Vervinckt, Dries

Persoon
Anton Milh (2023, herwerking), Frank Seberechts (1998)

Dominicaan Dries Vervinckt (1906-1963) was voor de oorlog een belangrijke leidsman in de Dietse meisjesbeweging. Na de oorlog kwam hij in aanvaring met het Belgische gerecht om zijn bijstand aan getroffenen van de repressie, maar werd uiteindelijk vrijgesproken.

Volledige voornaam
André Karel Jozef
Religieuze naam
Laurentius
Geboorte
Lovendegem, 11 januari 1906
Overlijden
Denderleeuw, 24 oktober 1963
Leestijd: 4 minuten

Als leerling aan het Sint-Vincentiuscollege te Eeklo was Dries Vervinckt lid van de collegebond, aangesloten bij het Algemeen Katholiek Vlaams Studentenverbond Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond
Het Algemeen Katholiek Vlaams Studentenverbond (1903-1935) was de organisatorische vormgeving van de katholieke Vlaamse studentenbeweging: een jeugdbeweging met plaatselijke bonden van ka... Lees meer
(AKVS), en betrokken bij de redactie van het scholierenblad Eikels worden bomen. De preek van Jules Callewaert Callewaert, Jules
Dominicaan Jules Laurentius Callewaert (1886-1964) verwierf bekendheid als flamingantisch predikant. Zijn sympathie voor het VNV deed hem aan het begin van de Tweede Wereldoorlog de colla... Lees meer
op de AKVS-landdag te Lier eind augustus 1924 maakte een dermate grote indruk op de scholier dat hij contact zocht met de predikant, die voortaan optrad als zijn geestelijke begeleider.

In september 1925 trad Vervinckt in bij de dominicanen. Na zijn priesterwijding in augustus 1931 werd hij geassigneerd in het klooster te Antwerpen, waar hij medewerker werd van Geloofsverdediging, de apologetische centrale van de Vlaamse predikbroeders. Van 1938 tot 1942 was hij bestuurder van het Sint-Thomasgenootschap Sint-Thomasgenootschap
Het Sint-Thomasgenootschap was in 1897-1975 een godsdienstig genootschap in de Vlaamse universiteitssteden. De dominicaan Jules Callewaert voerde er de strijd aan voor de vernederlandsing... Lees meer
in Leuven, en van 1943 tot 1945 oefende hij dezelfde functie uit in het Sint-Thomasgenootschap voor afgestudeerden te Brussel. Zijn vooroorlogse apostolaat was evenwel hoofdzakelijk gewijd aan de katholieke Vlaamse meisjesbeweging Katholieke Vlaamse Meisjesbeweging
De Katholieke Vlaamse Meisjesbeweging was een beweging van katholieke, Vlaamsgezinde burgermeisjes en vrouwen ontstaan in 1912 naar het model van de katholieke Vlaamse studentenbeweging, ... Lees meer
. Vanaf 1932 was hij moderator van de Dietse Bond voor Vrouwen en Meisjes ‘Ik Dien’ en medewerker van het tijdschrift Gudrun. Voor dit apostolaat liet hij zich inspireren door de geschriften van de Duitse bekeerlinge Gertrud von Le Fort en door de figuur van de middeleeuwse heilige Lutgardis Lutgardis
Lutgardis (1182-1246) was een Diets sprekende benedictines en mystica. Ze werd in Vlaamsgezinde middens vereerd als de patrones van het Vlaamse volk en van de Vlaamse beweging. Lees meer
van Tongeren, die hij beschouwde als model van ‘Dietse herwording’ in een context van ‘vervreemding en verbastering van het eigen Vlaamse wezen en eigen Vlaamse zeden’. In dit licht zag hij Lutgardis ook als ‘taalgrensheilige’.

Vanaf Kerstmis 1944 gaf Vervinckt samen met priester Jan Bernaerts Bernaerts, Jan
Jan P. Bernaerts (1879-1956) was een Vlaamsgezinde priester, actief in de katholieke Vlaamse studentenbeweging en de toneelliefhebbersbeweging. Hij was aalmoezenier aan het front tijdens ... Lees meer
en advocaat Jan Lancsweert materiële en geestelijke bijstand aan mensen in het Brusselse die in aanraking kwamen met de repressie . Zo trad de dominicaan op als geestelijk begeleider van de geïnterneerde – en later geëxecuteerde – voorman van het Verbond der Vlaamse Oud-Strijders Verbond VOS
Het Verbond der Vlaamse Oud-Strijders (VOS), opgericht in 1919, was een flamingantische vereniging voor oud-strijders van de Eerste Wereldoorlog, die in de loop van het interbellum tot ee... Lees meer
(VOS) Karel de Feyter De Feyter, Karel
Lees meer
. Uit dit werk ontstonden in de daaropvolgende maanden de organisaties De Samaritaan en Hulp in Nood. Beide maakten deel uit van Liefde in Nood, een koepelorganisatie voor de bijstand aan getroffenen van de  repressie vanuit de verschillende Vlaamse dominicanenkloosters. In hoeverre Vervinckt, Bernaerts en Lancsweert voortvluchtige collaborateurs hielpen om uit handen van het gerecht te blijven, is niet geheel duidelijk. Het staat wel vast dat ze bijstand verleenden aan voortvluchtige collaborateurs zonder hen aan te geven.

Hun hulpwerk werd geïnfiltreerd door de Staatsveiligheid en in juni 1945 opgerold. Samen met Bernaerts werd Vervinckt ervan beschuldigd deel uit te maken van het Maquis (franco-belge) des Inciviques, een ontsnappingslijn voor voortvluchtige collaborateurs, en zelfs het Vlaams-Nationaal Verbond Vlaamsch Nationaal Vakverbond
Lees meer
(VNV) nieuw leven te willen inblazen. Vervinckt voerde daartegen aan dat zijn werk een louter apostolisch-caritatieve opzet had gehad. De pater bleef geïnterneerd tot juni 1946 en werd in het voorjaar van 1948 volledig buiten beschuldiging gesteld. Lancsweert bekwam in cassatie eveneens de vrijspraak, maar Bernaerts werd veroordeeld tot drie jaar cel. Tijdens hun processen werd, naar hun oordeel, de normale rechtsgang meermaals met voeten getreden.

Na zijn vrijlating werd Vervinckt een van de vaste medewerkers van het anticommunistische Oostpriesterhulp ter ondersteuning van de vervolgde christenen achter het ‘IJzeren gordijn’. In die hoedanigheid toerde hij regelmatig met een kapelwagen in Duitsland rond en gaf conferenties te lande over de onderdrukking van de katholieke Kerk in Centraal- en Oost-Europa. Aan deze werkzaamheden kwam een abrupt einde in 1960, toen hij getroffen werd door een beroerte.

Werken

– Artikelen in Kultuurleven, Gudrun en Jong Dietschland.
Sint Lutgardis. Een toonbeeld van Vlaamse Vrouwelijkheid, 1937.
– Pater L.J. Callewaert. 70 jaar Vlaming – 50 jaar dominikaan, in: Dominikaans Leven, jg. 12, 1956, nr. 1, pp. 7-10.

Literatuur

– P.J.A. Nuyens, Dries Vervinckt, in: Gudrun, jg. 35, 1963, nrs. 5-6, pp. 24-30.
– A. de Bruyne, “Petits vicaires…” Priester Daens, Dom Modest Van Assche, Rektor Jan Bernaerts, Pater Callewaert, 1968.
– P.J.A Nuyens, Vervinckt, Dries, Karel, Jozef, in: Nationaal Biografisch Woordenboek, 1972, , dl. 5, kol. 117-120.
– E. de V. (= A. de Bruyne), “Het feest van de haat”. 14. Rektor Bernaerts en pater Vervinckt, in: ’t Pallieterke, jg. 40, 1984, nr. 29, 21 juni, p. 7.
– E. de V. (= A. de Bruyne), “Het feest van de haat”. 15. De schat van het V.N.V., in: ‘t Pallieterke, jg. 40, 1984, nr. 30, 28 juni, p. 7.
– F. Seberechts, Ieder zijn zwarte. Verzet, collaboratie en repressie, 1994.
– F. Seberechts & F.-J. Verdoodt, Leven in twee werelden. Belgische collaborateurs en de diaspora na de Tweede Wereldoorlog, 2009.
– A. Milh, Bruine en witte paters. Franciscanen, kapucijnen en dominicanen en de collaboratie tijdens de Tweede Wereldoorlog in Vlaanderen, Katholieke Universiteit Leuven, ongepubliceerde doctoraatsthesis, 2020.

Suggestie doorgeven

1975: Pieter Nuyens (pdf)

1998: Frank Seberechts

2023: Anton Milh

Inhoudstafel