Rens, Frans

Persoon
Marc Carlier (2023, aanvulling), Ada Deprez (1998)

De verdienste van de letterkundige Frans Rens (1805-1874) lag niet zozeer in zijn eigen poëtische werk, maar wel in zijn inzet voor verschillende Vlaamsgezinde verenigingen en tijdschriften. ‘Vader Rens’ was een mentor voor verschillende jonge literatoren.

Geboorte
Geraardsbergen, 13 februari 1805
Overlijden
Gent, 20 december 1874
Leestijd: 3 minuten

Rens was een autodidact. In de periode van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden werd hij belastingambtenaar in Beveren-Waas. Kort na de Belgische onafhankelijk trok hij kortstondig naar Eeklo, waar hij dezelfde functie uitoefende. In 1832 verhuisde hij naar Gent Gent
Lees meer
. Ook hier was hij eerst belastingambtenaar. In 1843 werd hij controleur bij de waarborg op goud en zilver. In 1860 werd Rens inspecteur van het lager onderwijs voor het kanton Lokeren.

Vanaf 1827 legde Rens zich toe op de Nederlandse dichtkunst en behaalde hij medailles in de rederijkerswedstrijden in Deinze (1827), Eeklo (1828) en Brugge (1835). Zijn Gedichten publiceerde hij in 1839, zijn vertalingen uit de moderne talen in Bladeren uit den vreemde in 1855. Daarnaast gaf hij ook enkele gelegenheidsgedichten uit.

Mentor

Veel belangrijker dan zijn poëzie was echter zijn aandeel in de Vlaamse strijd in Gent en zijn mentorschap voor jonge literatoren. Dat laatste uitte zich in het opnemen van hun bijdragen in de tijdschriften waarvan hij hoofdredacteur was én in het 'verbeteren' van hun werk, iets wat hem vooral in de Antwerpse kring kwalijk genomen werd. Vanaf 1833 werkte Rens mee aan de Nederduitsche Letteroefeningen Nederduitsche Letteroefeningen
Nederduitsche Letteroefeningen was het eerste Nederlandstalige literaire tijdschrift dat na de Belgische omwenteling verscheen. Lees meer
. Met zijn vriend Frans de Vos De Vos, Frans
Frans de Vos (1792/1793-1859) was een Vlaamse dichter, belastingontvanger en leraar. Hij nam in 1830 deel aan de Belgische Revolutie en ontplooide daarna republikeins-democratische activi... Lees meer
stichtte hij het Nederduitsch Letterkundig Jaerboekje Nederduitsch Letterkundig Jaerboekje
Het Nederduitsch Letterkundig Jaarboekje was een gewaardeerd anthologietijdschrift gericht op een breed publiek dat tussen 1834 en 1875 in Gent verscheen. Het bracht jaarlijks een goed ov... Lees meer
(1834), dat hij tot 1874 zou leiden. Verder werkte hij mee aan de Bydragen der Gazette van Gent (1836-1839), het Belgisch Museum Belgisch Museum
Het Belgisch Museum voor de Nederduitsche Tael- en Letterkunde en de Geschiedenis des Vaderlands was een filologisch en historisch tijdschrift dat in Gent verscheen tussen 1837 en 1846.... Lees meer
(1837-1846), het Kunst- en Letterblad Kunst- en Letterblad
Het Kunst- en Letterblad (1840-1845) was een tijdschrift dat van 1840 tot 1843 in Gent en daarna in 1844 en 1845 in Antwerpen verscheen. Het besteedde aandacht aan de Nederlandstalige lit... Lees meer
(1840-1845), het Muzen-Album (1843-1848), Vlaemsch België Vlaemsch België
Lees meer
(1844), De Vlaemsche Rederyker De Vlaemsche Rederyker
De Vlaemsche Rederyker was een literair tijdschrift dat in Antwerpen verscheen tussen 1844 en 1856. Tot en met de jaargang van 1846 was de redactie in handen van Lodewijk van Hoogeveen-St... Lees meer
(1844-1856), Het Taelverbond Het Taelverbond
Het Taelverbond (1845-1855) was een Antwerps literair maandblad, dat gaandeweg vooral op geschiedenis en taalkunde focuste. Het tijdschrift had een sociaaleconomische inslag en cultiveerd... Lees meer
(1845-1855) en de Volks-Almanak van het Willemsfonds (1853-1880). Van De Eendragt De Eendragt
De Eendragt – vanaf 1864 als De Eendracht gespeld – was een algemeen cultureel tijdschrift dat in Gent verscheen van 1846 tot 1879. Het volgde de evolutie van de Vlaamse beweging op de vo... Lees meer
, een tijdschrift dat de ontwikkeling van de Vlaamse literatuur Literatuur
De literatuur heeft een cruciale rol gespeeld in het ontstaan van de Vlaamse ontvoogdingsstrijd en ook in de daaropvolgende fasen van de Vlaamse natiewording zijn schrijvers vaak richting... Lees meer
en de Vlaamse beweging op de voet volgde, was hij van 1846 tot 1874 hoofdopsteller.

Rens was een van de stichters van De Tael is gan(t)sch het Volk De Tael is gansch het Volk
Lees meer
. Van dit Vlaamsgezinde literaire genootschap in Gent bleef hij bijna onafgebroken voorzitter van 1836 tot zijn dood. Ook van het Vlaemsch Gezelschap Vlaemsch Gezelschap
Het Vlaemsch Gezelschap was een culturele en politieke kring, in maart 1846 in Gent opgericht door Frans Rens, Ferdinand Augustijn Snellaert, Philip Marie Blommaert en Jacob Frans Hereman... Lees meer
, dat in 1846 werd opgericht, was hij samen met Ferdinand Augustijn Snellaert Snellaert, Ferdinand A.
Ferdinand Augustijn Snellaert (1809-1872) was een arts, filoloog, letterkundige en leidende figuur in de Vlaamse beweging. Lees meer
, Philip Marie Blommaert Blommaert, Philip M.
Lees meer
en Jacob Frans Heremans Heremans, Jacob
Lees meer
stichtend lid. Omwille van zijn verzoenende, apolitieke en diplomatische houding werd hij ook daar tot voorzitter benoemd.

In 1851 was hij een van de initiatiefnemers van het Willemsfonds Willemsfonds
Het Willemsfonds (1851-heden) is een liberaal-vrijzinnige culturele vereniging en drukkingsgroep die het gebruik van het Nederlands promoot en ondersteunt. Lees meer
. In 1862 was hij voorzitter van de vereniging tijdens de moeilijke periode van de overgang van een neutrale naar een liberale culturele instelling. In 1856 werd hij lid van de Grievencommissie Vlaemsche Commissie
De Vlaemsche Commissie of Grievencommissie inventariseerde op vraag van de regering in 1856-1857 voor de eerste keer de problemen in verband met de positie van het Nederlands in België en... Lees meer
en in 1864 van de Commissie voor spellinghervorming, die de spelling De Vries en Te Winkel adopteerde en de uniformiteit tussen Noord en Zuid bereikte. De liberale, verdraagzame Rens was toen al lang ‘Vader Rens’ geworden.

Van het plan dat in 1875 werd opgevat om alle gedichten van Rens uit te geven, kwam door de nalatigheid van Emanuel Hiel Hiel, Emanuel
Emanuel Hiel (1834-1899) was een Vlaamse dichter en schrijver. Als radicaal-democratische, vrijzinnige flamingant speelde hij een belangrijke rol in het Vlaamsgezinde verenigingsleven in ... Lees meer
niets terecht.

De betekenis van Rens ligt in zijn organisatietalent en in zijn hardnekkig voortzetten van de Vlaamse literaire tijdschriften. Als conservatief, minimalistisch gericht Vlaming hield hij zich afzijdig van de actieve politiek en streefde hij de strikt literaire eenheid tussen Noord en Zuid na. Zijn literaire betekenis is eerder die van een poëta minor.

Literatuur

– K. Bogaerd, Frans Rens, in: Nederduitsch Letterkundig Jaarboekje, jg. 42, 1875, pp. 147-154.
– J. Vercoullie, Rens, François, in: Biographie Nationale, dl. 19, 1907, kol. 137-139.
– G. Schmook, Virginie Loveling: herinneringen aan Frans Rens in: VMKANTL, 1949, pp. 87-137.
– G. Schmook, Onze Rensen, 1950.

– J. Gheeraert, Frans Rens, Rijksuniversiteit Gent, 1962, onuitgegeven licentiaatsverhandeling.
– L. Vandenbussche, The Flemish author, bilingual mediator, and multilingual translater Frans Rens and the modest transfer of francophone literature in 19th-century Belgium, in: Revue belge de philologie et d’histoire, jg. 92, 2014, pp. 1311-1326.

Suggestie doorgeven

1975: Ada Deprez (pdf)

1998: Ada Deprez

2023: Marc Carlier

Databanken

Inhoudstafel