Doms, Ernest

Persoon
Herwig De Lannoy (2023, herwerking), Gaston Durnez (1998)

Ernest Doms (1896-1986) was een verzetsstrijder in de Eerste Wereldoorlog, een radicaal Vlaamsgezind katholiek journalist en vakbondsleider.

Volledige voornaam
Ernest Pierre Corneille
Geboorte
Mechelen, 25 januari 1896
Overlijden
Mechelen, 17 juni 1986
Leestijd: 4 minuten

Ernest Doms (1896-1986) was bediende bij de Belgische Spoorwegen en promoveerde tijdens zijn lange loopbaan tot Eerste Inspecteur. Hij sloot zich tijdens de Eerste Wereldoorlog aan bij het verzet. Voor De Standaard was hij van bij de oprichting van de krant in 1918 gedurende vijftig jaar gewestelijk correspondent. Hij was de stichter (1921) en voorzitter van het Verbond van het Vlaamsch Personeel der Openbare Besturen (VVPOB). Hij werd ook de algemeen secretaris van het Christen Syndicaat van het Personeel van Spoorwegen, PTT en Zeewezen. Toen hij wegens zijn klachten over de taaltoestanden bij de Belgische Spoorwegen aan de kant gezet werd, stichtte hij het Kristen-Vlaams Syndicaat, dat nadien opging in het Vlaams-nationaal syndicaat. In Mechelen nam hij bestuursfuncties op bij de Vlaamse Oud-strijders, het Davidsfonds, de Katholieke Vlaamse Landsbond en een Actiecomité ter Vervlaamsing van het Openbaar Leven. Hij kantte zich tegen het nationaalsocialisme en ook tijdens de Tweede Wereldoorlog was hij fel anti-Duits. Nadien engageerde hij zich opnieuw in het Vlaamse verenigingsleven.

Ernest Doms studeerde aan het Scheppersinstituut en het Sint-Romboutscollege in Mechelen. Hij werd in 1913 als redacteur aangeworven bij de staatsspoorwegen. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was hij gedurende twee jaar stadhuisbediende, daarna was hij leraar in enkele Mechelse scholen. Gemotiveerd door zijn felle anti-Duitse overtuiging werd hij in het verzet actief als geheim informant van de geallieerde inlichtingsdiensten en hij bracht zorgvuldig het vijandelijke Duitse spoorwegverkeer in het gewest Mechelen in kaart. Dit leverde hem verschillende hoge Belgische en Engelse onderscheidingen op. Na de oorlog hernam hij zijn functie bij de spoorwegen, waar hij zijn loopbaan beëindigde als Eerste Inspecteur. Hij volgde als vrije student les aan de Sociale Hogeschool in Heverlee.

Eind 1918, bij de oprichting van De Standaard De Standaard
Lees meer
, werd Doms de eerste gewestelijke correspondent van de krant, waarvoor hij vijftig jaar lang de algemene en culturele berichtgeving uit de streek van Mechelen en over het aartsbisdom verzorgde. Zijn introductie als journalist op het aartsbisdom droeg ertoe bij dat de kerkleiders hun terughoudendheid tegenover de flamingantische krant afzwakten.

Middenveld en culturele verenigingen

Doms stichtte in 1921 het Verbond van het Vlaamsch Personeel der Openbare Besturen Verbond van het Vlaamsch Personeel der Openbare Besturen
Het Verbond van het Vlaamsch Personeel der Openbare Besturen (VVPOB) (1921-1946) was een syndicaat dat de belangen van de Nederlandstaligen in de overheidsdiensten behartigde. Lees meer
(VVPOB) en werd algemeen voorzitter van de organisatie. Daarnaast werd hij ook algemeen secretaris van het Christen Syndicaat van het Personeel van Spoorwegen, PTT en Zeewezen. Zijn aanhoudende klachten over wantoestanden op taalgebied bij de Belgische Spoorwegen zorgden voor wrevel bij de Waalse en Belgischgezinde afdelingen. Toen bij de bestuursverkiezingen van 1924 alle Mechelse kandidaten − overtuigde Vlaamsgezinden − gewipt werden, scheurde de lokale afdeling zich af en herdoopte zich tot het Kristen-Vlaams Syndicaat (voluit: van het Personeel van Spoorwegen, PTT, Zeewezen, Luchtvaart en NIR). Het kreeg de meeste leden en leiders uit het Mechelse mee, ontplooide weldra ook elders plaatselijke afdelingen, zoals in Aalst en in Antwerpen, en werd door Doms met strakke hand geleid. Na vruchteloze verzoeningspogingen met het Christen Syndicaat versmolt het Kristen-Vlaams Syndicaat eind 1931 met het Vlaams Syndicaat van Vlaams-nationalistische strekking. Via de syndicale beweging was Doms bijzonder actief voor de Vlaamse rechtseisen.

Als radicaal flamingant engageerde Doms zich luidruchtig in tal van socioculturele kringen in Mechelen, onder andere in de afdelingen van het Davidsfonds Davidsfonds
Het Davidsfonds is een katholieke Vlaamse cultuurvereniging, die werd opgericht in januari 1875. Lees meer
, het Verbond van Vlaamse Oud-strijders Verbond VOS
Het Verbond der Vlaamse Oud-Strijders (VOS), opgericht in 1919, was een flamingantische vereniging voor oud-strijders van de Eerste Wereldoorlog, die in de loop van het interbellum tot ee... Lees meer
(VOS), de Vlaamse Vereniging voor Familiekunde en in de Koninklijke Kring voor Oudheidkunde, Letteren en Kunst van Mechelen. In 1935 blies hij, samen met Filip de Pillecyn De Pillecyn, Filip
Filip De Pillecyn (1891-1962) was schrijver en journalist. Hij was actief in de Frontbeweging, werkte voor De Standaard en De Tijd en stichtte het satirisch weekblad Pallieter. Tijdens de... Lees meer
, de Mechelse afdeling van de Katholieke Vlaamse Landsbond (KVLB) nieuw leven in en hij werd secretaris van deze afdeling.

Hij werd begin 1935 de initiatiefnemer en ondervoorzitter van het militante Actiecomité ter Vervlaamsing van het Openbaar Leven (AVOL) in Mechelen.

Anders dan vele radicale flaminganten was en bleef Doms anti-Duits en was hij een tegenstander van het nationaalsocialisme. Hij nam als spoorwegambtenaar deel aan de Achttiendaagse Veldtocht van mei 1940. Tijdens de bezetting hield hij zich op de achtergrond. Na de oorlog kon hij met een ongeschonden reputatie zijn vooroorlogse engagementen in het Vlaamse verenigingsleven terug opnemen. Samen met Alfons Verbist Verbist, Alfons
Alfons Verbist (1888-1974) was een katholiek politicus, die als voorzitter van de KVV fungeerde en mee aan de basis lag van het beginselakkoord KVV-VNV. Na de oorlog was hij minister van ... Lees meer
startte hij de KVLB in Mechelen terug op en hij werd arrondissementeel secretaris-penningmeester. Hij bleef nog jarenlang bestuurslid van het Davidsfonds Mechelen en was actief in tal van andere Vlaamsgezinde kringen.

Werken

– Artikels in De Standaard (1918-1968).

Literatuur

– C. van Gastel, Ernest Doms, man uit één stuk, in: Scheppers-tijdschrift, juni 1959.
– R. Brecht (pseud. A. Mariën), Huldiging van de heer Ernest Doms, laatste voorzitter van het VVPOB, als erelid van het VVO, in: Het Nieuw Klimaat (juni-juli en augustus-september 1982), pp. 3-12.
– J.C., Overheidspersoneel eert Ernest Doms, in: De Standaard, 23 juni 1982.
– G. Durnez, De Standaard. Het levensverhaal van een Vlaamse krant, dl. I, 1985.
– G. Clerbout, Oorlog aan de Dijle. Mechelen tijdens de Eerste Wereldoorlog, 2012.
– H. de Lannoy, Filip De Pillecyn en Mechelen (1933-1944). Boegbeeld in de 'stad der Nationale Kultuurdagen in Vlaanderen, in: Filip De Pillecyn Studies, nr. 16, 2020, pp. 7-60.
– J. Smets, "Mijn vader was spion in Wereldoorlog I", laatst geraadpleegd op 18 feburari 2021, op: https://www.mechelenblogt.be/2015/08/mijn-vader-was-spion-wereldoorlog-i.
– S. Gyselinck, Ernest Doms, laatst geraadpleegd op 18 februari 2021, op: http://www.odis.be/lnk/PS_35478.

Suggestie doorgeven

1998: Gaston Durnez (pdf)

2023: Herwig De Lannoy

Databanken

Inhoudstafel