Mees, Juliaan
De katholiek Juliaan Mees (1876-1937) was tijdens de Eerste Wereldoorlog als hoogleraar verbonden aan de door de Duitse bezetter vernederlandste Gentse universiteit.
Juliaan Mees studeerde geschiedenis aan de Rijksuniversiteit Gent. Hij schreef er een eindverhandeling over de 15de-eeuwse Portugese ‘ontdekking’ van de Azoren, een eilandengroep die onder andere door Vlaamse kolonisten in cultuur werd gebracht en vandaar vroeger soms de “Vlaamse eilanden” werd genoemd. In het academiejaar 1898-1899 was Mees lid en voorzitter van de Rodenbach’s Vrienden Rodenbach's Vrienden (1887-1923)
Lees meer , een katholieke flamingantische studentenvereniging. In Gent knoopte hij vriendschappen aan met onder anderen Adolf de Ceuleneer De Ceuleneer, Adolf
Lees meer , René de Clercq De Clercq, René
Lees meer en Alfons Sevens Sevens, Alfons
Alfons Sevens (1877-1961) was een Vlaamsgezinde onderwijzer en auteur, die onder meer medestichter was van Jong Vlaanderen (1902). Tijdens de Eerste Wereldoorlog belandde hij in de gevang... Lees meer .
In het onderwijs
Aan de universiteiten van München (1900-1901) en Wenen (1901-1902) specialiseerde Mees zich in economische geschiedenis en historische geografie. Vervolgens werd hij leraar aan het atheneum van Gent (1902-1903). Vanaf 1903 was hij rijksarchivaris in Brussel en docent aan de Ecole supérieure commerciale et consulaire in Bergen (Mons).
Begin 1917 aanvaardde Mees een leeropdracht aan Vlaamse Hogeschool, de door de Duitse bezetter vernederlandste Gentse universiteit. Hij doceerde er algemene, historische, fysische en economische aardrijkskunde. In Antwerpen maakte hij in 1918 deel uit van het Hoofdbestuur voor Vlaamsche Actie, een door de Duitsers gesubsidieerde organisatie die de lokale katholieke activistische Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer verenigingen groepeerde.
Onderwijscarrière voorgoed voorbij
Na de wapenstilstand verloor Mees zijn functie als hoogleraar aan de Gentse universiteit. Op 17 juli 1920 begon het proces tegen de professoren van de Vlaamse Hogeschool. Slechts vier van hen kwamen zich verdedigen, onder wie Mees, die niet naar het buitenland was gevlucht zoals de meeste activisten. Op het proces stond de christendemocratische Vlaamsgezinde Emiel Schiltz Schiltz, Emiel
Emiel Schiltz (1865-1929) was een katholieke advocaat en politicus, die ook sterk was geïnteresseerd in beeldende kunst en literair bedrijvig was. Hij zette zich sterk in voor de verneder... Lees meer hem bij. Mees kreeg een lichte straf: twee jaar gevangenis en de ontzetting uit zijn burgerrechten.
Na zijn vrijstelling kon hij zijn wetenschappelijk beroep niet langer uitoefenen, waardoor hij zich genoodzaakt zag om een kantoorbaan bij een Brusselse wisselagent aan te nemen. Na de economische crisis van 1930-1931 moest hij deze betrekking opgeven en wijdde hij zich aan de lokale geschiedschrijving van zijn geboortestreek. Hij was na de Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer niet meer actief binnen de Vlaamse beweging.
Werken
– Histoire de la découverte des îles Açores et l'origine de leur dénomination d'îles flamandes, 1901.
– Bijdragen over de plaatselijke geschiedenis van Bornem gebundeld in het Heemkundig Jaarboek, jg. 10, 1975 van de Vereniging voor Heemkunde van Klein Brabant.
Literatuur
– Assisenhof der Provincie Oost-Vlaanderen, Zaak Obrie, Lahousse, Mees, Dosfel en Anderen, 1920.
– A. Vrints, Bezette stad. Vlaams-nationalistische collaboratie in Antwerpen tijdens de Eerste Wereldoorlog, 2002.
– D. Vanacker, Het activistisch avontuur, 2006.
– J. Dedeurwaerder, Professor Speleers, een biografie, 2018.