Claes, Petrus

Persoon
Emmanuel Gerard (2023, aanvulling), Emmanuel Gerard (2023, ongewijzigd)

Petrus Claes (1884-1958) was een Antwerpse priester, die onder andere secretaris was van de Katholieke Vlaamse Landsbond, redacteur van De Morgenpost en een nauwe medewerker van Frans van Cauwelaert.

Pseudoniem
Infrenatus
Religieuze naam
Valerius
Geboorte
Geel, 28 juni 1884
Overlijden
Herentals, 12 juli 1958
Leestijd: 3 minuten

Frans Claes trad in bij de minderbroeders kapucijnen in 1901 en werd priester gewijd in 1907. Claes promoveerde in 1910 te Leuven tot doctor in de politieke en sociale wetenschappen. Zijn promotor, professor Brants, en zijn studieonderwerp, de collectieve arbeidsovereenkomst, brachten hem in contact met pater Georges Rutten Rutten, Georges
Georges Rutten (1875-1952) was priester en doctor in de theologie en politieke en sociale wetenschappen. Hij legde de grondslag voor het christelijk syndicalisme in België. Lees meer
en de jonge christen-syndicale beweging. In 1912 werd hij door kardinaal Désiré Mercier Mercier, Désiré
Désiré Mercier (1851-1926) was van 1906 tot 1926 de kardinaal-aartsbisschop van het aarts­bisdom Mechelen. Hij was een vurig propagandist van het Belgisch patriottisme en leefde tijdens ... Lees meer
aangesteld tot bestuurder van maatschappelijke werken van het arrondissement Leuven. In die functie stichtte hij syndicaten en werkliedenbonden, bekommerde hij zich om het vakonderwijs en de volksontwikkeling. Hij verwierf bekendheid wegens zijn moedig optreden na de brand van Leuven (augustus 1914) en behoorde tot het Comité der Notabelen dat de stad onder Duitse bezetting bestuurde. Na de oorlog ijverde hij voor de vorming van een zelfstandige arbeidersbeweging in nauwe samenhang met de Vlaamse beweging. Zo bepleitte hij de aansluiting van de werkliedenbonden bij de Katholieke Vlaamsche Verbonden ( Katholieke Vlaamsche Landsbond Katholieke Vlaamse Landsbond (1919-1964)
De Katholieke Vlaamsche Landsbond (1919-1955) was de federatie van de Katholieke Vlaamsche Arrondissementsbonden, die als drukkingsgroep streed voor de vernederlandsing van Vlaanderen met... Lees meer
-KVL) in een Vlaams-katholieke partij. Controverse rond zijn persoon vormde in september 1920 de oorzaak van zijn plotse ontslag als bestuurder van maatschappelijke werken.

In 1921 werd hij overgeplaatst naar het klooster van Antwerpen, officieel met ‘de pers’ als actieterrein. In feite werd hij privésecretaris van Frans Van Cauwelaert Van Cauwelaert, Frans
Frans van Cauwelaert (1880-1961) was een Vlaamsgezinde katholieke politicus, die een hoofdrol speelde in de vernederlandsing van het openbare leven in Vlaanderen. Van Cauwelaert lag in 19... Lees meer
, burgemeester van Antwerpen, waarmee hij al sinds 1909 bevriend was, en in november 1922 redacteur van De Morgenpost De Morgenpost
De Morgenpost was de Antwerpse editie van De Standaard. De uitgave was een idee van Frans van Cauwelaert. Aanvankelijk was het de spreekbuis van de christendemocratische fractie binnen de... Lees meer
, de Antwerpse editie van De Standaard. In 1923 werd hij eveneens secretaris van de Katholieke Vlaamse Landsbond en kreeg hij de leiding van het Katholiek Vlaamsch Secretariaat, het uitvoerend orgaan van de KVL, waarvan Van Cauwelaert voorzitter was. Op het congres van 1924 hield hij een opgemerkt pleidooi voor samenwerking tussen katholieke nationalisten en niet-nationalisten in de Landsbond. In 1925 werd Claes overgeplaatst naar het klooster van Brussel als onderpastoor in het Marollenkwartier, maar hij bleef zijn taak in de KVL verderzetten. Als secretaris van 1923 tot 1929 organiseerde hij de Landsbond, trad hij talrijke malen op als spreker. Hij kwam regelmatig in opspraak in de Franstalige pers. In 1929 bracht zijn Vlaams engagement hem in conflict met de overste van zijn orde, met de aartsbisschop en de nuntius. Die verboden hem in augustus het congres van de Landsbond bij te wonen en dwongen hem in december tot ontslag als secretaris. Zij achtten die functie niet langer verenigbaar met zijn taak als onderpastoor.

Claes verbleef vanaf 1932 in het klooster te Herentals, en wijdde zich uitsluitend aan pastorale arbeid.

Werken

— Artikelen in onder andere Het Vlaamsche Land (1919-1926, onder pseudoniem van Infrenatus); Tijdingen van het Katholiek Vlaamsch Secretariaat (1925-1930).

Literatuur

— In memoriam pater Valeer, in: Vox minorum, nr. 12, 1958, p. 202-209.
— E. Gerard, De Katholieke Partij in crisis. Partijpolitiek leven in België (1918-1940), 1985.
— E. Gerard (ed.), De christelijke arbeidersbeweging in België, 2 dln. (KADOC-Studies, nr. 11), 1991.
— G. Tireliren, Rechtdoor. Valeer Claes 1884-1958, Vlaamse Kapucijnen, Antwerpen, 2000.

Suggestie doorgeven

1998: Emmanuel Gerard (pdf)

2023: Emmanuel Gerard

2023: Emmanuel Gerard

Inhoudstafel