Blancquaert, Edgard

Opleiding en academische carrière

Edgard Blancquaert volgde middelbaar onderwijs in Mechelen en hoger onderwijs in Gent en Brussel. Na een onderbreking door de Eerste Wereldoorlog waarin hij als vrijwilliger aan de IJzer en in Belgisch Congo Congo
Lees meer vocht werd hij in 1919 doctor in de Germaanse filologie met het proefschrift Het Opdorpsch dialect. In 1925 werd Blancquaert op voorstel van minister Camille Huysmans Huysmans, Camille
Camille Huysmans (1871-1968) was een Vlaamsgezinde socialistische politicus, die van 1933 tot 1940 burgemeester van Antwerpen was, tweemaal een ministerpositie bekleedde en een jaar lang ... Lees meer benoemd tot docent in de aculteit  Letteren en Wijsbegeerte aan de Rijksuniversiteit Gent (RUG); op 4 maart 1930 werd hij gewoon hoogleraar. Van 1945 tot 1947 was hij er rector, vanaf 1 januari 1952 beheerder-inspecteur en vanaf 1 oktober 1954 was hij regeringscommissaris bij de RUG. In september 1957 ging hij met emeritaat. Blancquaert was sinds 1935 ook lid van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde  en doctor honoris causa aan de universiteit van Rijsel; .Begin 1939 was hij als technocraat enkele dagen minister van Openbaar Onderwijs.

Als hoogleraar breidde Blancquaert de sectie Neerlandistiek aan de vernederlandste RUG verder uit, onder meer door de stichting van de vakken dialectologie en fonetica. Hij stichtte het Belgisch Interuniversitair Centrum voor Neerlandistiek.

Voorvechter voor het Algemeen Nederlands

Als lid van de Nederlands-Belgische Spellingcommissie en van de Woordenlijstcommissie (in 1950 als voorzitter van de Belgische Afdeling) werkte hij mee aan de totstandkoming van de zogenaamde nieuwe spelling. Zijn Praktische Uitspraakleer van de Nederlandse Taal (eerste druk in 1934, achtste druk in 1969 met een voorwoord door Willem Pée Pée, Willem
De Vlaamsgezinde socialist Willem Pée (1903-1986) was hoogleraar Nederlandse taalkunde en dialectologie, achtereenvolgens aan de universiteiten van Luik en Gent. Lees meer , die bij hem promoveerde en ook zijn opvolger was in Gent) was voor de verbreiding van het Algemeen Nederlands in Vlaanderen van groot belang (zie Standaardtaal Standaardtaal
De standaardtaal is het product van renaissancistische opvattingen over taal en het resultaat van een reeks concrete taalinterventies. In het Nederlandse taalgebied leidde dit naar een St... Lees meer ). Met dat werk gaf hij de Vlamingen een houvast voor een algemeen 'beschaafde' uitspraak. De in zijn werk beschreven uitspraak heeft als model gediend voor het middelbaar onderwijs en de lerarenopleiding en de meeste boekjes over uitspraak voor het lager onderwijs steunen erop. Door zijn grote kennis van de Vlaamse dialecten wist Blancquaert met welke uitspraakmoeilijkheden de Vlamingen te kampen hadden. Hij droeg bij tot de vernederlandsing van de Belgische wetteksten in de schoot van de commissie ad hoc bij de ministeries van Justitie en Binnenlandse Zaken.

Vlaamsgezinde antifascist

Blanquaert was uitgesproken Vlaamsgezind en vrijzinnig. Hij keerde zich tegen het Vlaamsch Nationaal Verbond Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer (VNV) dat volgens hem een fascistische bedreiging vormde. Hij was lid van het Waakzaamheidscomité van antifascistische intellectuelen en ondertekende in 1939 een open brief aan de Gentse burgemeester om de VNV-Landdag die in Gent plaatsgreep te verbieden. Blancquaert startte na de oorlog mee de Vlaamse beweging weer op. Zo stelde hij in 1947 het Verslag over de Enquête van het Vermeylen-Fonds op.