Fierens, Alfons

Persoon
Milan Dupont (2023, aanvulling), Reginald De Schryver (1998, aanvulling)

Historicus Alfons Fierens (1880-1921), een Vlaamsgezinde katholiek, ontwikkelde zich tijdens en na de Eerste Wereldoorlog tot een Belgische patriot naar het voorbeeld van en geïnspireerd door zijn vakgenoot Henri Pirenne.

Geboorte
Antwerpen, 21 november 1880
Overlijden
Grimbergen, 18 oktober 1921
Leestijd: 2 minuten

Na de middelbare school trad Fierens samen met onder meer Jan Bernaerts Bernaerts, Jan
Jan P. Bernaerts (1879-1956) was een Vlaamsgezinde priester, actief in de katholieke Vlaamse studentenbeweging en de toneelliefhebbersbeweging. Hij was aalmoezenier aan het front tijdens ... Lees meer
in bij de norbertijnen in de abdij van Tongerlo. Hij verliet echter het klooster en studeerde geschiedenis aan de Leuvense universiteit. In 1906 en van 1912 tot 1913 was hij onder de leiding van Godefroid Kurth Kurth, Godefroid
Godefroid Kurth (1847-1916) was een invloedrijke Belgische historicus die pleitte voor de verdediging van de Vlaamse en Duitse volkstaal. Hij hield er een uitgesproken rooms-katholieke ov... Lees meer
werkzaam in het Belgisch Historisch Instituut in Rome. Ondertussen was hij in Brussel aangesteld als leraar aan het atheneum en de rijksmiddelbare normaalschool voor meisjes. Later werkte hij als onderwijsinspecteur middelbaar onderwijs. In 1919 werd hij briefwisselend lid van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde (Gent).

Vóór 1914 manifesteerde Fierens zich als een katholieke flamingant in de lijn van zijn leeftijdgenoot Frans van Cauwelaert Van Cauwelaert, Frans
Frans van Cauwelaert (1880-1961) was een Vlaamsgezinde katholieke politicus, die een hoofdrol speelde in de vernederlandsing van het openbare leven in Vlaanderen. Van Cauwelaert lag in 19... Lees meer
. De door zijn vakgenoten Kurth en Henri Pirenne Pirenne, Henri
Henri Pirenne (1862-1935) was een van de invloedrijkste Belgische historici uit de 20ste eeuw. Zijn werk, met name zijn zevendelige Histoire de Belgique, reflecteerde een Belgisch-nationa... Lees meer
geïnspireerde, sterk Belgisch-patriottische bijdragen die hij tijdens de Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer
schreef voor het Brusselse sluikblad De Vlaamsche Leeuw werden in 1919 gebundeld onder de titel Het Belgisch Vaderland. Een bijdrage tot de wijsbegeerte van de Vlaamsche Beweging. Nog datzelfde jaar formuleerde Lodewijk Dosfel Dosfel, Lodewijk
Lodewijk Dosfel (1881–1925) was een jurist die in de Vlaamse beweging bekendheid verwierf door zijn engagement in de Vlaamse katholieke studentenbeweging en in de campagne voor Vlaamse ta... Lees meer
onder het pseudoniem Thomas van der Schelden zijn kritiek op Fierens’ publicatie in Over het Belgisch Vaderland van Dr. A. Fierens.

 Fierens pleitte voor eentaligheid van Vlaanderen, wat volgens hem zou bijdragen tot versterking van de Belgische eenheid(sstaat). De Vlamingen vormden in zijn optiek een taal- en cultuurgemeenschap, maar geen apart volk. Hij steunde het minimumprogramma Minimumprogramma
Het Minimumprogramma was de benaming voor het eisenpakket dat de Belgisch-loyale flaminganten, in het bijzonder inzake taalwetgeving, in de periode tussen de beide wereldoorlogen nastreef... Lees meer
van Van Cauwelaert, dat hij beschouwde als een maximum en kantte zich tegen elke vorm van bestuurlijke scheiding of federalisme Federalisme
Sinds het begin van de 20ste eeuw behoort federalisme tot het programma van eerst de Waalse en vervolgens ook de Vlaamse beweging. Vanaf 1970 is de transformatie van België van unitaire t... Lees meer
. Volgens Fierens was het voor Vlamingen en Walen een  ‘onvermijdbare plicht’ om ‘de Belgische eenheidsstaat uit al hun kracht te bevestigen’.

Een aantal van Fierens’ historische studies, die hij sinds 1904 voornamelijk had gepubliceerd in het katholieke literaire en culturele tijdschrift Dietsche Warande en Belfort Dietsche Warande en Belfort
Dietsche Warande en Belfort was een Vlaams tijdschrift voor literatuur- en geestesleven. Het ontstond in 1900 door de samensmelting van de tijdschriften Dietsche Warande en Het Belfort.... Lees meer
, werd in 1924 postuum in boekvorm uitgebracht onder de titel Lossebladen geschiedenis.

Literatuur

— O. Wattez, Lijkrede uitgesproken den 21 oktober 1921 op het graf van Dr. Alfons Fierens te Grimbergen, in: Verslagen en Mededeelingen van de KVATL, 1921, oktober, pp. 734-736.
— H.J. Elias, 25 jaar Vlaamse Beweging 1914-1939, dln. 1-3, 1969.
— A.W. Willemsen, Het Vlaams-nationalisme. De geschiedenis van de jaren 1914- 1940, 1969.
— L. Wils, Frans van Cauwelaert. Politieke biografie, 2017.

Suggestie doorgeven

1973: Karel Peeters (pdf)

1998: Reginald De Schryver (pdf)

2023: Milan Dupont

Databanken

Inhoudstafel