Duvillers, Constant

Persoon
Nico Van Campenhout (2023, herwerking), Valère Arickx (1998, aanvulling)

De Vlaamsgezinde priester Constant Duvillers (1803-1885) bracht tussen 1839 en 1851 een aantal publicaties uit waarin hij de (officiële) verwaarlozing van het Nederlands aanklaagde.

Volledige voornaam
Constant F.A.
Pseudoniem
Meester Lieven
Geboorte
Avelgem, 1 augustus 1803
Overlijden
Woubrechtegem, 14 maart 1885
Leestijd: 3 minuten

Constant Duvillers bracht – na het overlijden van zijn vader, een dorpsdokter – zijn jeugd door in Zomergem, het geboortedorp van zijn moeder waarheen het gezin verhuisde. In 1827 werd hij in Kamerijk tot priester gewijd.

Als leraar aan het Klein Seminarie van Sint-Niklaas (1828-1836) genoot hij een Vlaamsvoelende reputatie. Bij zijn afscheid van de school voerden de leerlingen aan het eind van het schooljaar 1835-1836 het door hem geschreven toneelstuk Jan van Wynegem of den bekeerden student op, dat zowel een Vlaamsgezinde als een sociaalvoelende hoewel paternalistische inslag vertoonde.

Een Vlaamsgezinde dorpspriester

Duvillers, die van 1836 tot 1854 pastoor was in Middelburg, schreef in die tijd theaterstukken, poëzie en volkse liederen. Onder het pseudoniem Meester Lieven gaf hij van 1859 tot zijn overlijden in 1885 de laagdrempelige Almanak van ’t Meetjesland uit. Hij lag ook mee aan de basis van het flamingantische scholierentijdschrift Driesken de Nijper Driesken de Nijper
Driesken de Nijper (1880-1881) was een almanak voor de schooljeugd, uitgegeven door Mechelse seminaristen, die de verfransing hekelde. De uitgave kreeg een opvolger met De Student en nad... Lees meer
, waarvan in 1880-1881 twee afleveringen verschenen en dat daarna werd verdergezet onder de titel De Student De Student
De Student was een katholiek scholieren- en studententijdschrift dat verscheen van 1881 tot in 1930. Het was voor 1914 het meest gezagvolle orgaan van de Katholieke Vlaamse Studentenbeweg... Lees meer
.

Duvillers, ‘een paster van te lande’, kwam in conflict met de Gentse bisschop Louis Joseph Delebecque (1796-1864) omdat hij in zijn publicaties Lofsprake der Polders (1839) – een ode aan het Meetsjesland –, De Fransquillonnade (1842) en Den Baron Penninck (1851) opkwam voor het Nederlands. Ook zijn sympathie voor het door de paus veroordeelde democratiserende liberaal-katholicisme van de Franse voormalige priester Félicité Lammenais (1782-1854) werd hem door de kerkelijke overheid niet in dank afgenomen, met als gevolg dat hij werd overgeplaatst naar Woubrechtegem.

Vlaming en Belg

Duvillers’ Vlaamsgezindheid was enerzijds ingegeven door een oprechte waardering voor het Nederlands als taal Taal
De ontwikkeling van het Nederlands vormde tot diep in de 20ste eeuw een fundamenteel aandachtspunt in de Vlaamse beweging. De wijze waarop het geschreven en gesproken Nederlands gehanteer... Lees meer
voor zowel het dagelijks gebruik als voor de literatuur Literatuur
De literatuur heeft een cruciale rol gespeeld in het ontstaan van de Vlaamse ontvoogdingsstrijd en ook in de daaropvolgende fasen van de Vlaamse natiewording zijn schrijvers vaak richting... Lees meer
. Anderzijds werd hij daarin gemotiveerd – zoals dat destijds het geval was voor tal van Vlaamse katholieken – door een afkeer van de liberale en antiklerikale opvattingen die zich sinds de Franse revolutie en de bezetting door Frankrijk Frankrijk & Vlaanderen
De verhouding tussen Vlaanderen en Frankrijk werd altijd gekenmerkt door een aanzienlijke dubbelzinnigheid. Hoewel er lange tijd een grote affiniteit met de Franse cultuur bestond, werd d... Lees meer
van het grondgebied van het huidige België in Vlaanderen hadden verspreid. Eveneens in lijn met de toenmalige opvattingen situeerde Duvillers’ Vaamsgezinde overtuiging zich in het verlengde van zijn Belgisch patriottisme, zoals onder andere blijkt uit een lofdicht op Louise Marie d’Orléans (1812-1850), de echtgenote van koning Leopold I van Saksen-Coburg, Leopold I
Leopold I (1790-1865) was de eerste koning der Belgen. Hij werd als prins uit het hertogelijk huis van Saksen-Coburg-Gotha in 1831 vanwege zijn uitgebreid Europees netwerk tot de Belgisch... Lees meer
, bij haar overlijden.

Van 1854 tot zijn overlijden was Duvillers gedurende drie decennia pastoor in Woubrechtegem.

Werken

Lofspraek der Polders, 1839.
De Fransquillonnade of dichtproef op de verbasterde Belgen, de Fransquiljons en Cie, 1842.
Den Baron Penninck of samenspraken waerin de Vlaemsche Zeden getrouwelijk worden afgeschetst. Volksboek, 1851.

Literatuur

– Pastor Duvillers, in: De Vlaamsche Wacht, april 1885.
– J. Muyldermans, Constant Duvillers (1803-1885). Zijn leven en zijne schriften, in: Verslagen en Mededelingen der Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde 1928, pp. 148-202.
– F. van Es, Pastoor Constant Duvillers (1803-1885). Folklorist en folkloristische figuur, in: Oostvaamsche Zanten. Mededelingenblad van de Bond der Oostvlaamsche folkloristen, jg. 24, nr. 1, januari-februari 1949, pp. 1-34.
– E. de Bock, Ondergang en herstel, of het ontstaan van de 'Vlaamse beweging', 1970.
– L. Gevers, Constant Duvillers, Vlaamsgezinde en volksvriend, in: Trajecta: tijdschrift voor de geschiedenis van het katholiek leven in de Nederlanden, 1999, pp. 293-299.

Suggestie doorgeven

1973: Valère Arickx (pdf)

1998: Valère Arickx (pdf)

2023: Nico Van Campenhout

Inhoudstafel