Cruysberghs, Karel

Karel Cruysberghs groeide op in een boerengezin en studeerde aan de seminaries van Hoogstraten en Mechelen en in Geel. In 1915 werd Cruysberghs in Engeland tot priester gewijd, waarna hij als aalmoezenier werd aangesteld aan het front. Daar stond hij bekend om zijn Vlaamsgezindheid, maar hij was niet actief in de Frontbeweging Frontbeweging
Aan het IJzerfront manifesteerde zich tijdens de Eerste Wereldoorlog flamingantisch verzet tegen de taaltoestanden in het leger. Naarmate het zich meer en meer organiseerde en groeide, vo... Lees meer .

Na de oorlog studeerde Cruysberghs een jaar theologie in Leuven en werd vervolgens benoemd tot professor algemene moraal en tot directeur van het Mechelse Grootseminarie. Daarnaast was hij auteur van meer dan zestig religieuze werken.

Bemiddelaar in het conflict Katholieke Actie-AKVS

Toen eind jaren 1920 de spanningen tussen de Katholieke Actie en het Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond
Het Algemeen Katholiek Vlaams Studentenverbond (1903-1935) was de organisatorische vormgeving van de katholieke Vlaamse studentenbeweging: een jeugdbeweging met plaatselijke bonden van ka... Lees meer (AKVS) hoog opliepen (de laatste verweet de eerste aan zowel godsdienstige als politieke actie te doen), werd Cruysberghs door de Kerk Kerk
De verhouding tussen Kerk en Vlaamse beweging vertoont historisch een tweevoudig beeld. Enerzijds waren de godsdienstige en de Vlaamsgezinde overtuiging innig verstrengeld en vormde de cl... Lees meer als een brandblusser ingezet. Als algemeen proost (1928-1931) van het Jeugdverbond voor Katholieke Actie Jeugdverbond voor Katholieke Actie
Lees meer (JVKA) vertegenwoordigde hij samen met Fernand van Goethem Van Goethem, Fernand
Fernand van Goethem (1895-1974) was een Leuvense hoogleraar, die een belangrijke impuls heeft gegeven aan de beoefening van de sociale en politieke wetenschappen in het Nederlands in Vlaa... Lees meer het jeugdverbond in de moeilijke onderhandelingen die vanaf eind maart 1928 plaatsvonden met het AKVS.

Het conflict met deze katholiek en Vlaams-nationalistisch georiënteerde studentenorganisatie escaleerde verder. Op 8 juni 1928 riep Cruysberghs de studentenbonden op zich rechtstreeks bij de nieuw benoemde diocesane proosten voor de Katholieke Studentenactie aan te sluiten.Toen De Vlaamsche Vlagge De Vlaamsche Vlagge (1875-1933)
De Vlaamsche Vlagge (1875-1933) was een West-Vlaams scholieren- en studententijdschrift onder wisselende redactie van seminaristen, universiteitsstudenten en priester-leraars. Het ademde ... Lees meer hem daarvoor scherp aanviel, reageerde Cruysberghs door in een brief van 28 juni 1928 te stellen dat het AKVS wegens haar politiek karakter niet kon toegelaten worden tot het JVKA. Dit bezegelde de breuk tussen beide verenigingen. Cruysberghs betreurde niettemin de daaropvolgende ondergang van het AKVS en schreef in zijn Mémoires (1965) ‘dat ik gedaan heb wat ik kon om haar te redden, maar zijzelf heeft het niet gewild’.

Vice-rector in Leuven en proost van de Boerenbond

Als vice-rector (1931-1936) van de Katholieke Universiteit Leuven was Cruysberghs medeverantwoordelijk voor de vernederlandsing van deze instelling. Toen hij in 1936 de Leuvense universiteit verliet, was dit reeds voor 80% van de leergangen gebeurd.

Ook in zijn functie van algemeen proost van de Belgische Boerenbond Belgische Boerenbond
De Boerenbond is een beroepsorganisatie van en voor landbouwers die tot ver in de 20ste eeuw sterke banden had met de Kerk en de katholieke partij, zich van meet af sterk engageerde in de... Lees meer (1936-1962) speelde Cruysberghs een belangrijke rol. Hij wist de organisatie uit de financiële crisis te halen. Na de Tweede Wereldoorlog bleef hij als proost in het landelijke katholieke Vlaanderen een gerespecteerd spreker en auteur.