De Munter, Robert

Robert de Munter volgde de eerste jaren van het middelbaar onderwijs in het Sint-Albertuscollege in Kortrijk. Na een studiejaar in het Sint-Antoniuscollege van de minderbroeders in Lokeren trad hij in 1917 in Turnhout in bij deze kloosterorde en voltooide er zijn humaniora. Na zijn opleiding wijsbegeerte en theologie in achtereenvolgens Rekem, Turnhout en Sint-Truiden werd De Munter in 1925 in laatstgenoemde stad tot priester gewijd.

De Munter verbleef vanaf 1929 achtereenvolgens in de minderbroederskloosters van Turnhout, Heusden, Lokeren en Hasselt en vanaf 1941 opnieuw in Lokeren, waar hij de volgende halve eeuw zou blijven wonen. Ondertussen had kunstschilder en etser Dirk Baksteen (1886-1971) zijn belangstelling gewekt voor de beeldende kunst en de fotografie en had een reis naar Italië zijn horizon verruimd. Als reizend predikant in heel Vlaanderen had hij in de jaren 1930 volop gelegenheid om zich te bekwamen in de fotografie. 

‘Het kamp van Lokeren’

In september 1944 aanvaardde De Munter een aanstelling tot hulpaalmoezenier en een jaar later tot aalmoezenier van het interneringscentrum van Lokeren Hechteniskamp Lokeren
Het hechteniskamp van Lokeren was een voormalig Duits gevangenkamp dat tussen september 1944 en oktober 1947 diende als interneringscentrum in het kader van de repressie. Lees meer , waar personen die hadden gecollaboreerd of werden verdacht van samenwerking met de Duitse bezetter, werden opgesloten. Hij bleef die pastorale functie in ‘het kamp van Lokeren’ uitoefenen tot de sluiting in november 1947. Pater Longinus, zoals zijn kloosternaam luidde, bekommerde zich veel meer dan strikt noodzakelijk was om het materiële, mentale en sociale welzijn van de geïnterneerden. Het contact met de gevangenen, in overgrote meerderheid flaminganten Flamingant
Flamingantisme is een term die met verschillende betekenissen wordt toegekend aan actoren binnen de Vlaamse beweging en het Vlaams nationalisme. Lees meer , wekte bij De Munter een grote sympathie op voor hun moeilijkheden en problemen en meer in het algemeen voor de Vlaamse beweging, waarvoor hij tot die tijd geen bijzondere belangstelling had betoond.

Fotografie

Tegelijk documenteerde hij met zijn kleinbeeldcamera, die hij aanvankelijk onder zijn brede kapmantel het kamp binnensmokkelde, de levensomstandigheden van de geïnterneerden. Daardoor is het interneringscentrum van Lokeren het visueel best gedocumenteerde van alle gelijkaardige Belgische instellingen en worden de beelden van Longinus tot op vandaag getoond in televisieprogramma’s over de repressie Repressie
Lees meer na de Tweede Wereldoorlog Tweede Wereldoorlog
De Tweede Wereldoorlog werd in Vlaanderen getekend door de onvoorwaardelijke collaboratie van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV). De samenwerking met de bezetter en de bestraffing erva... Lees meer . In 1990 werd Pater Longinus uitvoerig geïnterviewd door journalist Maurice de Wilde De Wilde, Maurice
Maurice de Wilde (1923-1998) was een onderzoeksjournalist van de Vlaamse openbare Radio en Televisie (VRT). Hij werd herhaaldelijk bekroond voor zijn reportages, waarvan er enkele belangr... Lees meer ten behoeve van diens televisiereeks De Repressie.

Vanaf omstreeks 1950 exposeerde De Munter zijn foto’s zowel individueel als in groep in heel Vlaanderen en af en toe ook daarbuiten. Portretfoto’s van karakteristieke koppen waren zijn specialisme, maar hij was ook een meer dan verdienstelijke landschapsfotograaf. Naast een praktisch en technisch fotoboek, Portretfotografie en kleinbeeld (1949), publiceerde Pater Longinus een boek over zijn fotografische voorkeur voor (door het leven getekende) karakterkoppen (Het gelaat der oude jaren, 1951) en enkele fotoreisboeken. Daarnaast illustreerde hij met zijn fotografisch werk publicaties van een aantal vrienden of bekenden.

Toenemende gezichtsproblemen leidden rond zijn tachtigste tot een eerste oogoperatie en aan het eind van zijn leven tot zo goed als volledige blindheid. Dagelijks werd hem toen de krant voorgelezen. De Munter bleef, hoewel hij aan het eind van zijn leven ook door andere fysieke aandoeningen werd geplaagd, intellectueel helder.

Archief

De Munter overleed op 92-jarige leeftijd in het rust- en verzorgingscentrum De Eeckhof van de minderbroeders in het Antwerpse stadscentrum, vlakbij de Schelde. Hij werd begraven in het collectieve graf van zijn kloosterorde op de begraafplaats Oude Bruglaan in Lokeren. In zijn laatste levensjaar eerde de stad Lokeren haar jarenlange inwoner met een drukbezochte en positief gerecenseerde overzichtstentoonstelling in het Stadsmuseum, die na zijn overlijden werd overgenomen door het KADOC in Leuven.

Het persoonlijke archief van De Munter en een belangrijk deel van zijn fotografisch oeuvre worden bewaard in het Lokerse Stadsarchief. Ook het Antwerpse fotomuseum FOMU beschikt over een deel van zijn fotocollectie en over zijn volledige negatievenarchief.