Nederlandse Commissie voor de Cultuur van de Brusselse Agglomeratie

Vereniging opgericht naar aanleiding van de grondwetsherziening van 1970, geïnstalleerd op 9 augustus 1972 en bedoeld als ondersteuning van de Vlaamse aanwezigheid in Brussel.

Het ontstaan van de NCC situeert zich in de context van de conflicten rond Brussel Brussel
In de geschiedenis van de Vlaamse beweging speelde Brussel een unieke rol vanwege haar hoofdstedelijke functies, economische aantrekkingskracht en als symbool van verfransing, die zich v... Lees meer tijdens de grondwetsherziening van 1970. Reeds tijdens de voorbereidende gesprekken ervan hadden de Vlamingen hun bezorgdheid geuit over het Nederlandstalig onderwijs en cultuurleven in de Brusselse gemeenten. Een van de Vlaamse eisen in 1970 was dan ook de oprichting van een instelling die de Vlaamse belangen aangaande dit aspect zou behartigen. Onder impuls van eerste minister Gaston Eyskens Eyskens, Gaston
Gaston Eyskens (1905-1988) was een Vlaamsgezinde katholieke econoom en politicus, die onder andere eerste minister was ten tijde van de Koningskwestie en aan de basis lag van de eerste st... Lees meer kwam men in november 1970 dan toch tot een compromis. In het nieuwe grondwetsartikel werd bepaald dat er een Franse en een Nederlandse commissie voor de cultuur zou worden opgericht, die samen de Verenigde Commissies zouden vormen. De beginselen van deze instellingen werden uitgewerkt in de wet van 26 juli 1971 (organisatie van de agglomeraties en federaties van gemeenten, artikels 72-83).

De officiële installatie van de NCC vond plaats op 9 augustus 1972. De elf commissarissen van de NCC werden verkozen door de Nederlandse Taalgroep van de Brusselse agglomeratieraad. Hierin zetelden echter twaalf leden (op een totaal van 31) van de Rassemblement bruxellois (RB) (een kartel van Front démocratique des Francophones Démocrate féderaliste indépendant
Lees meer , Parti réformateur libéral en onafhankelijken). Op 16 juni 1972 werden de elf commissarissen verkozen: 4 leden van het RB, 4 van de Christelijke Volkspartij Christelijke Volkspartij
Lees meer (CVP), 2 van de Volksunie Volksunie
Tussen 1954 en 2001 bepaalde de Volksunie (VU) als Vlaams-nationalistische partij mee de politieke evolutie in België, van unitaire staat tot federaal koninkrijk. Ze groeide uit tot de tw... Lees meer (VU) en 1 van de Belgische Socialistische Partij Belgische Socialistische Partij
Lees meer (BSP). De CVP en VU sloten een bestuursovereenkomst. Met nipte meerderheid van zes leden, zette ze op die manier de RB-leden en het BSP-lid buitenspel. Hugo Weckx Weckx, Hugo
Hugo Weckx (1935) is een christendemocratisch politicus, onder meer bekend vanwege zijn sleutelrol binnen de Nederlandse Commissie voor de Cultuur van de Brusselse Agglomeratie (NCC). ... Lees meer werd algemeen voorzitter (tot 1987), Jos Verlooy en Rika Steyaert Steyaert, Rika
Lees meer de ondervoorzitters. Medio 1973 besliste de regering de financiële middelen voor de NCC uit te trekken op de begroting van culturele dotaties. In juli 1973 ontving de NCC nog eens 400 miljoen frank, waarmee ze in de Brusselse agglomeratie een net van Vlaamse kinderdagverblijven opzette. Eind de jaren 1970 kampte de NCC niettemin een tijdlang met zware financiële problemen.

De NCC is onderverdeeld in koepels, werkgroepen en subwerkgroepen. Via de participatiegedachte waren mensen van buiten de NCC (vertegenwoordigers van verenigingen, deskundigen enzovoort) werkzaam binnen deze structuren. De koepel Onderwijs onder leiding van Weckx werd onderverdeeld in de werkgroepen Voorschoolse Inrichtingen (Willy van Keirsbilck, gemeenteraadslid te Etterbeek), Onderwijs (Weckx) en Post- en Parascolaire Activiteiten (Verlooy). De koepel Cultuur onder leiding van André Monteyne Monteyne, André
De Vlaamsgezinde Brusselaar André Monteyne (1934) engageerde zich in in tal van Vlaamse organisaties en verenigingen in de regio van Brussel en was er politiek mandataris voor – achtereen... Lees meer bestond uit de drie werkgroepen Jeugd en Sport ( Jan Béghin Béghin, Jan
Jan Béghin (1949-2022) was een politicus voor de Christelijke Volkspartij (CVP) en Christen-Democratisch en Vlaams (CD&V). In 2004 maakte hij de overstap naar de socialistische partij... Lees meer , gemeenteraadslid te Ganshoren), Volksontwikkeling (Steyaert) met als subwerkgroepen Derde Leeftijd, Raden en Verenigingen, Amateuristische Kunstbeoefening en Basiseducatie, en als derde werkgroep Culturele Uitstraling (Monteyne). Een andere werkgroep was nog Jeugd, Sport en Speelpleinwerking. De andere oorspronkelijke commissarissen waren Arnold Rymenans (BSP), Hendrika Vermoeren-Bettens, Maurice Knaepen, Miel Spiegeleer en J.J. van Raemdonck (vier RB-leden). Sandor Szondi Szondi, Sändor
Sándor Szondi, Brusselaar van Hongaars afkomst, hoewel opgegroeid in West-Vlaanderen waar zijn Vlaamsgezindheid werd aangescherpt. Stichtte Vlaams ambtenarenverbond, culturele groep Eige... Lees meer werd de secretaris.

Bij aanvang concentreerde de NCC zich vooral op het financieel en organisatorisch ondersteunen van plaatselijke Vlaamse cultuurwerken. Daarnaast werd steun verleend aan welzijnsacties (bijvoorbeeld culturele vakanties voor Vlaamse senioren) en het aanmoedigen van de meest uiteenlopende initiatieven die het imago van het Nederlands te Brussel konden verbeteren (bijvoorbeeld de oprichting van BRAL, de overkoepelende raad voor het leefmilieu). De NCC werkte zo bij gelegenheid samen met onder andere de Vlaamse Club en het Vlaams Komitee voor Brussel Vlaams Komitee voor Brussel
Het Vlaams Komitee voor Brussel (VKB), opgericht in 1946, ontstond uit het Vlaams Verbond voor Brussel. Doel was het behoud en bevorderen van Vlaams leven in Brussel. Jozef Clottens, Hend... Lees meer . De NCC trad op als vertegenwoordiger van de Nederlandstalige gemeenschap te Brussel bij de overheid. De toegekende bevoegdheden waren met andere woorden zeer ruim, waarbij de achterliggende strategie steeds de versterking van de Vlaamse aanwezigheid in Brussel was en de daarbij aansluitende afremming van de verfransing. Dit resulteerde in nauwe samenwerkingen met andere gelijkgezinde organisaties. In 1973 sloot de NCC een protocolakkoord met het Vlaams Onderwijscentrum Brussel Vlaams Onderwijscentrum Brussel
Het Vlaams Onderwijscentrum (VOC) werd opgericht in 1967 om het Nederlandstalig onderwijs in Brussel te bevorderen en promoten. Initiatiefnemers waren o.a. Lode Craeybeckx en Hendrik Faya... Lees meer (VOC) – wat bekende dat vanaf dan de NCC de promotiecampagne van het VOC overnam – en met het Contact- en Cultuurcentrum Brussel Contact- en Cultuurcentrum Brussel
Lees meer (CCC). Hierdoor kreeg de NCC een zekere invloed op de uitbouw van het CCC. In 1975 richtte de NCC te Brussel de vereniging zonder winstoogmerk De Academie Derde Leeftijd op en datzelfde jaar vaardigde ze een reglement op de agglomeratiebonden uit. Begin de jaren 1970 had de NCC ook een belangrijke invloed op de oprichting van de koepelorganisatie Stichting Stad (en daarbinnen vooral ook op De Stichting Hendrik Beyaert). Onder impuls van de NCC ontstond in 1976 de Openbare Hoofdstedelijke Bibliotheek, die daarna zou blijven opereren onder NCC-voogdij. In november 1984 lag de NCC (na de opheffing van de Agglomeratieraad voor de Nederlandstalige Brusselse Jeugd) aan de basis van de nieuwe koepelstructuur Jeugd en Stad.

Tot 1987 bleven nieuwe verkiezingen binnen het NCC uit zodat de CVP een sterke machtspositie kon uitbouwen. Het protest van de oppositie tegen de CVP-VU-bestuursovereenkomst uitte zich overigens ook in frequent absenteïsme. Ondanks vele interne wijzigingen kon de CVP ook na 1987 de meerderheid behouden en haar machtspositie versterken. De sleutelposities binnen de NCC en de Vlaamse Raad Vlaams Parlement
Het Vlaams Parlement is de parlementaire vergadering van de Vlaamse deelstaat in het federale België. Zijn geschiedenis kent drie grote fasen: de periode van de Cultuurraad voor de Neder... Lees meer vielen vaak samen (bijvoorbeeld in het geval Weckx) en de partij had meerderheid in de Vlaamse Regering Vlaamse Regering
De Vlaamse regering is de uitvoerende macht van de Vlaamse Gemeenschap en het Vlaamse Gewest, geïnstalleerd na de staatshervorming van 1980 en aanvankelijk aangeduid met de term 'executie... Lees meer .

In 1989 werd de NCC opgeheven en werden haar bevoegdheden overgeheveld naar de Vlaamse Gemeenschapscommissie Vlaamse Gemeenschapscommissie
De politieke instelling in Brussel die de belangen van de Brusselse Vlamingen verdedigt. Lees meer (bijzondere wet van 12 januari 1989).