Lambermontakkoord

Document
Dave Sinardet (2023, herwerking)

Na de verkiezingen van 1999, vormden socialisten, liberalen, groenen en VU&ID een coalitie onder leiding van premier Verhofstadt. Op 16 oktober 2000 kwam het Lambermontakkoord tot stand, met fiscale autonomie, uitbreiding en regionalisering van lokaal bestuur. In 2001 volgde het Lombardakkoord voor Brusselse instellingen. De twee bijzondere wetten van 13 juli 2001 verleenden bevoegdheden aan gewesten, breidden fiscale autonomie uit en namen maatregelen voor Brussel, met de versterking van Nederlandstalige vertegenwoordiging

Alternatieve titel
Lombardakkoord
Vijfde staatshervorming
Datering
2000
Leestijd: 4 minuten

Na de verkiezingen van 13 juni 1999, waarbij de vier regeringspartijen verlies leden, werden op alle beleidsniveaus, de Duitstalige Gemeenschap uitgezonderd, coalities gevormd van socialisten, liberalen en groenen. Om in het Vlaams Parlement aan een meerderheid te komen, deed ‘paars-groen’ een beroep op VU&ID. De alliantie van de Volksunie Volksunie
Tussen 1954 en 2001 bepaalde de Volksunie (VU) als Vlaams-nationalistische partij mee de politieke evolutie in België, van unitaire staat tot federaal koninkrijk. Ze groeide uit tot de tw... Lees meer
en de ‘vernieuwingsbeweging’ ID21 greep die sleutelpositie aan om verdere staatshervormingsstappen te eisen. Met het oog daarop werd op 20 oktober 1999 een ’Intergouvernementele en Interparlementaire Conferentie voor Institutionele Vernieuwing’ geïnstalleerd, gemeenlijk ‘ Conferentie voor de Staatshervorming Conferentie voor de staatshervorming
Lees meer
’ of ‘Costa’ genoemd, met vertegenwoordigers van de zes federale regeringspartijen, VU&ID, de CVP en de PSC. Haar werkzaamheden verliepen van meet aan stroef en werden doorkruist door het ‘Sint-Elooisakkoord’ dat de zes regeringspartijen op 1 december sloten en kwaad bloed zette bij de Volksunie. Het bepaalde dat de onderwijsdotatie, die sinds 1989 volgens een vaste verdeelsleutel verdeeld werd over de Vlaamse en de Franse Gemeenschap, vanaf het begrotingsjaar 2000 verdeeld zou worden volgens het aantal leerplichtige leerlingen, een criterium waar alle Vlaamse partijen zich tot dan toe tegen hadden gekant.

Wegens groeiende tegenstellingen tussen Vlamingen en Franstaligen in de ‘Costa’ zag premier Guy Verhofstadt zich in de lente 2000 genoodzaakt het dossier tot zich te trekken. Op 16 oktober 2000 vonden de zes coalitiepartijen en VU&ID een communautair akkoord (naar de straat van de ambtswoning van de premier waar de onderhandelingen waren gevoerd ‘Lambermontakkoord’ genoemd) over onder meer de verruiming van de fiscale autonomie van de gewesten en de regionalisering van de organisatie van het lokale bestuur. Na alweer moeizaam overleg zette de regering het (intussen aangepaste) akkoord op 22 maart 2001 om in twee ontwerpen van bijzondere wet, een over bevoegdheden en een over financiering.

Ruim een maand later, op 29 april, kwam het ‘Lombardakkoord’ tot stand, een pakket maatregelen om de ‘goede werking van de Brusselse Brussel
In de geschiedenis van de Vlaamse beweging speelde Brussel een unieke rol vanwege haar hoofdstedelijke functies, economische aantrekkingskracht en als symbool van verfransing, die zich v... Lees meer
instellingen’ te verzekeren en een mogelijke blokkering ervan door het Vlaams Blok Vlaams Belang
Vlaams Belang is een radicaal-rechtse Vlaams-nationalistische partij, die in 1978 ontstond onder de naam ‘Vlaams Blok’, als verkiezingskartel van de Vlaamse Volkspartij en de Vlaams Natio... Lees meer
te voorkomen. Daarover hadden de Brusselse partijen, Vlaams Blok uitgezonderd, voordien vruchteloos onderhandeld. Pas nadat premier Verhofstadt op 26 april ook die zaak tot zich had getrokken, raakten de gesprekken vlot; de CVP en het FDF stonden evenwel niet achter het akkoord.

Intussen was gebleken dat in de Volksunie een minderheidsfactie het Lambermontakkoord niet steunde; een indicatie daarvan was de deelname van enkele Kamerleden, onder anderen Geert Bourgeois die op 26 januari 2001 ontslag had genomen als partijvoorzitter, aan een protestbetoging van de Vlaamse Volksbeweging Vlaamse Volksbeweging
De Vlaamse Volksbeweging (VVB) was een Vlaams-nationalistische drukkingsgroep, die werd opgericht in 1952 en tot het begin van de jaren 1970 een breder publiek mobiliseerde voor Vlaamsge... Lees meer
op 6 mei in Gent. Omdat de vereiste parlementaire tweederde meerderheid daardoor in het gedrang kwam, zocht en verkreeg de regering de medewerking van de PSC. In ruil voor amendering van het wetsontwerp dat de financiering regelde, extra geld voor het vrij onderwijs Onderwijs
Lees meer
in de Franse Gemeenschap en de toezegging dat België België
Geen Vlaamse beweging zonder België. Het is ook onmogelijk om België te begrijpen zonder de geschiedenis van de Vlaamse beweging erbij te betrekken. Tussen het ontstaan van een culturele ... Lees meer
het Kaderverdrag van de Raad van Europa over de bescherming van nationale minderheden zou ratificeren, keurde de partij het financieringsontwerp goed en onthielden haar parlementsleden zich bij de stemming over het bevoegdheidsontwerp.

Een eerste bijzondere wet van 13 juli 2001 droeg de organisatie van het binnenlands bestuur (Gemeente- en Provinciewet), het landbouwbeleid en het uitvoerbeleid over aan de gewesten. Gemeenschappen en gewesten kregen de bevoegdheid voor de controle op de verkiezingsuitgaven en voor aanvullende partijfinanciering. De bepaling over de overdracht aan de gemeenschappen en gewesten van de aspecten van de ontwikkelingssamenwerking die bij hun bevoegdheden aansluiten, zou door het ontbreken van een desbetreffende lijst niet van toepassing worden. Een tweede bijzondere wet van 13 juli 2001 breidde de fiscale bevoegdheid van de gewesten uit en gaf ze de mogelijkheid op de personenbelasting korting te geven of opcentiemen te heffen; de dotatie aan de gemeenschappen werd substantieel verhoogd. Bepalingen in beide wetten voorzagen in de verhoging van het aantal zetels in de Brusselse Hoofdstedelijke Raad Brusselse Hoofdstedelijke Raad
Lees meer
van 75 tot 89, waarvan 17 voor de Nederlandse taalgroep, in de rechtstreekse verkiezing van de (voordien door de Raad afgevaardigde) zes vertegenwoordigers van de Brusselse Vlamingen in het Vlaams Parlement, in maatregelen om te verhinderen dat het Vlaams Blok door een meerderheids- of dominante positie in de Nederlandse taalgroep de werking van de Hoofdstedelijke Raad zou verlammen, en in financiële steun aan de gemeenten van het Brusselse gewest die een Nederlandstalige schepen of OCMW-voorzitter aanstellen.

Suggestie doorgeven

2023: Dave Sinardet

Inhoudstafel