Christelijk Vlaams Kunstenaarsverbond

Ontstaan

Op zaterdag 20 oktober 1951 kwam een zeventigtal kunstenaars samen in de Sint-Andriesabdij van Zevenkerken bij Loppem met als doel het Christelijk Vlaams Kunstenaarsverbond (CVKV) op te richten. Het CVKV werd opgevat als een vereniging zonder winstoogmerk en zou tot zijn opheffing in 2003 bestuurd worden door een democratisch verkozen raad van beheer, waarin alle provincies en kunsttakken vertegenwoordigd waren.

Op de stichtingsvergadering van het CVKV introduceerde medestichter en geestelijk adviseur kanunnik Albert Smeets drie eredekens: Stijn Streuvels Lateur, Frank
Lees meer , Constant Permeke en Joseph Ryelandt. Drie doelen stelden de aanwezigen voorop: ‘de christelijke inspiratie van de Vlaamse cultuur handhaven, de materiële en sociale toestand van de kunstenaars behartigen en kunst en cultuur bij de bevolking brengen’. Deze doelen wilde de vereniging realiseren middels talrijke culturele initiatieven zoals het organiseren van manifestaties, prijskampen enzovoort. Haar belangrijkste initiatief was de uitgave van het tweemaandelijkse artistieke tijdschrift Vlaanderen (voor 1966 West-Vlaanderen) (zie Beeldende kunst Beeldende kunst
De beeldende kunsten en de Vlaamse beweging onderhielden van 1830 tot vandaag een complexe en gelaagde relatie, die pendelde tussen gematigde sympathie, radicaal engagement en kritische a... Lees meer ).  

Het kunsttijdschrift West-Vlaanderen

Bij de oprichting van het CVKV werd bijna onmiddellijk besloten een tijdschrift uit te geven waarin iedere kunsttak aan bod zou komen. In 1952 verscheen het eerste nummer van de voorloper van Kunsttijdschrift Vlaanderen: West-Vlaanderen. Jozef Storme Storme, Jozef
Jozef Storme (1913-1981) was een Vlaamsgezinde en sterk cultureel geïnteresseerde West-Vlaamse CVP-politicus, die medestichter en tot zijn overlijden voorzitter was van het Christelijk Vl... Lees meer was in die beginjaren de voorzitter, kanunnik Jozef Dochy de geestelijke adviseur, André Demedts Demedts, André
André Demedts (1906-1992) was een Vlaamsgezinde auteur, voordrachtgever en inspirator van literaire organisaties. Zo werd hij in Vlaanderen een belangrijke cultuurdrager. Demedts gold bov... Lees meer stond in voor de redactionele leiding en Fernand Bonneure behartigde het redactiesecretariaat. Vanaf januari 1952 tot eind 2017 zouden ononderbroken themanummers – aangevuld met terugkerende vaste rubrieken, artistieke actualiteiten en boekbesprekingen – het licht zien, al is er in die 65 jaar ook wel een en ander veranderd.

Verbrede werking

Zoals de aanvankelijke benaming van het tijdschrift laat vermoeden, lag het zwaartepunt van het abonneebestand oorspronkelijk in West-Vlaanderen, maar mettertijd vond het tijdschrift zijn weg naar de openbare bibliotheken Openbare bibliotheken
Openbare bibliotheken kennen een lange geschiedenis, die in de Zuidelijke Nederlanden teruggaat tot de 17de eeuw. Ze spelen een rol in de (stedelijke) leescultuur door op een laagdrempeli... Lees meer , de onderwijsinstellingen, de christelijk-geïnspireerde organisaties en de actoren van het brede culturele en educatieve landschap in heel Vlaanderen. Het hoeft dan ook niet te verwonderen dat de regionale beperking tot West-Vlaanderen in 1966 werd verlaten en het tijdschrift voortaan onder de titel Vlaanderen verscheen. Op korte tijd was de publicatie uitgegroeid tot een van de prominentste culturele tijdschriften in Vlaanderen. In 1971 kon het CVKV zijn twintigjarige bestaan vieren en rolde al het honderdste nummer van Vlaanderen van de persen. Hand in hand met de uitgave van de themanummers stond het CVKV al die jaren in voor culturele initiatieven zoals voordrachten, poëziewedstrijden, studiedagen, tentoonstellingen en een film ter promotie van de Vlaamse kunst. De redactionele werking werd versterkt vanuit provinciale secretariaten en door de financiële steun van diverse provincies.

1980-2003: Generatiewissels en vernieuwing

Rond het jaar 1980 diende zich een rouwperiode aan voor het CVKV. Enkele stichters en dragende krachten van het eerste uur stierven een plotse dood: in 1979 viel bestuurder Albert de Longie weg, in 1981 voorzitter Jozef Storme en lay-outman Albert Setola. Ook de jaren daarop waren er diverse sterfgevallen te betreuren. Daardoor kwam de leiding van het verbond en het tijdschrift in nieuwe handen: met name die van Werner Vens, Gust Keersmaekers, Adiel van Daele en Robert Declerck.

Vijftien jaar later volgde opnieuw een generatiewissel. Naast Robert Declerck kwamen in de jaren 1994-1996 Jean-Luc Meulemeester, Patrick Lateur en Julien Vermeulen aan het roer te staan. Zij kozen voor een hedendaagse invulling van het tijdschrift, lanceerden een website en gingen op zoek naar een vernieuwd lezerspubliek. Ze trokken nieuwe redacteurs en bestuursleden aan. Dat het blikveld aan diversiteit won, leidde in 2003 tot een volgende, markante stap. Voortaan luidde de naam Kunsttijdschrift Vlaanderen, het CVKV werd ontbonden en er werd afstand genomen van rubrieken die te weinig aandacht schonken aan de bredere horizon van het kunstenlandschap. De verzuilde omkadering, de sterk cultuurhistorische aanpak en de voorkeur voor gecanoniseerde kunst maakten steeds meer plaats voor actuele, interdisciplinaire en interculturele invalshoeken. De werking van het tijdschrift werd steeds meer gedragen door een kernredactie, met een brede redactieraad op de achtergrond. Geert Swaenepoel werd redactiesecretaris en verantwoordelijk voor de bibliotheekrubriek. Kort daarvoor, in 2002, stelde het KADOC in Leuven de overzichtelijke index Een halve eeuw Vlaanderen. Register 1951-2001 op.

Na 2003

De eerste decennia van het nieuwe millennium verliepen woelig door het slinken van de structurele subsidies vanuit de Vlaamse gemeenschap Vlaamse Gemeenschap
De Vlaamse Gemeenschap (1980) is een van de drie gemeenschappen in België (naast de Franse en Duitstalige Gemeenschap) die bevoegd is voor de zogenaamde ‘persoonsgebonden aangelegenheden’... Lees meer en de provincies. In 2013 kwam Kunsttijdschrift Vlaanderen een eerste keer niet in aanmerking voor subsidiëring bij de verdeling van middelen vanuit het Kunstendecreet. Met Emmanuel van Lierde trad een nieuwe hoofdredacteur aan. Na een herbronningstraject en een vernieuwingsoperatie werd het tijdschrift in 2015 terug opgevist door de Vlaamse overheid en kreeg het opnieuw subsidies. Voor de periode 2017-2022 besloot de Vlaamse regering op voorspraak van cultuurminister Sven Gatz Gatz, Sven
De jurist en Brusselse Vlaming Sven Gatz (1967) bekleedde verkozen mandaten op lokaal, Brussels en Vlaams niveau voor de Volksunie (VU) en VU-ID21. In 2002 stapte hij over naar Open Vld e... Lees meer geen subsidies toe te kennen aan Kunsttijdschrift Vlaanderen. Budgettaire krapte werd als reden opgegeven. Voor 2017 slaagde Kunsttijdschrift Vlaanderen erin de nodige middelen bij elkaar te brengen om de 65ste verjaardag te halen.

Sindsdien is Kunsttijdschrift Vlaanderen verveld tot een recensiewebsite (www.kunsttijdschriftvlaanderen.be). Met een jaarlijkse aangroei van ongeveer 300 boekbesprekingen brengt de website recensies over uiteenlopende thema’s: van filosofie en religie, over architectuur en beeldende kunsten, geschiedenis, literatuur en muziek.

Het overgrote deel van de jaargangen van Kunsttijdschrift Vlaanderen zijn gearchiveerd en onder het tijdschrift Vlaanderen consulteerbaar in de tijdschriftenladder van de Digitale bibliotheek voor de Nederlandse letteren (www.dbnl.org).