Basse, Maurits

Maurits Basse promoveerde op 20 oktober 1891 aan de Rijksuniversiteit Gent tot doctor in de Germaanse filologie (Engels) onder leiding van de hoogleraren Paul Fredericq Fredericq, Paul
Paul Fredericq (1850-1920) was een vooraanstaande Gentse historicus, die als de officieuze ideoloog van het liberaal flamingantisme kan worden  omschreven. Als rector van de Gentse univer... Lees meer , Jozef-Frederik Vercouillie Vercoullie, Jozef-Frederik
Lees meer en Henri Logeman met een proefschrift over William Shakespeare. Tijdens zijn studententijd publiceerde hij typische studenten literatuur Literatuur
De literatuur heeft een cruciale rol gespeeld in het ontstaan van de Vlaamse ontvoogdingsstrijd en ook in de daaropvolgende fasen van de Vlaamse natiewording zijn schrijvers vaak richting... Lees meer in de Gentsche Studentenalmanak, die werd uitgegeven door het ‘taalminnend studentengenootschap’ ’t Zal Wel Gaan 't Zal Wel Gaan
Lees meer . Basse werd leraar middelbaar onderwijs aan de athenea van Elsene (1894), Tongeren (1895) en Gent (1903), en was van 1923 tot 1938 docent aan de Gentse universiteit voor 'steloefeningen in het Vlaams' aan de School voor Burgerlijke Bouwkunde. Daarmee behoorde Basse tot de groep Nederlandstalige professoren die na de gedeeltelijke vernederlandsing van de universiteit in 1923 aan de zogenaamde ‘Nolfuniversiteit’ instroomden, zoals ook André de Ridder De Ridder, André
André de Ridder (1888-1961) was hoogleraar statistiek en financiële wetenschappen, romanschrijver en een invloedrijk kunstcriticus en -promotor. Lees meer , Hans van Werveke Van Werveke, Hans
Lees meer , Paul de Keyser De Keyser, Paul
Paul de Keyser (1891-1966) was een hoogleraar en volkskundige. Hij doceerde esthetica, Middelnederlands en volkskunde. Hij werd in 1959 ondervoorzitter van de net opgerichte Kultuurraad v... Lees meer , Nico Gunzburg Gunzburg, Nico
Nico Gunzburg (1882-1984) was een Vlaamsgezinde rechtsgeleerde en criminoloog, die in 1923 benoemd werd aan de Rijksuniversiteit Gent. Lees meer , Jan Gillis Gillis, Jan
Jan Gillis (1893-1978) was hoogleraar scheikunde aan en rector van de UGent. Hij zette zich in voor de vernederlandsing van het wetenschappelijk leven in Vlaanderen. Lees meer en August Vermeylen Vermeylen, August
August Vermeylen (1872-1945) was een schrijver, literatuur- en kunsthistoricus, en socialistisch senator. In het tijdschrift Van Nu en Straks, waarvan hij de leiding had, publiceerde hij ... Lees meer (zie Hoger onderwijs Gent Hoger onderwijs in Gent
Met de vernederlandsing in 1930 als hoogtepunt is de Gentse universiteit een belangrijk strijdpunt geweest in de Vlaamse beweging. Van het Latijn uit 1817 tot het Engels van vandaag: het ... Lees meer ). Tot 1928 bleef Basse ook atheneumleraar in Gent.

Liberaal en flamingant

Onder invloed van zijn leermeesters Fredericq en Vercoullie begaf Basse zich op vrij bescheiden wijze in de flamingantische Gentse liberale kringen. Samen met beiden lag hij aan de basis van het in 1892 gestichte Hooger onderwijs voor het Volk Hooger Onderwijs voor het Volk
Hooger Onderwijs voor het Volk was de Nederlandstalige hogeschooluitbreiding van de Gentse universiteit, opgericht in 1892. Lees meer , waarvan hij tussen 1934 en 1944 de voorzitter was. Hij was ook enige tijd ondervoorzitter van de Gentse afdeling van het Willemsfonds Willemsfonds
Het Willemsfonds (1851-heden) is een liberaal-vrijzinnige culturele vereniging en drukkingsgroep die het gebruik van het Nederlands promoot en ondersteunt. Lees meer . In 1908 werkte hij al mee aan de plannen die in 1913 tot de oprichting van het Liberaal Vlaams Verbond Liberaal Vlaams Verbond
Liberaal Vlaams Verbond (LVV) is een autonome, sociaal-progressieve, liberale en Vlaamsgezinde vereniging die werd opgericht in 1913. Van een overkoepelend en coördinerend orgaan voor lib... Lees meer zouden leiden. Hij was tevens een vaste medewerker van het weekblad Het Volksbelang Het Volksbelang
Het Volksbelang (1867-heden) is het oudste nog bestaande liberale weekblad. Het is de spreekbuis van de Vlaamsgezinde sociaal-progressieve liberalen. Lees meer en van De Vlaamse Gids De Vlaamse Gids (met) Boek & Biliotheek
De Vlaamse Gids (1905-2000) was een flamingantisch en liberaal tijdschrift. Het werd gesticht door Max Rooses, met medewerking van Paul Fredericq en Jozef Vercoullie. Het blad was feiteli... Lees meer , waar hij onder meer de chroniqueur was van de Engelse letterkunde.

Het aandeel der vrouw

Al bij al was Basse eerder een man van de studeerkamer. Zijn hoofdwerk was het tweedelige De Vlaamsche Beweging van 1905 tot 1930 (1930-1933), waarmee hij als historicus van de Vlaamse beweging eveneens in de voetsporen van Fredericq trad (zie Historiografie Historiografie
Lees meer ). Oorspronkelijker was zijn pioniersstudie Het aandeel der vrouw in de Nederlandsche letterkunde (1920-1921) die werd uitgegeven bij de Gentse uitgeverij Hoste in de reeks van het Willemsfonds.

Naast Het aandeel der vrouw publiceerde Basse studies over Anna Byns (De jeugd van Anna Byns, 1904) en over Virginie Loveling Loveling, Virginie
Virginie Loveling (1836-1923) was een Vlaamse, vernieuwende en vaak uitgesproken geëngageerde schrijfster. Ze was de zus van Rosalie Loveling en de tante van Cyriel Buysse. Lees meer (in De Vlaamsche Gids van 1923). Aan de zusters Loveling was Het aandeel der vrouw overigens ook opgedragen. Meestal wordt er aangenomen dat de befaamde oorlogsdagboeken van Loveling afkomstig zijn uit de nalatenschap van Maurits Basse, die door haar aangesteld was om haar onuitgegeven literaire oeuvre te beheren. Basses nalatenschap belandde in 1944 in de Boekentoren, de opslagplaats van de Gentse universiteitsbibliotheek. De Lovelingdagboeken werden er in 1999 herontdekt en uitgegeven en zijn ondertussen erkend als topstuk van de Vlaamse Gemeenschap Vlaamse Gemeenschap
De Vlaamse Gemeenschap (1980) is een van de drie gemeenschappen in België (naast de Franse en Duitstalige Gemeenschap) die bevoegd is voor de zogenaamde ‘persoonsgebonden aangelegenheden’... Lees meer .