Brouns, Theo

Kreeg als zoon uit een middenstandsgezin zijn radicaal-Vlaamse overtuiging in de colleges van Hechtel en Maaseik. Tegelijk stond Brouns erg open voor de revolutionaire veranderingen in Europa. In 1931 trok hij bewust naar de pas vernederlandste universiteit van Gent, waar hij promoveerde tot doctor in de rechten en licentiaat in de politieke en sociale wetenschappen. In Gent was hij onder meer lid van het Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond
Het Algemeen Katholiek Vlaams Studentenverbond (1903-1935) was de organisatorische vormgeving van de katholieke Vlaamse studentenbeweging: een jeugdbeweging met plaatselijke bonden van ka... Lees meer (AKVS), het Dietsch Studentenverbond Dietsch Studentenverbond
Het Dietsch Studenten Verbond was een van oorsprong Nederlandse nationalistische studentenvereniging, die in de periode 1922-1941 actief was in Nederland en Vlaanderen. Op haar hoogtepunt... Lees meer en het Sint-Thomasgenootschap Sint-Thomasgenootschap
Het Sint-Thomasgenootschap was in 1897-1975 een godsdienstig genootschap in de Vlaamse universiteitssteden. De dominicaan Jules Callewaert voerde er de strijd aan voor de vernederlandsing... Lees meer van pater Jules Callewaert Callewaert, Jules
Dominicaan Jules Laurentius Callewaert (1886-1964) verwierf bekendheid als flamingantisch predikant. Zijn sympathie voor het VNV deed hem aan het begin van de Tweede Wereldoorlog de colla... Lees meer . In 1936 werd hij voorzitter van het Gentsch Studenten Corps Gentsch Studentencorps
Het Gentsch Studenten Corps (GSC) was de overkoepelende vereniging van de Vlaamse studenten aan de Rijksuniversiteit Gent in de jaren 1930. Lees meer . Intussen was hij ook lid geworden van het Vlaamsch Nationaal Verbond Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer (VNV). In september 1936 werd hij advocaat in Hasselt. Vanaf november 1936 trad hij, op verzoek van volksvertegenwoordiger Gerard Romsée Romsée, Gerard
Lees meer , als redacteur in dienst van het dagblad De Schelde, dat nog datzelfde jaar zijn titel in Volk en Staat Volk en Staat
Volk en staat (15 november 1936 - 3 september 1944) was een Vlaams-nationalistisch dagblad en orgaan van het Vlaamsch Nationaal Verbond. Het blad verscheen als opvolger van De Schelde (1... Lees meer veranderde. Spoedig kwam hij in conflict met hoofdredacteur Herman van Puymbrouck Van Puymbrouck, Herman
Herman van Puymbrouck (1884-1949) was medestichter van de Frontpartij en vervolgens hoofdredacteur van De Schelde, later Volk en Staat. Vanaf de late jaren 1930 steunde hij onverkort het ... Lees meer . Deze schaarde zich in de krant, tot groot ongenoegen van een aantal leidende VNV'ers, onder meer van Romsée, aan de kant van Hitler in diens strijd tegen de rooms-katholieke Kerk in Duitsland. In september 1937 was Brouns terug in Hasselt. Hij werd opnieuw advocaat en trad op de voorgrond in de Vlaams-nationale partijpolitiek in Limburg Limburg
Lees meer . Hij was nauw betrokken bij de gemeenteraadsverkiezingen van 1938 in Hasselt en bij de parlementsverkiezingen van 1939. Ook ageerde hij in woord en geschrift tegen de joodse handelaars die zich in het Kempens steenkoolbekken hadden gevestigd. In zijn ogen vormden zij een gevaar voor de Vlaamse en Limburgse eigenheid. Ook meende hij – zoals overigens velen van zijn streekgenoten – dat de joden een oneerlijke concurrentie met de plaatselijke middenstand voerden ( immigratie Immigratie
Vanaf de jaren 1960 werd Vlaanderen een immigratieregio, maar al veel vroeger kenden sommige Vlaamse steden en regio’s een instroom van immigranten van buiten Vlaanderen. Deze bijdrage s... Lees meer ).

Waarnemend gouverneur Romsée koos hem in november 1940 als kabinetschef. Als VNV-propagandaleider en vanaf 1942 als gouwleider was Brouns de spil van zijn partij. In 1944 werd hij opgenomen in de Raad van Leiding. Hij verdedigde in toespraken en artikelen in het door hem gestichte VNV-weekblad De Toekomst De Toekomst (1941-1944)
De Toekomst (1 mei 1941 - 2 september 1944) was het weekblad van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) gouw Limburg. Lees meer de collaboratie Collaboratie
Collaboratie verwijst naar de samenwerking met de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, in casu van het Vlaams-nationalisme en een deel van de Vlaamse beweging. Lees meer met Duitsland, vanuit Vlaams-nationale en rechts-autoritaire motieven. Daarbij hechtte hij groot belang aan het behoud van de Vlaamse en Dietse cultuur. Hij richtte de Interprovinciale Kultuurdienst op, als tegengewicht voor de SS en de Duitsch-Vlaamsche Arbeidsgemeenschap Duitsch-Vlaamsche Arbeidsgemeenschap
De Duitsch-Vlaamsche Arbeidersgemeenschap (DeVlag) (1935-1945) was vóór de Tweede Wereldoorlog een organisatie van Vlaamse en Duitse studenten. Tijdens de oorlog ontpopte de DeVlag zich ... Lees meer . Vanaf mei 1943 kreeg Brouns te kampen met een golf van verzetsaanslagen tegen zijn medestanders. Justitie trad, tot grote ontevredenheid van Brouns, niet of slechts in beperkte mate op. De Limburgse gouwleider drong dan bij Hendrik Elias Elias, Hendrik
Hendrik Elias (1902-1973) was een historicus en Vlaams-nationalistisch politicus die als leider van het Vlaamsch Nationaal Verbond collaboreerde met de Duitse bezetter tijdens de Tweede W... Lees meer aan op bescherming en represailles. In ultimatums aan de VNV-leiding wou hij "de partij in de weegschaal werpen". Ook richtte hij zich tot de bezetter. In december 1943 vroeg hij aan de Feldkommandantur dat zij zou overgaan tot het gevangennemen en terechtstellen van gijzelaars.

Na de landing in Normandië volgden nog meer aanslagen. Met toestemming van de hoogste instanties, de VNV-leiding inbegrepen, organiseerde Brouns vijf gewapende groepen van de Dietsche Militie – Zwarte Brigade Dietsche Militie – Zwarte Brigade
De Dietsche Militie-Zwarte Brigade was de militie van de Eenheidsbeweging-VNV (1941-1943), in november 1943 herdoopt tot Dietsche Militie (1943-1944). Lees meer tegen verzetsmensen en hun sympathisanten. Ook daarbij vielen doden. Bij de bevrijding in september 1944 dook Brouns onder bij pastoor Jan Spitz Spitz, Jan
Jan Spitz (1887-1945) kantte zich tegen de dominantie van het Frans in het onderwijs en de mijnbouw. Tijdens de Tweede Wereldoorlog verleende hij onderdak aan de voortvluchtige gouwleider... Lees meer van Ophoven. Een maand later werd hij aangehouden. Door het krijgshof in Luik werd Brouns ter dood veroordeeld. Zijn propaganda voor het oostfront Oostfronters
Het begrip oostfronters duidt in de context van de geschiedenis van de Vlaamse beweging op Vlamingen die als vrijwilliger aan de zijde van Duitsland vochten tegen het Sovjetrussische Rod... Lees meer en de inzet van de VNV-militie tegen het verzet werden hem zwaar aangerekend. Op 28 maart 1946 werd hij in Hasselt onder grote belangstelling terechtgesteld.

Brouns was een typisch product van de Vlaams-nationale beweging, die onder invloed van nazi-Duitsland tegelijk een anti-Belgische en een maatschappelijke revolutie nastreefde, in de hoop dat Vlaanderen in het Groot-Germaanse Rijk zijn eigenheid kon behouden.