De Nationaal-Socialist

Publicatie
Tibo Minsart (2023, aanvulling), Bernard Van Causenbroeck (1998)

De Nationaal-Socialist (1941-1944) was het weekblad van de collaborerende Eenheidsbeweging-VNV.

Volledige titel
De Nationaal-Socialist : Orgaan van het Vlaamsch Nationaal Verbond
Alternatieve titel
De Nationaal-Socialist : Algemeen weekblad voor de zuidelijke Nederlanden
De Nationaal-Socialist : Orgaan der eenheidsbeweging van het VNV
De Nationaalsocialist
Periode
14 juni 1941 -
2 september 1944
Leestijd: 3 minuten

Totstandkoming en Dietse oriëntering

Na de toetreding van het Verbond van Dietsche Nationaal-Solidaristen Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen
Het Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen (Verdinaso) (1931-1941) was een fascistisch geïnspireerde beweging onder leiding van Joris van Severen, die een staats- en maatschappijherv... Lees meer
(Verdinaso) en Rex- Vlaanderen Rex
Rex was een Belgische politieke partij (1935-1940) en een collaboratiebeweging in Franstalig België (1940-1944). Lees meer
tot de Eenheidsbeweging-VNV in mei 1941 (zie Collaboratie Collaboratie
Collaboratie verwijst naar de samenwerking met de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, in casu van het Vlaams-nationalisme en een deel van de Vlaamse beweging. Lees meer
), werd het Verdinaso-weekblad, Hier Dinaso! Hier Dinaso!
Lees meer
, herdoopt tot De Nationaal-Socialist. Het blad werd gedrukt op de persen van de ‘gestolen’ Vooruit (1884-1991) Vooruit (1884-1991)
Vooruit (1884-1991) was een Gents socialistisch dagblad waarin heel wat bijdragen verschenen van Vlaamse intellectuelen. In 1978 werd het blad een regionale editie van De Morgen, om in 19... Lees meer
. Pol le Roy Le Roy, Pol
Dichter Pol le Roy (1905-1983) speelde tot 1941 een prominente rol binnen het Verdinaso en engageerde zich vervolgens in de Duitsch-Vlaamsche Arbeidersgemeenschap. Na de oorlog werd hij v... Lees meer
bleef hoofdredacteur. De Nationaal-Socialist wilde  lezers scholen over en vormen in het nationaalsocialisme en een strijdblad zijn voor de leden van het Vlaamsch Nationaal Verbond Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer
(VNV) te maken.

Het blad verdedigde fervent de nationaalsocialistische ideologie. Over het nationale vraagstuk was de redactie het oneens. Albert Derbecourt Derbecourt, Albert
Albert Derbecourt (1917-1944) was achtereenvolgens actief in het Légion Nationale en het Verdinaso. Hij werd in 1941 redactiesecretaris van De Nationaal-Socialist. Lees meer
en Albert Deckmyn Deckmyn, Albert
Albert Deckmyn (1915-1989) vestigde zich als advocaat in Kortrijk. Hij militeerde binnen het Verdinaso en sloot zich in mei 1941 aan bij de Eenheidsbeweging-VNV. In september 1941 werd hi... Lees meer
kozen voor Dietsland (zie Groot-Nederland Groot-Nederland
Groot-Nederland is een politiek en cultureel begrip dat respectievelijk staat voor een staatkundige vereniging van België of Vlaanderen met Nederland en de culturele en taalkundige samen... Lees meer
), Le Roy propageerde de Groot-Germaanse idee. Frans Daels Daels, Frans
Frans Daels (1882-1974) vormde de spil van de Vlaamsgezinde organisaties aan het IJzerfront en groeide in het interbellum als voorzitter van het IJzerbedevaartcomité en voorvechter van N... Lees meer
, Luc Delafortrie Delafortrie, Luc
Lees meer
, Deckmyn en Derbercourt hadden felle kritiek op Le Roys visie. Le Roy zocht steeds meer toenadering tot de SS en stapte in september 1941 uit het VNV. Deckmyn werd de nieuwe hoofdredacteur. Hij was lid van het Dietsch Eedverbond Dietsch Eedverbond
Het Dietsch Eedverbond was een informele en clandestiene organisatie die ijverde voor de prioritering van het Dietse streven. Lees meer
. Het blad kreeg een sterk Diets karakter, al diende dat omfloerst te gebeuren gezien het verbod op Dietse propaganda vanwege de bezetter. Voorts kwamen uitgebreide reportages over de oorlogsgebeurtenissen aan bod naast buitenlandse en sociaal-economische artikelen. Later verscheen ook een culturele en een vrouwenrubriek. Help U self, vanaf 1943 een bijlage bij het blad, handelde uitsluitend over de Dietsche Militie - Zwarte Brigade Dietsche Militie – Zwarte Brigade
De Dietsche Militie-Zwarte Brigade was de militie van de Eenheidsbeweging-VNV (1941-1943), in november 1943 herdoopt tot Dietsche Militie (1943-1944). Lees meer
en werd vanaf augustus 1944 een zelfstandig weekblad.

Hoofddoel van De Nationaal-Socialist werd de bewustmaking van het Dietse volk (om de censuur te ontlopen werd meestal de term Nederlandse volk gebruikt). Voor het blad was in eerste instantie de Nederlandse taal het definiërende kenmerk van het Dietse volk, maar in 1943 evolueerde zijn standpunt en werd weer dichter aangeleund bij het Bourgondische ideaal van het Verdinaso. Wallonië heette nu de ‘Romaanse lotsverbonden gewesten’.

In concurrentie met De Vlag

De Nationaal-Socialist, die een oplage van 7000 exemplaren kende, bleek geen doeltreffend instrument te zijn voor de verspreiding van de VNV-ideeën. De VNV-leiding vond dat de artikelen te veel aansloten bij de standpunten van het Verdinaso. Bovendien gaf het blad voedsel aan de groeiende dissidentie in en aan de rand van het VNV, die het gebrek aan Dietse slagkracht van de partij aan de kaak stelde en kritiek uitte op haar onvermogen om tegen de Groot-Duitse concurrentie van de Duitsch-Vlaamsche Arbeidsgemeenschap Duitsch-Vlaamsche Arbeidsgemeenschap
De Duitsch-Vlaamsche Arbeidersgemeenschap (DeVlag) (1935-1945) was vóór de Tweede Wereldoorlog een organisatie van Vlaamse en Duitse studenten. Tijdens de oorlog ontpopte de DeVlag zich ... Lees meer
op te boksen. Voor de bezetter konden de nauwelijks verholen aanvallen tegen De Vlag De Vlag
De Vlag (1936-1938; 1940-1944) was het maandblad van de gelijknamige Duitsch-Vlaamsche Arbeidsgemeenschap (DeVlag). Lees meer
niet door de beugel. Midden mei 1944 werd het blad door het Militaire Bestuur een verschijningsverbod opgelegd van tien dagen, wat de eerste keer was dat de bezetter dit soort maatregelen nam tegen een collaboratieblad. Op 17 juni 1944 verscheen het opnieuw, maar onder leiding van Antoon Mermans Mermans, Antoon
Lees meer
, hoofdredacteur van Volk en Staat Volk en Staat
Volk en staat (15 november 1936 - 3 september 1944) was een Vlaams-nationalistisch dagblad en orgaan van het Vlaamsch Nationaal Verbond. Het blad verscheen als opvolger van De Schelde (1... Lees meer
. Het blad werd nu in Antwerpen gedrukt. De Nationaal-Socialist liet geen dissidente geluiden meer horen en beperkte zich tot binnenlandse commentaren en lovende artikelen over VNV-leider Hendrik Elias Elias, Hendrik
Hendrik Elias (1902-1973) was een historicus en Vlaams-nationalistisch politicus die als leider van het Vlaamsch Nationaal Verbond collaboreerde met de Duitse bezetter tijdens de Tweede W... Lees meer
. De tekenaar Kaproen die voor De Nationaal-Socialist spot- en propagandaprenten maakte, was Willy Vandersteen Vandersteen, Willy
Willy Vandersteen (1913-1990) was de populairste Vlaamse stripauteur van de tweede helft van de twintigste eeuw. In zijn persoonlijke en professionele leven (inbegrepen in sommige van zij... Lees meer
, de latere auteur van Suske en Wiske.

Literatuur

— D. Vanhees, De Nationaal-Socialist. Het weekblad van de Eenheidsbeweging VNV tijdens de IIde WO, in: Wetenschappelijke Tijdingen, jg. 43, 1984, nrs. 1-2, pp. 44-57 en pp. 103-121.
— B. de Wever, Greep naar de macht. Vlaams-nationalisme en Nieuwe Orde. Het VNV 1933-1945, 1994.
— J. Creve, Jef Missoorten, de Vlaamse Militie en het Verdinaso, in: Wetenschappelijke Tijdingen, jg. 57, 1998, nr. 1, pp. 29-43.

Suggestie doorgeven

1975: Willem Meyers (pdf)

1998: Bernard Van Causenbroeck

2023: Tibo Minsart

Databanken

Inhoudstafel