Vereeniging der Verbroederingen van het Veldleger

Organisatie

Union des Fraternelles de l'Armée de Campagne werd in 1928 vanuit het Hof en het leger opgericht als een Belgisch-nationalistische en militaristische oud-strijdersvereniging.

Afkorting
VVV
Alternatieve naam
Légionnaires belges [1928-1929]
Union des Fraternelles de l'Armée de Campagne (UFAC)
Oprichting
1928
Leestijd: 2 minuten

Een militaristische oud-strijdersorganisatie

Vanaf 1928 werd de Vereeniging der Verbroederingen van het Veldleger (VVV), beter bekend onder de Franse naam Union des Fraternelles de l'Armée de Campagne (UFAC), opgericht om de bestaande regimentsverbroederingen van oud-strijders van de Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer
samen te ballen in een gestroomlijnde organisatie. Het initiatief ging uit van invloedrijke personen aan het Hof en in het leger. Zij wensten de bestaande oud-strijdersverenigingen met een civiel karakter, zoals de NSB Nationale Strijdersbond van België
De Nationale Strijdersbond van België was de grootste Belgische oud-strijdersorganisatie (1919). In tegenstelling tot het concurrerende Verbond der Vlaamse Oud-strijders (VOS) probeerde d... Lees meer
en het VOS Verbond VOS
Het Verbond der Vlaamse Oud-Strijders (VOS), opgericht in 1919, was een flamingantische vereniging voor oud-strijders van de Eerste Wereldoorlog, die in de loop van het interbellum tot ee... Lees meer
, te verdringen door een militaristische veteranenorganisatie. Voor de belangenverdediging van het leger was het bestaan van een dergelijke organisatie erg functioneel. Tegelijkertijd liet de UFAC toe om potentieel staatsgevaarlijke rechts-radicale krachten stevig aan de kroon en het leger te binden. Hierdoor werd het risico kleiner dat ze zich net als in andere landen tegen het regime zouden keren. Dat lukte slechts gedeeltelijk. Hoewel de banden met invloedrijke figuren uit het Belgische establishment nauw waren, vormde de UFAC niet zomaar een steunbeer van de gevestigde orde. De vereniging koesterde een autoritaire ideologie die op gespannen voet stond met de liberaal-democratische politieke ordening.

Actie voor de eenheid van België

De UFAC was uitgesproken Belgisch-nationalistisch Belgisch nationalisme
Lees meer
. Door de oud-strijders weer te verenigen in hun originele regimenten, wilde de UFAC Walen en Vlamingen in een vaderlandse mal gieten. Bovendien ondernam de UFAC tal van straatacties om Belgiës samenhang te versterken. Doordat de UFAC-leiding een overwegend Brussels, francofoon en elitair karakter had, miste ze echter voeling met Nederlandstalig België. Ook al waakte de UFAC erover tweetalig op te treden, brede lagen van de bevolking ervoeren de UFAC-acties als anti-Vlaams. Voor het VOS bood het bestaan van de UFAC daarom de ideale mogelijkheid om zich te presenteren als het pacifistische en Vlaamsgezinde schild tegen de militaristische en francofone reactie. Na 1945 bleef de UFAC ageren tegen wat zij als een bedreiging voor de Belgische eenheid ervoer. De facto kwam die strijd vaak neer op verzet tegen de Vlaamse beweging. Gealarmeerd door de vastlegging van de taalgrens Taalgrens
Het begrip ‘taalgrens’ verwijst in het algemeen naar een grens die twee bevolkingsgroepen die een verschillende taal spreken van elkaar scheidt en in het bijzonder naar de grens tussen he... Lees meer
en de versterking van de eentaligheid van Vlaanderen, lag in 1963 de UFAC samen met de Vuurkruisers aan de basis van de Rendez-vous des Belges. Dat protest tegen de akkoorden van Hertoginnedal Hertoginnedal-besprekingen
Lees meer
toonde echter dat de mobilisatiekracht van de UFAC beperkt was. In decennia daarop zou het politieke gewicht van de organisatie verder wegdeemsteren.

Literatuur

– A. Colignon, Les anciens combattants en Belgique francophone 1918-1940, 1984.
– A. Colignon, La Belgique, une patrie d’anciens combattants?, Cahiers d’histoire du temps présent, nr. 3, 1997, 115-141.
– M. Schoups en A. Vrints, De overlevenden. De Belgische oud-strijders tijdens het interbellum, 2018.

Suggestie doorgeven

2023: Antoon Vrints

Inhoudstafel