Brants, Karel
De jurist Karel Brants (1856-1934) zette zich in voor het gebruik van het Nederlands als rechts- en bestuurstaal in Vlaanderen.
Karel Brants was van opleiding doctor in de rechten. Beroepshalve werd hij gemeentesecretaris van Etterbeek en later directeur van de Vlaamse diensten van de wetgevende Kamers.
Deze sociaal georiënteerde cultuurflamingant was medeoprichter en voorzitter van de Vlaamsche Bond van het Arrondissement Brussel. Hij behoorde tot het bestuur van het in 1893 in Gent opgerichte christelijk-democratisch Verbond der Sprekersbonden en maakte deel uit van de groep katholieke Vlaamse intellectuelen ( Eigen Leven Eigen Leven
Eigen Leven was een genootschap dat werd opgericht door Marie-Elisabeth Belpaire om de katholieke Vlaamsgezinde krachten te bundelen, in het bijzonder op literair vlak. Als eerste project... Lees meer ) die onder meer het initiatief nam tot de oprichting van Dietsche Warande en Belfort Dietsche Warande en Belfort
Dietsche Warande en Belfort was een Vlaams tijdschrift voor literatuur- en geestesleven. Het ontstond in 1900 door de samensmelting van de tijdschriften Dietsche Warande en Het Belfort.... Lees meer . In het kader van de Sprekersbond, ontstaan in de schoot van het Vlaamsch Verbond Vlaamsch Verbond (1916-1917)
Het Vlaamsch Verbond (1916-1917) wilde tijdens WOI alle Antwerpse activisten groeperen. Het viel al snel uiteen. Lees meer , hield Brants talrijke meetings, vooral op het platteland.
Vlaamse rechtsliteratuur
Ook als jurist en als man van de administratie was Brants volop betrokken bij de Vlaamse beweging. Hij was, in een periode waarin de Vlaamse rechtsliteratuur nog in de kinderschoenen stond, overtuigd van de mogelijkheid een Nederlandstalige jurisprudentie en een Vlaamse rechtswetenschap te ontwikkelen. In 1897 was hij dan ook medestichter van het Rechtskundig Tijdschrift dat de Vlaamse belangen verdedigde en waarvan hij de eerste redactiesecretaris werd.
Brants zelf demonstreerde door verschillende publicaties, hoofdzakelijk over het bestuursrecht, dat het Nederlands als een volwaardige juridisch-wetenschappelijke taal kon worden gehanteerd. In 1921 publiceerde hij in Dietsche Warande en Belfort een artikelenreeks over de Nederlandse rechts- en bestuurstaal. Hiermee wilde hij de correcte Nederlandse terminologie ingang doen vinden omdat vele juridische termen tot dan toe verkeerd werden vertaald. Zijn boek Het Belgisch gemeenterecht (1921) was tot dan toe het enige werk dat de oude en nieuwe wetgeving op dit gebied samenvatte en bewerkte.
Vernederlandsing van het bestuur
Brants was eveneens de oprichter, en gedurende jaren de bezieler, van het Tijdschrift der Gemeentebesturen, dat door het verlenen van studiemateriaal voor het administratieve recht een stimulerende factor was bij de stelselmatige vernederlandsing van het bestuur Bestuur
Het taalgebruik in het bestuur is een centraal aspect van de Belgische taalkwestie. Het omvat het proces van het afdwingen van taalrechten voor Vlamingen evenals de bestuurstaalwetgeving ... Lees meer in Vlaanderen. In 1923 werd hij door de minister van justitie, Fulgence Masson (1854-1942), benoemd tot lid van de commissie die tot taak had de tekst van de grondwet in het Nederlands te vertalen, alsook de tekst van de wetboeken en van de gebruikelijke wetten en besluiten waar nog geen officiële Nederlandse tekst van bestond (zie Gerecht Gerecht
Lees meer ).
Werken
– Nederlandsche rechts- en bestuurstaal, in: Dietsche Warande en Belfort, 1921.
– Studiën over de Belgische grondwet: de wetgevende macht, 1923.
– De Belgische grondwet en de Belgische staatsinstellingen: beginselen van grondwettelijk en administratief recht, 1925.
– Gemeenteraadsverkiezingen 1926: praktische handleiding, 1926 (herhaald in 1932 en 1938).
– Het Belgisch gemeenterecht: samenstelling, inrichting en bevoegdheid der gemeentebesturen, 1947.