Daems, Servaas

Persoon
Sam Van Clemen (2023, aanvulling), Sam Van Clemen (1998, aanvulling)

Servaas Daems (1838-1903) was een premonstratenzer kanunnik, dichter en redenaar. Hoewel hij zich in het openbaar zelden met de problematiek van de Vlaamse beweging heeft ingelaten, zijn twee van zijn belangrijkste profane redevoeringen aan het onderwerp gewijd.

Volledige voornaam
Servaas Domien
Geboorte
Noorderwijk, 4 juni 1838
Overlijden
Tongerlo (Antwerpen), 30 juli 1903
Leestijd: 2 minuten

Servaas Daems was een premonstratenzer kanunnik in de abdij van Tongerlo, waar hij ook leraar en bibliothecaris was. Vanaf 27 oktober 1886 was hij werkend lid van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde
De Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde (KANTL, 1886) is een instelling die zich in de loop van haar geschiedenis heeft ingezet zowel voor taalculturele, -wetenschappeli... Lees meer
.

Daems, die vooral als dichter en gewijd redenaar enige faam genoot, heeft zich zelden in het openbaar met de problematiek van de Vlaamse beweging ingelaten. Twee van zijn belangrijkste profane redevoeringen zijn evenwel aan het onderwerp gewijd. De eerste was van 25 januari 1892: hij sprak toen in Antwerpen voor de Nederduitsche Bond Nederduitsche Bond
De Nederduitsche Bond (1861-1914) was een Antwerpse kiesvereniging die flamingantische katholieken en liberalen verenigde. De Bond was een invloedrijke machtsfactor binnen de Meeting, voo... Lees meer
over de grondslagen en het doel van de Vlaamse beweging. De beweging moest niet enkel opkomen voor taaleisen; die taal Taal
De ontwikkeling van het Nederlands vormde tot diep in de 20ste eeuw een fundamenteel aandachtspunt in de Vlaamse beweging. De wijze waarop het geschreven en gesproken Nederlands gehanteer... Lees meer
zelf had ook haar rechten en moest bestudeerd en geëerbiedigd worden. De Vlaamse beweging was jarenlang te uitsluitend letterkundig geweest (zie Literatuur Literatuur
De literatuur heeft een cruciale rol gespeeld in het ontstaan van de Vlaamse ontvoogdingsstrijd en ook in de daaropvolgende fasen van de Vlaamse natiewording zijn schrijvers vaak richting... Lees meer
), maar dreigde nu te zeer politiek te worden. Het doel van de Vlaamse beweging moest aldus Daems de zedelijke en stoffelijke opbeuring van het Vlaamse volk door middel van de volkstaal zijn. De Vlamingen moesten het verleden van Vlaanderen Vlaanderen
Lees meer
en België België
Geen Vlaamse beweging zonder België. Het is ook onmogelijk om België te begrijpen zonder de geschiedenis van de Vlaamse beweging erbij te betrekken. Tussen het ontstaan van een culturele ... Lees meer
kennen om beide beter te kunnen verdedigen. Daems stelde zich dus uitdrukkelijk loyaal Belgisch op.

De tweede toespraak, ‘Eene eeuw van strijd’, die hij hield als bestuurder van de Academie op 27 juni 1900, gaf een overzicht van honderd jaar Vlaamse taalstrijd (van de Franse Revolutie tot het einde van de 19de eeuw). Daems betoogde dat de Belgische Revolutie Belgische Revolutie
De Belgische Revolutie is de naam van de opstand van 1830-1831 in de zuidelijke provincies van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden van koning Willem I. De opstand leidde tot de splits... Lees meer
in 1830 op taalkundig vlak een catastrofe was geweest.

Werken

De voordracht van 25 januari 1892 werd uitgegeven onder de titel De Vlaamsche Beweging, 1892. De redevoering van 1900 verscheen als: Een eeuw van strijd, in: Verslagen en Mededelingen van de KVATL (1900), pp. 437- 470. Beide toespraken werden ook opgenomen in Sprokkelingen van verscheiden aard, 1902 en Redevoeringen, 1902.

Literatuur

– W. van Spilbeeck, Levensschets van Kanunnik Servaas (Domien) Daems der abdij van Tongerloo, in: Jaarboek van de KVATL, 1904, pp. 86-134.
– R. Sterkens en R. Lens, Servaas Daems en zijn letterkundige werken, 1935.
– Prikkelpoort, 1975.
– J. Vercammen, Daems, Servaas Dominicus, in: G.J. van Bork, Schrijvers en dichters, 2003-….

Suggestie doorgeven

1973: Ludo Helsen (pdf)

1998: Sam Van Clemen (pdf)

2023: Sam Van Clemen

Databanken

Inhoudstafel