De Werkman

Medewerkers van De Werkman waren onder anderen zijn broer Adolf Daens Daens, Adolf
Priester Adolf Daens (1839-1907) was de grondlegger en het boegbeeld van de daensistische beweging en van de Christene Volkspartij. Lees meer , Karel-Leopold van Opdenbosch Van Opdenbosch, Karel-Leopold
Karel-Leopold van Opdenbosch (1867-1940) was daensistisch en Vlaams-nationalistisch volksvertegenwoordiger. Hij kantte zich tegen de oprichting van het VNV. Ook was hij schepen en waarnem... Lees meer , Florimond-Alphonse Fonteyne Fonteyne, Florimond-Alphonse
De West-Vlaamse priester Florimond-Alphonse Fonteyne (1856-1923), die vanwege zijn politieke bedrijvigheid door de kerkelijke overheid uit die functie werd geschorst, speelde op diverse p... Lees meer , Albert van den Bruele Van den Bruele, Albert
Albert van den Bruele (1885-1943) behoorde tot de radicale daensistische beweging. Hij trad toe tot het activisme en werd lid van de tweede Raad van Vlaanderen. Lees meer en Alexander de Vos (1890-1972).

De Werkman was bedoeld als informatieblad voor het "werkvolk" en moest een meer sociale en gematigde versie worden van Het Land van Aelst Het Land van Aelst
Het Land Van Aelst(1859-1914) was een katholiek en later Daensistisch weekblad. Het verdedigde een Vlaamsgezind en democratisch ideeëngoed. Lees meer . Omwille van het uitgesproken katholiek profiel kon het aanvankelijk rekenen op de financiële steun van enkele geestelijken, waardoor een oplage van 25.000 exemplaren werd bereikt. Na de oprichting in 1893 van de daensistische Christene Volkspartij Christene Volkspartij
De Christene Volkspartij (1893-1919) was de eerste daensistische politieke partij. Lees meer stelde Pieter Daens Daens, Pieter
Drukker Pieter Daens (1842-1918) was als broer van Adolf Daens nauw betrokken bij de daensistische beweging. Als kamerlid steunde hij de vernederlandsing van de Gentse universiteit. ... Lees meer Het Land van Aelst ten dienste van deze partij. Omdat De Werkman dankzij de hoge oplage een belangrijke bron van inkomsten was voor Daens, trachtte hij het buiten de politiek te houden door het gematigde profiel te benadrukken. Dat bleek echter niet realistisch. Toen naar aanleiding van de parlementsverkiezingen van 1894 de (pers)strijd tussen de katholieke partij en de Christene Volkspartij losbarstte, nam De Werkman langzaam de radicale toon van Het Land van Aelst over.

Politiek blad vanaf 1895

Het verlies van de steun van de katholieke kerk Kerk
De verhouding tussen Kerk en Vlaamse beweging vertoont historisch een tweevoudig beeld. Enerzijds waren de godsdienstige en de Vlaamsgezinde overtuiging innig verstrengeld en vormde de cl... Lees meer als gevolg daarvan in de periode 1895-1905, leidde tot het wegvallen van abonnementen en advertenties en een daling van de oplage tot 4.000 exemplaren. De Werkman kreeg vanaf dan een meer uitgesproken politieke toon en de nadruk kwam vooral op de activiteiten van de daensistische partij en haar nevenorganisaties te liggen (zie Daensisme Daensistische beweging
Daensistische beweging is de verzamelnaam voor een geheel van feiten, opvattingen, organisaties, personen en strijdmiddelen die tijdens de late 19de en de vroege 20ste eeuw een onderdeel... Lees meer ). Met een eenvoudige, haast narratieve taal wilde Daens de socio-politieke problemen begrijpelijk maken voor gewone volksmensen. Inhoudelijk verschilde het blad echter nog maar weinig van Het Land van Aelst. Beide verdedigden de poll bij de samenstelling van kieslijsten, de evenredige vertegenwoordiging, het algemeen enkelvoudig stemrecht, en vooral de oprichting van een onafhankelijke volkspartij, en bleven dit doen tot 1914.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer slaagde Pieter Daens erin De Werkman te laten verschijnen, zij het zeer onregelmatig. Het blad koos niet de weg van het activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer en er ontstond een breuk met de jonge daensisten die dit onder invloed van Hector Plancquaert Plancquaert, Hector
Hector Plancquaert (1863-1953) was via zijn weekblad Het Recht een spilfiguur binnen de daensistische beweging. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was hij als radicale flamingant betrokken bi... Lees meer wel deden. Na het overlijden van Pieter Daens in maart 1918 werd De Werkman tijdelijk geleid door Jan de Neve De Neve, Jan-Baptist
Jan-Baptist de Neve (1870-1942) was betrokken bij de daensistische beweging. In Aalst was hij tijdens het interbellum gemeenteraadslid en schepen. Voor het VNV was hij senator. Lees meer . In 1920 werd hij als hoofdredacteur opgevolgd door Karel-Leopold van Opdenbosch, die deze functie tot 1927 uitoefende.

Vlaams-nationalistisch blad van 1923 tot 1935

Na de fusie van de Christene Volkspartij en Het Vlaamsche Front Het Vlaamsche Front
Het Vlaamsche Front was een Vlaams-nationalistische partij, die werd opgericht in 1919 en ook bekend stond onder de couranter gebruikte officieuze benaming Frontpartij. Gesticht als een ... Lees meer in Aalst in 1923, kreeg De Werkman vanaf 13 september 1923 een nieuwe ondertitel, Tolk der Kristene Volkspartij, Vlaamsche Front. Partij van Vlaamsche Nationalisten, P.V.N. Ernest van den Berghe Van den Berghe, Ernest (1868-1941)
Ingenieur Ernest van den Berghe (1868-1941) was tijdens de Eerste Wereldoorlog hoogleraar aan de Vlaemsche Hogeschool en lid van de Commissie van Zaakgelastigden. Daarna week hij uit naar... Lees meer slaagde er als nieuwe verantwoordelijke uitgever in om vanaf 1924 de oplage van 2.000 naar 10.000 exemplaren te brengen, onder meer omdat leden van de met de nieuwe partijformatie verbonden ziekenbond automatisch abonnee werden.

Het overbrengen van het hoofdkwartier van het blad naar het Vlaamse Huis in Aalst (1927) signaleerde een belangrijke inhoudelijke koerswijziging voor het blad: de Vlaams-nationale thematiek kreeg de overhand op het sociale aspect. De belangrijkste aandachtspunten werden nu amnestie Amnestie
Lees meer , een eigen Vlaamse staat, eigen sociale instellingen, de campagne tegen het Frans-Belgisch Militair Akkoord, maar voor Vlaamse leger Leger
Lees meer eenheden. Deze ommekeer weerspiegelde zich ook in de titel, toen het blad begin de jaren 1930 werd omgedoopt tot Het Land van Aalst. Na 1933 werd het blad een orgaan van het Vlaamsch Nationaal Verbond Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer (VNV) en in december 1935 ging het op in het VNV-weekblad Strijd Strijd
Strijd was het weekblad van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV). Het werd van 14 december 1935 tot mei 1945 uitgegeven door de Aalsterse drukkerij-uitgeverij Samenwerkende Vennootschap D... Lees meer .