De Blauwvoet (1920-1941)

Publicatie
Louis Vos (2023, aanvulling), Louis Vos (1998)

De Blauwvoet (1920-1941) was het orgaan van het Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond (AKVS), en van zijn opvolgers het Algemeen Katholiek Dietsch Studentenverbond (AKDS) en het Dietsch Jeugdverbond (DJV) (september 1920 - februari 1941).

Volledige titel
De Blauwvoet : Maandblad voor de Dietsche jeugd
Alternatieve titel
De Blauwvoet : Driemaandelijksch Jeugdtijdschrift
De Blauwvoet : Maandblad voor de Katholieke Dietsche Studenten
De Blauwvoet : Orgaan van het Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond Leuven
Periode
september 1920 -
februari 1941
Leestijd: 3 minuten

In de zomer van 1920 op de landdag te Mechelen lanceerde pater Jozef Calbrecht Calbrecht, Jozef
Jozef Calbrecht (1886-1977) was een priester en onderwijzer. Hij was betrokken bij het Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond, bekommerde zich om Belgische vluchtelingen in Nederlan... Lees meer
, die na de oorlog in Leuven het Studentensecretariaat van het Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond Algemeen Katholiek Vlaamsch Studentenverbond
Het Algemeen Katholiek Vlaams Studentenverbond (1903-1935) was de organisatorische vormgeving van de katholieke Vlaamse studentenbeweging: een jeugdbeweging met plaatselijke bonden van ka... Lees meer
(AKVS) opnieuw had ingericht, De Blauwvoet als nieuw officieel orgaan van het AKVS. Hoewel de start moeizaam verliep, wezen de AKVS-gouwbesturen in januari 1922 een voorstel tot versmelting met De Vlaamsche Vlagge De Vlaamsche Vlagge (1875-1933)
De Vlaamsche Vlagge (1875-1933) was een West-Vlaams scholieren- en studententijdschrift onder wisselende redactie van seminaristen, universiteitsstudenten en priester-leraars. Het ademde ... Lees meer
af. Vanaf 1922-1923 kwam voor De Blauwvoet de doorbraak, samen met een betere organisatie voor redactie en beheer, waarin na Calbrecht, Dries van Rompaey Van Rompaey, Andries
Dries van Rompaey (1897-1964) speelde tussen 1920 en 1922 een prominente rol in de geradicaliseerde Leuvense studentenbeweging. Nadien was hij actief in de Kristene Vlaamsche Volkspartij... Lees meer
, Berten Catry Catry, Berten
Berten (Albert) Catry (1896-1941) was een Vlaams-nationalistische studentenleider tijdens het interbellum en fungeerde als beheerder van De Vlaamsche Vlagge (1875-1933) en van Jong Diets... Lees meer
, Jef de Vlieger en Frans Utterhoeven een grote rol speelden. Terwijl de eerste oplage 700 exemplaren was steeg die in de zomer van 1923 tot ’verscheidene duizende exemplaren‘, en kende qua oplage een hoogtepunt in 1925 met circa 4000 ex.. Onder invloed van de kerkelijke maatregelen tegen het Vlaams-nationalisme zakte daarna die oplage tot 2200 en 2400, In 1930 werd de oplage tot 3000 verhoogd, maar in 1934 was die toch weer gedaald tot 1000 exemplaren.

Vanaf 1923-1924 kreeg het tijdschrift zijn 'klassieke' vorm met de bekende omslagtekening van Jos Speybrouck Speybrouck, Jos
Jos Speybrouck (1891-1956) was een Kortrijkse graficus, schilder en beeldhouwer, die met zijn vele romantische prentkaarten vorm gaf aan de Vlaams-nationalistische verbeelding. Als gemati... Lees meer
, waarin enkele studenten op een duin bij de stormende zee een Vlaamse leeuwenvlag hoog rechtop hielden, terwijl daarboven een blauwvoet klapwiekte. Er waren ook titelvignetten van dezelfde kunstenaar en foto- en lino- illustraties buiten tekst. Het tijdschrift had aanvankelijk een verschijningsritme van vier afleveringen per jaar, maar werd later een maandblad. Het bevatte informatie over de werking, vormende artikels, recensies, kronieken en kritische besprekingen van ingezonden werk waarvoor het kon rekenen op de medewerking van allerlei bekende Vlaamse katholieke persoonlijkheden.

Ideologisch volgde het blad de evolutie van het AKVS. Dat wilde zeggen dat het vrij vlug koos voor een radicale katholiek Vlaams-nationalistische en vanaf 1924 ook anti-Belgische opstelling. Die eenzijdigheid lokte protestbrieven uit bij een aantal Limburgse seminaristen en Antwerpse leden van de katholieke Vlaamse studentenbeweging Katholieke Vlaamse studentenbeweging
De Katholieke Vlaamse Studentenbeweging was de georganiseerde deelname van de katholieke studerende jeugd aan de Vlaamse beweging. Ze leverde daartoe met haar grote aanhang van ca. 1875 t... Lees meer
, maar het blad zelf repte daar niet over. In de Leuvense studentenrevolte van 1924-1925 waren er ook verscheidene redactieleden van De Blauwvoet bij de uitgesloten studenten. Na de veroordeling van het Vlaams-nationalisme door de Belgische bisschoppen in 1925 werd de verspreiding van het blad in een aantal West- Vlaamse colleges uitdrukkelijk verboden.

Dat had geen matiging tot gevolg van het anti-Belgische standpunt of begrip voor de vanaf 1928 gelanceerde Katholieke Actie. Met Seppe Coene Coene, Seppe
Seppe Coene (1904-2000) was als student actief in het Algemeen Katholiek Vlaamsch Hoogstudentenverbond en het KVHV. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was hij gouwleider voor het VNV. Later w... Lees meer
in 1927-1928 en René Lagrou Lagrou, René
René Lagrou (1904-1969) was een Vlaams-nationalistisch politicus. Lagrou had contacten met het naziregime, stichtte in 1940 de Algemeene-SS Vlaanderen waar hij de eerste leider van werd e... Lees meer
in 1928-1929 als hoofdredacteurs werd de radicale koers voortgezet. In 1930-1931 onder redacteur Jos Arts en algemeen voorzitter Berten de Bie veranderde tijdelijk de toon in meer opbouwende en pragmatische zin. Daarna onder ‘leider’ Edgar Boonen Boonen, Edgar
Edgar Boonen (1912-1993) speelde vooral een rol in de Vlaamse beweging van 1933 tot 1940 als ‘leider‘ van het AKVS, waarvan hij de autonomie wist te bewaren, om een Volksdietse koers te v... Lees meer
, hernam de uitgesproken radicaal nationalistische lijn, waaraan ook anti- parlementarisme en pleidooien voor een nieuwe christelijke orde werden vastgeknoopt. Parallel met de evolutie van AKVS naar AKDS Algemeen Katholiek Diets Studentenverbond
Het Algemeen Katholiek Dietsch Studentenverbond (AKDS, 1935-1937) was de organisatorische voortzetting van het intussen sterk gereduceerde AKVS en een erfgenaam van de Katholieke Vlaamse ... Lees meer
kreeg het blad in maart 1935 de ondertitel ’Maandblad voor katholieke Dietse studenten’ en vanaf april 1937, bij de omvorming van AKDS naar DJV Dietsch Jeugdverbond
Het Dietsch Jeugdverbond (1937-1941) was de organisatorische voortzetting van het Algemeen Katholiek Dietsch Studentenverbond (AKDS). De beweging richtte zich niet meer enkel naar katholi... Lees meer
’Maandblad voor de Dietsche jeugd’. Toen waren -- onder de verantwoordelijkheid van ‘leider’ Boonen -- de belangrijkste redacteurs Frans Bundervoet en Arthur de Bruyne De Bruyne, Arthur
Arthur de Bruyne (1912-1992) was een Vlaams-nationalistisch geëngageerde kroniekschrijver en historicus van de Vlaamse beweging, die met zijn vele publicaties in belangrijke mate bijdroeg... Lees meer
en had het blad nog op een oplage van 500 exemplaren. Het bleef verschijnen tot de opslorping van het DJV in de Nationaal-Socialistische Jeugd Vlaanderen Nationaal-Socialistische Jeugd Vlaanderen
Lees meer
in 1941.

Literatuur

—  L. Vos, Bloei en ondergang van het AKVS, 2 dln., 1982.
— AKVS-Schriften, 1980-1991.

Suggestie doorgeven

1998: Louis Vos (pdf)

2023: Louis Vos

Inhoudstafel