Hamelius, Paul

Paul Hamelius werd geboren in Ieper, maar was de zoon van een militaire arts uit Luxemburg en groeide op in Metz (Duits Rijk). Nadat hij daar zijn eerste schoolervaring had opgedaan, ging hij vanaf 1880 achtereenvolgens naar het Atheneum in Aarlen en Brussel. In 1884 begon hij zijn studies aan de normaalschool van de Universiteit van Luik, waar hij vier jaar later afstudeerde. Hamelius promoveerde tot doctor in de Germaanse filologie aan de Luikse universiteit, waar hij leerling was van Godefroid Kurth Kurth, Godefroid
Godefroid Kurth (1847-1916) was een invloedrijke Belgische historicus die pleitte voor de verdediging van de Vlaamse en Duitse volkstaal. Hij hield er een uitgesproken rooms-katholieke ov... Lees meer , die een grote invloed had op de jonge student. Vervolgens werkte hij op het Atheneum van Doornik (1888-1891), het Atheneum van Charleroi (1891-1894) en dat van Elsene (1894-1904). In 1904 volgde Hamelius Oswald Orth op als docent Engels en Engelse literatuur. In 1910 werd hij tot hoogleraar benoemd. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werkte Hamelius voor de gevluchte Belgische regering in Londen voor de inlichtingen- en propagandadienst.

Hamelius publiceerde heel wat belangrijke werken op het gebied van de anglistiek en was daarenboven een van de eerste letterkundige comparatisten in België. Amper zesentwintig jaar oud maakte hij ophef met zijn Histoire politique et littéraire du mouvement flamand au XIXe siècle (1894). Hierin behandelde hij hoofdzakelijk het literaire aspect van de taalstrijd Taal
De ontwikkeling van het Nederlands vormde tot diep in de 20ste eeuw een fundamenteel aandachtspunt in de Vlaamse beweging. De wijze waarop het geschreven en gesproken Nederlands gehanteer... Lees meer , die hij eerder als een cultureel dan als een politiek verschijnsel beschouwde. In dit werk besteedde hij daarom veel aandacht aan de situatie van het Nederlands in Vlaanderen op het einde van de achttiende eeuw, tijdens de annexatie bij Frankrijk en onder Willem I. der Nederlanden, Willem I
Willem I (1772-1843) was koning der Nederlanden van 1815 tot 1840, en dus ook tussen 1815 en 1830 (de jure tot 1839) van het zuidelijke deel daarvan. Zijn beleid inzake de nationale taal ... Lees meer Voor de periode daarop maakte hij een onderscheid tussen de Gentse groep van Jan Frans Willems Willems, Jan Frans
Jan Frans Willems (1793-1846), de “vader van de Vlaamse beweging”, was dichter, polemist, filoloog, tekstediteur en initiatiefnemer of lid van tal van academies en genootschappen in binne... Lees meer en de Antwerpse groep van Hendrik Conscience Conscience, Hendrik
Hendrik Conscience (1812-1883) was de eerste auteur die het in België aandurfde een roman in het Nederlands te schrijven en te publiceren. Zijn oeuvre van zo’n 65 romans, dat ook een bred... Lees meer en schetste hij hoe de taalstrijd de aandacht van parlement en regering kreeg. Het laatste hoofdstuk van de Histoire politique et littéraire du mouvement flamand au XIXe siècle was aan de Vlaamse politieke successen tussen 1870 en 1893 gewijd.

Toen Hamelius in 1922 stierf, na een korte periode van ziekte, was hij bezig aan een herwerking en verdere uitdieping van zijn geschiedenis van de Vlaamse beweging. Zijn plannen om het werk uit te breiden tot de eigen tijd kwamen zo niet in vervulling. Vrienden en familie beslisten de onafgewerkte versie klaar te maken voor publicatie aan de hand van notities en briefwisseling met onder andere de historici en letterkundigen Paul Fredericq Fredericq, Paul
Paul Fredericq (1850-1920) was een vooraanstaande Gentse historicus, die als de officieuze ideoloog van het liberaal flamingantisme kan worden  omschreven. Als rector van de Gentse univer... Lees meer en Jan de Laet. De Laet, Jan Jacob
Antwerpenaar Jan J. de Laet (1815-1891) was een liberale en flamingantische letterkundige. Ook ijverde hij als Kamerlid van de Meetingpartij voor het stemmen van taalwetten. Lees meer

Tijdsgenoten en latere auteurs zoals August Vermeylen Vermeylen, August
August Vermeylen (1872-1945) was een schrijver, literatuur- en kunsthistoricus, en socialistisch senator. In het tijdschrift Van Nu en Straks, waarvan hij de leiding had, publiceerde hij ... Lees meer en Nederlands letterkundige en politicus Kornelis ter Laan schrijven aan Hamelius toe dat hij de Vlaamse beweging in Franstalig België bekendmaakte. De geboren Ieperaar schreef zijn teksten immers in het Frans, wat de verspreiding buiten flamingantische milieus in de hand werkte.