Vlaamsch Sociaal-Democratische Arbeidersgemeenschap

Organisatie
Rudi Van Doorslaer (2023, tekstredactie), Nico Wouters (1998)

De Vlaamsch Sociaal-Democratische Arbeidersgemeenschap (VSAG) was een activistische groep van jonge socialisten onder leiding van Jef van Extergem, die in december 1916 te Antwerpen ontstond uit de kringen rond de Socialistische Jonge Wacht (SJW).

Afkorting
VSAG
Alternatieve naam
Vlaamsche Arbeidersgemeenschap (VAG)
Vlaamsche Socialistische Arbeidersgemeenschap
Oprichting
december 1916
Stopzetting
1918
Leestijd: 2 minuten

De aanleiding tot de vorming van deze groep was een toespraak van Antoon Jacob Jacob, Antoon
Antoon Jacob (1889-1947) was een atheneumleraar en later hoogleraar in Hamburg en Gent. Hij was actief bij activistische tijdschriften, nadien in de amnestiebeweging en later de culturele... Lees meer
in de Socialistische Volkshoogeschool (9 september 1916) over activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer
, passivisme Passivisme
Het begrip ‘passivisme’ verwijst naar de Vlaamsgezinden die tijdens de Eerste Wereldoorlog verdere pogingen om de Vlaamse eisen te realiseren tot na het einde van het politiek-militair co... Lees meer
en socialisme, die binnen de Antwerpse socialisten een discussie over het onderwerp op gang bracht.

De VSAG zette zich af tegen de Belgische Werkliedenpartij (BWP) Belgische Werkliedenpartij
Lees meer
uit onvrede met de door de BWP gesteunde Belgisch-nationale oorlogspolitiek en met de onderdrukking van het Vlaamse aspect binnen deze partij. Hoewel de VSAG zich beschouwde als een afzonderlijke groepering, wilde ze zich niet afscheuren van de BWP.

Voor de VSAG was de Vlaamse beweging een klassenstrijd. Ze zag een politieke oplossing in een Vlaams zelfbestuur binnen een gefederaliseerd België (zie Federalisme Federalisme
Sinds het begin van de 20ste eeuw behoort federalisme tot het programma van eerst de Waalse en vervolgens ook de Vlaamse beweging. Vanaf 1970 is de transformatie van België van unitaire t... Lees meer
). Concreet vertaalde ze dit in een ondubbelzinnige verdediging van de activistische politiek en van de Raad van Vlaanderen Raad van Vlaanderen (1917-1918)
De Raad van Vlaanderen (1917-1918) was een activistisch marionettenparlement tijdens de Eerste Wereldoorlog, dat onderdeel was van de Duitse plannen om in Vlaanderen een blijvende invloed... Lees meer
. Zo werd bijvoorbeeld de door de Duitse bezetter vernederlandste Vlaamse Hogeschool gesteund (zie Hoger onderwijs Gent Hoger onderwijs in Gent
Met de vernederlandsing in 1930 als hoogtepunt is de Gentse universiteit een belangrijk strijdpunt geweest in de Vlaamse beweging. Van het Latijn uit 1817 tot het Engels van vandaag: het ... Lees meer
). Haar standpunten verspreidde ze via het tweewekelijkse tijdschrift De Socialistische Vlaming De Socialistische Vlaming
De Socialistische Vlaming was tijdens WOI het tijdschrift van de activistische Vlaams-Democratische Arbeidersgemeenschap. Lees meer
, waarvan voorzitter Jef van Extergem Van Extergem, Jef
Jef van Extergem (1898-1945) was een Vlaamsgezinde, eerst socialistische en later communistische politicus. Lees meer
ook hoofdredacteur was.

Op 1 mei 1917 publiceerde de VSAG een manifest bestemd voor de vredesconferentie van Stockholm, waarin andermaal het federalisme verdedigd werd. De Raad van Vlaanderen wilde overigens ook een VSAG-lid naar Stockholm sturen, maar dit ging uiteindelijk niet door.

De invloed van deze socialistische activisten op de BWP bleef steeds zeer beperkt, en na het verschijnen van het laatste nummer van De Socialistische Vlaming verdween de VSAG definitief van het politieke toneel.

Werken

– M. Sertyn, Het socialistisch aktivisme tijdens de Eerste Wereldoorlog, in: BTNG, jg. 7, 1976, nr. 1-2, pp. 169-195.
– D. Vanacker, Het aktivistisch avontuur, 1991.

Literatuur

– M. Sertyn, 'Het socialistisch aktivisme tijdens de Eerste Wereldoorlog', in BTNG, jg. 7, nr. 1-2 (1976), p. 169-195.
– D. Vanacker, Het aktivistisch avontuur, 1991.

Suggestie doorgeven

1975: Jan Debrouwere (pdf)

1975: Leo Reyntjens (pdf)

1998: Nico Wouters

2023: Rudi Van Doorslaer

Inhoudstafel