Bogaert, Joseph

Persoon
Redactie (2023, herwerking), Andries Van den Abeele (1998)

Joseph Bogaert (1752-1820) was drukker, uitgever, rederijker en dichter. Hij lag aan de basis van de heroprichting van de Brugse rederijkerskamer van het Heilig Kruis en stichtte eveneens De Gazette van Brugge.

Geboorte
Brugge, 18 maart 1752
Overlijden
Brugge, 10 november 1820
Leestijd: 2 minuten

Door de veertigjarige loopbaan van Bogaert loopt een rode draad: die van actief ijveraar voor het Vlaamse taalbewustzijn. De voornaamste uiting hiervan was zijn in 1795 gepubliceerde taalmanifest onder de titel Den uytgever der Brugsche Gazette aen alle syne stad- en landgenooten. Hierin schreef hij onder meer: ‘Een groote menigte onzer Land-Genoten laet zich misleyden door onkundige weetnieten die hun doen gelooven dat onze moedertael zo zinrijk niet is als die van onze naebueren (...). Hieruyt spruyt het ook dat onze tael, die nogtans zoo regelmaetig en zoo bekwaem is als eenige andere, om alles 't zij op eene nette, 't zij op eene aangenaeme, 't zij op eene deftige wijze uyt te drukken, bij vele in veragting geraekt, van weynige geleerd en van nog weyniger gekend word (...).’

Het “manifest” van Bogaert kwam laat in vergelijking met dat van Willem F. Verhoeven Verhoeven, Willem
Willem Verhoeven (1738-1809) was een Vlaams toneel- en geschiedschrijver, die in zijn geschriften het gebruik van het Nederlands en de ontwikkeling van de Vlaamse cultuur verdedigde als r... Lees meer
(1780) en van Jan B. Verlooy Verlooy, Jan Baptist
Jan Baptist Verlooy (1746-1797) was een Brusselse advocaat en activist die schatplichtig was aan verlichte Franse denkers en ijverde voor het gebruik van het Nederlands als officiële taal... Lees meer
(1788), maar moet toch gesitueerd worden in het verlengde van de lange rij geschriften van 'taalminnaren' uit de 18de eeuw. De verfransing van het bestuur in Vlaanderen nam pas een aanvang met het opstarten van de nieuwe instellingen tussen december 1795 en maart 1796, dus wellicht kort na Bogaerts publicatie.

Naast het uitgeven van zijn krant en van boeken in de moedertaal stichtte Bogaert een Literair cabinet (als concurrent van de Société littéraire), bracht hij een van de lokale rederijkerskamers Rederijkerskamers
De rederijkerskamers waren genootschappen die zich sinds de 15e eeuw toelegden op toneel en dichtkunst in de volkstaal. In de 18e en 19e eeuw speelden ze ook een belangrijke rol in de ver... Lees meer
tot nieuwe bloei en ondersteunde hij krachtig het Vlaamse toneel Toneel
Het Vlaamse toneel onderhield vanaf zijn ontstaan in de 19de eeuw een complexe en gelaagde verhouding met de Vlaamse beweging. Van een belangrijk emancipatorisch instrument en voorwerp va... Lees meer
en alles wat de Vlaamse literatuur Literatuur
De literatuur heeft een cruciale rol gespeeld in het ontstaan van de Vlaamse ontvoogdingsstrijd en ook in de daaropvolgende fasen van de Vlaamse natiewording zijn schrijvers vaak richting... Lees meer
betrof, gedurende de hele periode van de Franse overheersing. Na 1815 was hij een actief voorstander van de taalunie, tegen de taalparticularisme in.

Over alle regimes heen, van voor de tijd van Verlooy tot midden in de tijd van Jan F. Willems Willems, Jan Frans
Jan Frans Willems (1793-1846), de “vader van de Vlaamse beweging”, was dichter, polemist, filoloog, tekstediteur en initiatiefnemer of lid van tal van academies en genootschappen in binne... Lees meer
, bleef hij met zijn strijd voor de moedertaal voeren.

Literatuur

– A. van den Abeele, De Brugse drukkers Bogaert, in, Biekorf, 1985, pp. 46-74.
– A. van den Abeele, Drukker-uitgever Joseph Bogaert of de standvastige taalnijveraar, in: BTNG, jg. 16, 1985, pp. 25-86.
– A. van den Abeele, Bogaert, Joseph, in: Nationaal Biografisch Woordenboek, dl. 12, 1987.

Suggestie doorgeven

1998: Andries Van den Abeele (pdf)

2023: Redactie

Databanken

Inhoudstafel