Coussens, Jules

Jules Coussens werd als zoon van een kleine vlashandelaar in 1921 vrijgestelde van het Kortrijkse Algemeen Christelijk Vakverbond (ACV) Algemeen Christelijk Vakverbond
Het Algemeen Christelijk Vakverbond (1912) is de overkoepelende organisatie van het christelijk syndicalisme in België. Lees meer . In 1922 stuurde het vakverbond Coussens naar de Sociale School in Heverlee. Nadat hij in 1924 het diploma van maatschappelijk assistent had behaald, werd hij algemeen secretaris van het ACV voor het gewest Kortrijk. Hij bekleedde die functie tot eind 1936. Hij was tevens gemeenteraadslid (1926-1928), schepen (1939-1950) en burgemeester (1950-1959) van Kortrijk, provincieraadslid voor West-Vlaanderen West-Vlaanderen
Lees meer (1932-1933) en volksvertegenwoordiger voor het arrondissement Kortrijk (1933-1946). Vanaf 1945 leidde hij een autobusbedrijf en werd hij nationaal voorzitter van de Federatie van Autobus- en Autocaruitbaters.

Tijdens zijn studies in Leuven was Coussens een haantje-vooruit in de rumoerige katholieke Vlaamse studentenbeweging Katholieke Vlaamse studentenbeweging
De Katholieke Vlaamse Studentenbeweging was de georganiseerde deelname van de katholieke studerende jeugd aan de Vlaamse beweging. Ze leverde daartoe met haar grote aanhang van ca. 1875 t... Lees meer . Hij was herhaaldelijk betrokken bij vechtpartijtjes met Waalse studenten. In 1926 werd hij op een afzonderlijke lijst van het Algemeen Christelijk Werk(nem)ersverbond (ACW) Algemeen Christelijk Werknemersverbond
Het Algemeen Christelijk Werkersverbond werd gesticht op 17 juli 1921 en in 1991 herdoopt als ACW Koepel van Christelijke Werknemers. In 2014 werd de organisatie omgevormd tot Beweging.ne... Lees meer verkozen tot gemeenteraadslid van Kortrijk. In de gemeenteraad ijverde hij voor de vernederlandsing van het stadsbestuur en betere lonen voor het stadspersoneel, maar omdat daar volgens hem veel te weinig werk van werd gemaakt, diende hij in 1928 zijn ontslag in. In 1939 deed Coussens zijn wederoptreden in de Kortrijkse gemeentepolitiek. Hij werd schepen, weer als vertegenwoordiger van het ACW, dat bij de gemeenteraadsverkiezingen van 1938 andermaal met een eigen lijst was opgekomen. Medio 1942 kreeg hij van de bezetter het verbod zijn functie van schepen nog verder uit te oefenen.

In 1932 werd Coussens verkozen tot provincieraadslid voor de katholieke partij Katholieke partij
De katholieke partij, later CVP (vanaf 1945) en CD&V (vanaf 2001) speelde een cruciale rol in de geschiedenis van de Vlaamse beweging. De partij had een belangrijk aandeel in onder m... Lees meer en in 1933 kwam hij als eerste opvolger voor het arrondissement Kortrijk in de Kamer van Volksvertegenwoordigers. Bij de verkiezingen van 1936 en 1939 behield hij zijn zetel. Als fiscaal en sociaal raadgever raakte hij verwikkeld in een zaak van economische collaboratie Collaboratie
Collaboratie verwijst naar de samenwerking met de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, in casu van het Vlaams-nationalisme en een deel van de Vlaamse beweging. Lees meer , die echter voor wat zijn rol betreft midden 1948 zonder gevolg werd geklasseerd.

Bij de Kamerverkiezingen van 1946 moest Coussens de plaats ruimen voor Alfred de Taeye, die lijsttrekker werd, en hij kon zelfs geen plaats krijgen op de CVP-lijst. Bovendien greep hij naast de senaatszetel die hem naar eigen zeggen nochtans beloofd was – waardoor zijn wrok tegenover de partij nog toenam. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 1946 stond hij wel op de lijst van de Christelijke Volkspartij (CVP) van Kortrijk. Hij werd verkozen en voorgedragen als burgemeester, maar moest zich tevredenstellen met de functies van eerste schepen en waarnemend burgemeester omdat zijn collaboratiedossier in behandeling was.

Bij de Kamerverkiezingen van 1949 kon Coussens geen verkiesbare plaats afdwingen op de CVP-lijst en hij kwam helemaal alleen op met een programma dat een Vlaams-nationaal karakter had. Als gevolg van zijn pamflet ‘De dolk in de rug’ werd hij door het ACW en de CVP uitgesloten. Het ontbrak hem aan slechts enkele tientallen stemmen om verkozen te worden. Omwille van zijn succes zocht de CVP van Kortrijk naar een compromis. In ruil voor het burgemeesterschap zag Coussens af van verdere parlementaire ambities. In oktober 1950 volgde hij Alfred de Taeye, die minister werd, als burgemeester op. Onder leiding van Coussens organiseerde Kortrijk in juli 1952 Guldensporenfeesten die een nationale uitstraling kregen. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 1952 bekleedde hij de negende plaats op de middenstandslijst. Het werd een persoonlijke triomf, zodat hij probleemloos opnieuw burgemeester werd.

In 1958 namen het ACW en de middenstand weer samen aan de gemeenteraadsverkiezingen deel, met Coussens op kop. Tegen het akkoord in – zo beweerde hij – werd hij geen burgemeester. Dat leidde tot een definitieve breuk met de CVP die nooit meer hersteld zou worden. Coussens ging in de oppositie. Hij voerde bij de gemeenteraadsverkiezingen van 1964 de kartellijst van zijn eigen groep Volksbelangen en de Volksunie Volksunie
Tussen 1954 en 2001 bepaalde de Volksunie (VU) als Vlaams-nationalistische partij mee de politieke evolutie in België, van unitaire staat tot federaal koninkrijk. Ze groeide uit tot de tw... Lees meer aan, die zes zetels haalde, en was bij de volgende verkiezingen in 1970 lijstduwer op dezelfde lijst. Met radde en kleurrijke opmerkingen en met soms geveinsde woede-uitvallen voerde hij in de gemeenteraad een harde oppositie. In 1976 kwam het niet meer tot een akkoord met de Volksunie en hij kwam niet meer op.

Ook nam hij in 1965 als lijsttrekker voor de Kamer van de Vlaamse Volkspartij – een kartellijst van Volksunie-Volksbelangen – in het arrondissement Kortrijk voor de laatste maal aan de parlementsverkiezingen deel. Ondanks een groot aantal voorkeurstemmen (4.769) werd hij niet verkozen.

In de Kamer behoorde Coussens, samen met onder meer Gustaaf Sap Sap, Gustaaf
Gustaaf Sap (1886-1940) was een invloedrijk en controversieel katholiek politicus, die op verschillende momenten in zijn leven een ministerpost bekleedde en vanaf 1929 tot zijn overlijden... Lees meer en Leo Vindevogel Vindevogel, Leo
Leo Vindevogel (1888-1945) was een Vlaamsgezinde katholieke politicus, die tijdens de bezetting oorlogsburgemeester van Ronse was en daarvoor na de oorlog ter dood veroordeeld werd. Zijn... Lees meer , al voor de Tweede Wereldoorlog tot de uitgesproken Vlaamsgezinde vleugel van de katholieke partij. Hij zette zich in voor de grensarbeiders, de textiel- en de vlasnijverheid en de regionale taaltoestanden, vooral in Kortrijk-Moeskroen. Typerend is dat hij bij conflicten herhaaldelijk een van de katholieke parlementsfractie afwijkende houding aannam, bijvoorbeeld toen begin 1935 de regering zich niet verzette tegen de Brusselse burgemeester Adolphe Max Max, Adolphe
Lees meer , die een Vlaamse betoging te Brussel Brussel
In de geschiedenis van de Vlaamse beweging speelde Brussel een unieke rol vanwege haar hoofdstedelijke functies, economische aantrekkingskracht en als symbool van verfransing, die zich v... Lees meer verbood, of in 1939, toen hij zich naar aanleiding van het incident Georges Hubin- Flor Grammens Grammens, Flor
Onderwijzer Flor Grammens (1899-1985) verwierf tijdens zijn leven grote bekendheid door zijn herhaalde en soms spectaculaire acties tegen de schendingen van de taalwetgeving. Lees meer verzette tegen de uitsluiting van Grammens uit het parlement. Coussens was trouwens zeer actief in de Grammensactie. Hij was lid van de militante Raad der Daad en behoorde tot de parlementsleden die Grammens regelmatig raadpleegde. Een en ander had tot gevolg dat Coussens in de katholieke kringen te Kortrijk 'de Vlaams-nationalist' genoemd werd, een predikaat dat hij geenszins afwees. Coussens was een typische oppositiefiguur, die wellicht altijd dichter bij de Vlaams-nationalistische dan bij de katholieke partij heeft gestaan.