Du Four, Jan

Jan Du Four was afkomstig uit een vrijzinnige familie en studeerde scheikunde aan de Université libre de Bruxelles (ULB). Van 1935 tot 1946 was Du Four voorzitter van de Brusselse studentenvereniging Geen Taal Geen Vrijheid Geen Taal Geen Vrijheid
Geen Taal Geen Vrijheid is de kenspreuk en tot einde van de jaren 1940 de roepnaam van de Vlaamse studentenkring van de Brusselse universiteit. Lees meer en gedurende enkele jaren voorzitter van het Vrijzinnig Vlaams Hoogstudentenverbond (Gent-Brussel), vice-voorzitter van de Association Générale des Etudiants (tijdens de Tweede Wereldoorlog) en de kring Libre Examen (ULB). Na 1945 werd hij ingenieur en later onderdirecteur bij chemiebedrijf UCB.

Onder Du Fours bezielende leiding mengde Geen Taal Geen Vrijheid zich vanaf 1937 opnieuw in de politiek. Als overtuigde anti-fascist organiseerde hij onder andere solidariteitsacties tegen de inval van Japan in China, voor republikeins Spanje enzovoort. Hij reageerde fel tegen het Vlaamsch Nationaal Verbond Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer (VNV) en Rex Rex
Rex was een Belgische politieke partij (1935-1940) en een collaboratiebeweging in Franstalig België (1940-1944). Lees meer en zijn twistgesprekken met Staf de Clercq De Clercq, Staf
Staf de Clercq (1884-1942) was een Vlaams-nationalistische politicus, die zijn politieke carrière begon als kamerlid voor de Frontpartij. Hij staat vooral bekend als stichter en eerste l... Lees meer deden stof opwaaien. Du Four meende dat het ontbreken van een vrijzinnige Vlaamse beweging veel Vlamingen gemakkelijker in de richting van het Vlaamse fascisme dreef. Daarom probeerde hij via propaganda op de middelbare scholen de Vlamingen te overtuigen aan de ULB te studeren. Hij vroeg de Franstalige vrijzinnigen tegelijk een Vlaamse vrijzinnige elite op te leiden: alleen dan kon de universiteit een nationale rol spelen. De ULB steunde de eerste actie openlijk, de tweede eerder verbaal (zie: Onderwijs Onderwijs
Lees meer ).

Onder de bezetting hoopten de Duitsers de Vlaamse studentenkring te kunnen winnen voor hun verdubbelingspolitiek en probeerden ze Du Four een algemeen studentenvoorzitterschap op te dringen. Hij weigerde en kwam in plaats daarvan met de Association Générale overeen dat deze zich verenigde met Geen Taal Geen Vrijheid en tweetalig werd. Er ontstond dus een verbond tussen Franstalige en Vlaamse vrijzinnige studenten tegenover de bezetter. Hierdoor konden later opgerichte fascistische kringen geen voet meer aan de grond krijgen in het studentenmilieu. Hierop werd Du Four voor de eerste keer aangehouden; een tweede arrestatie volgde bij de sluiting van de ULB – waarop hij reageerde door clandestien cursussen te geven – en een derde wegens het verspreiden van verboden kranten.

Na de Tweede Wereldoorlog Tweede Wereldoorlog
De Tweede Wereldoorlog werd in Vlaanderen getekend door de onvoorwaardelijke collaboratie van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV). De samenwerking met de bezetter en de bestraffing erva... Lees meer lag de verdubbeling van de universiteit psychologisch moeilijk omdat het project werd geïdentificeerd met de bezetter. Door zijn onberispelijke houding had Du Four de aanspraken van de Vlamingen op Nederlandstalige leergangen aan de ULB echter gaaf gehouden. Na de bevrijding zette Du Four zich dan ook opnieuw in voor de verdubbeling van de universiteit en de bewustmaking van de Vlaamse vrijzinnigen, wat onder meer resulteerde in de verdubbeling van Librex (in Studiekring Vrij Onderzoek). Hij richtte in Oostende de eerste Nederlandstalige culturele uitstralingskern van de universiteit op, die belangrijke impulsen gaf aan de intellectuele ontplooiing van de Vlamingen in de kuststreek.