roeselare tot omstreeks 1880, ... Lees meer . Als wetenschappelijk medewerker aan het Interuniversitair Centrum voor Jeugdproblematiek in Leuven deed hij onderzoek naar en publiceerde hij over het Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond
Het Algemeen Katholiek Vlaams Studentenverbond (1903-1935) was de organisatorische vormgeving van de katholieke Vlaamse studentenbeweging: een jeugdbeweging met plaatselijke bonden van ka... Lees meer (AKVS). In 1972 werd hij benoemd aan de Universitaire Faculteiten Sint-Ignatius Antwerpen (UFSIA, sinds 1979: Universiteit Antwerpen), waar hij de dienst voor studieadvies en studentenbegeleiding oprichtte en daar van 1973 tot 2003 directeur van was.

Vlaamse beweging en IJzerbedevaartcomité

Hoewel hij niet uit een Vlaamsgezinde familie stamt, woonde Vandenberghe vanaf zijn collegejaren de IJzerbedevaart IJzerbedevaarten
De IJzerbedevaart is een jaarlijkse herdenking van de Vlaamse gesneuvelden tijdens de Eerste Wereldoorlog, die ontstond omstreeks 1920. Dit voor de Vlaamse beweging erg symbolische gebeur... Lees meer bij en nam hij als student en assistent actief deel aan de strijd voor de splitsing van de Leuvense universiteit. In 1968 trad hij toe tot de redactie van het Heel-Nederlandse jongerentijdschrift Nieuw Vlaanderen Nieuw Vlaanderen (1967-1990)
Nieuw Vlaanderen (1967-1990) was een tweemaandelijks Heel-Nederlands jongerentijdschrift, dat ontstond op initiatief van de Vlaamse Vrienden van de Westhoek. Het tijdschrift beleed een v... Lees meer , waarvan hij van 1970 tot 1978 hoofdredacteur was. In die periode was hij tevens lid van het hoofdbestuur van de Vlaamse Volksbeweging Vlaamse Volksbeweging
De Vlaamse Volksbeweging (VVB) was een Vlaams-nationalistische drukkingsgroep, die werd opgericht in 1952 en tot het begin van de jaren 1970 een breder publiek mobiliseerde voor Vlaamsge... Lees meer (VVB) en van het nationaal bestuur van het Davidsfonds Davidsfonds
Het Davidsfonds is een katholieke Vlaamse cultuurvereniging, die werd opgericht in januari 1875. Lees meer .

In 1975 werd Vandenberghe lid van de Algemene Vergadering, in 1980 ook van de raad van beheer van het IJzerbedevaartcomité. Op de 56ste IJzerbedevaart (1983) riep hij de Vlaamse jeugd op mee te strijden ‘voor een democratisch en zelfstandig Vlaanderen, voor een rechtvaardige en vrije samenleving hier en overal ter wereld’. In mei 1988 werd hij ondervoorzitter van het Bedevaartcomité. Al op 16 maart 1989 werd hij verkozen tot voorzitter, in opvolging van de plots gestorven Paul Daels Daels, Paul
Paul Daels (1921-1989) werd na de Tweede Wereldoorlog voorzitter van de Vlaamse Volksbeweging en van het IJzerbedevaartcomité. Ook was hij medeoprichter van het Overlegcentrum van Vlaamse... Lees meer . Van meet af aan beschouwde Vandenberghe het als zijn opdracht het 'Testament van de Frontbeweging Frontbeweging
Aan het IJzerfront manifesteerde zich tijdens de Eerste Wereldoorlog flamingantisch verzet tegen de taaltoestanden in het leger. Naarmate het zich meer en meer organiseerde en groeide, vo... Lees meer ' een meer hedendaagse invulling te geven en zich, meer nog dan het IJzerbedevaartcomité onder Daels, te distantiëren van extreemrechtse strekkingen en groepen in de Vlaamse beweging. Onder zijn impuls werd door een statutenwijziging het drieluik ‘Zelfbestuur – Nooit meer oorlog – Godsvrede Godsvredefederatie
De Godsvredefederatie (1934-1935) was een organisatie van democratische Vlaams-nationalisten. Lees meer ’ hertaald in ‘Vrede – Vrijheid – Verdraagzaamheid’ (1992). Na de restauratie van de IJzertoren IJzertoren
De IJzertoren is een Vlaamsgezind monument in Diksmuide, dat in 1928-1930 werd opgericht als eerbetoon aan de Vlaamse soldaten die sneuvelden aan het IJzerfront tijdens de Eerste Wereldoo... Lees meer en -crypte in het torengebouw werd het museum uitgebreid en heringericht onder het thema ‘Oorlog, vrede en Vlaamse ontvoogding’ (1999-2002) en werd vanaf 2002 het muziek- en cultuurfestival Ten Vrede georganiseerd. Voorts streefde hij ernaar de al verworven Vlaamse beleidsautonomie een concrete inhoud te geven door in zijn toespraken op de IJzerbedevaart thema’s aan te snijden als werkloosheid, leefmilieu en onderwijs. Daarin stelde hij ook de vredesgedachte centraal, zonder de eis voor zelfbestuur te laten vallen. Ruime weerklank kreeg zijn oproep ‘Waalse vrienden, laten we scheiden’ op de Bedevaart van 1992.

Voor dat als te moderniserend en verruimend ervaren beleid kreeg Vandenberghe kritiek van zowel leden van het IJzerbedevaartcomité als deelnemers aan de IJzerbedevaart. Een en ander leidde in 1995 tot het (deels tijdelijk) ontslag van een tiental radicaal-nationalistische leden uit het Comité en de oprichting van de Werkgroep Radicalisering IJzerbedevaart (later omgevormd tot vzw IJzerwake, die sinds 2003 in Steenstrate de jaarlijkse IJzerwake IJzerwakes
De IJzerwake is een Vlaams-nationale manifestatie die, na een eerste editie in 1995, sinds 2003 plaatsvindt als radicaal alternatief voor de IJzerbedevaart. Lees meer organiseert) en het IJzerbedevaardersforum. In 1996 liep de IJzerbedevaart uit op incidenten tussen voor- en tegenstanders van de nieuwe lijn.

Eind 2002 kondigde Vandenberghe aan zich politiek te engageren in Spirit (de partij die op 10 november 2001 was gesticht door De Toekomstgroep, een van de drie groepen waarin de Volksunie Volksunie
Tussen 1954 en 2001 bepaalde de Volksunie (VU) als Vlaams-nationalistische partij mee de politieke evolutie in België, van unitaire staat tot federaal koninkrijk. Ze groeide uit tot de tw... Lees meer uit elkaar was gevallen, en ID21 ID21
ID21 was een politieke beweging die in 1998 boven de doopvont werd gehouden door Volksunie (VU)-politicus Bert Anciaux. Eind november 1997 kreeg de Brusselse VU’er van zijn partij de toel... Lees meer , de rond Bert Anciaux Anciaux, Bert
Bert Anciaux (1959) is advocaat en doctor in de Pedagogie. Hij stapte al vroeg in de politiek. Voor de Volksunie was hij zes jaar voorzitter en twee jaar voor VU&ID. Hij was schepen i... Lees meer in 1998 opgerichte politieke vernieuwingsbeweging) en nam hij ontslag als voorzitter van het Bedevaartcomité.

Politieke loopbaan

Van 2003 tot 2007 was Vandenberghe voor Spirit lid van de Senaat. Als tweede opvolger op de sp.a Vooruit
Lees meer -Spirit-kartellijst bij de verkiezingen van 18 mei 2003 had hij 14.290 naamstemmen gekregen. Hij werd senator doordat Anciaux, die zowel voor de Senaat als voor de Kamer verkozen was, in die laatste assemblee zitting nam. In de Senaat was Vandenberghe begaan met ontwikkelingssamenwerking, pacifisme Pacifisme
Lees meer en internationale vraagstukken als het statuut van Kosovo en de zaak van de Koerden. Bij de verkiezingen van 2007 kreeg hij geen plaats meer op de sp.a-Spirit-lijst. Eind 2008, tijdens de crisis bij VlaamsProgressieven, de naam die Spirit zich in april 2008 had gegeven, volgde hij de meerderheidsgroep van Geert Lambert die koos voor een onafhankelijke koers, los van de sp.a, en die in 2009 de naam Sociaal-Liberale Partij aannam. Bij de Europese verkiezingen van 7 juni 2009 duwde Vandenberghe de lijst van de SLP. Nadat de partij kort nadien was opgegaan in Groen Groen
In 1982 werd onder de naam AGALEV in Vlaanderen een ecologische partij opgericht, die zich later Groen! noemde en vandaag Groen. Lees meer , deels ook in de sp.a, was hij niet meer politiek actief.

Lionel Vandenberghe overleed op 80-jarige leeftijd op 26 december 2023.