Kunst- en Letterblad

Oprichting, medewerkers en doel

Het Kunst- en Letterblad werd in 1840 in Gent Gent
Lees meer opgericht als veertiendaags blad en werd uitgegeven bij Leonard Hebbelynck. Het vormde de voortzetting van de Bydragen van de Gazette van Gend voor Letteren, Kunsten en Wetenschappen (1836-1839) en had tot eind 1843 Ferdinand Augustijn Snellaert Snellaert, Ferdinand A.
Ferdinand Augustijn Snellaert (1809-1872) was een arts, filoloog, letterkundige en leidende figuur in de Vlaamse beweging. Lees meer als hoofdredacteur. Snellaert leverde, al dan niet anoniem, ook een groot deel van de bijdragen die in het blad verschenen. De medewerkers kwamen voor een groot deel uit de Gentse groep rond het genootschap De Tael is gan(t)sch het Volk De Tael is gansch het Volk
Lees meer : Philip Marie Blommaert Blommaert, Philip M.
Lees meer , Prudens van Duyse Van Duyse, Prudens
Lees meer , Jacob Lodewijk Kesteloot Kesteloot, Jacob
Lees meer , Hippoliet van Peene Van Peene, Hippoliet
Hippoliet van Peene (1811-1864) was een huisarts en toneelauteur. Hij schreef de tekst voor De Vlaamse Leeuw, dat later het Vlaamse volkslied zou worden. Met zijn vele oorsponkelijk theat... Lees meer , Frans Rens Rens, Frans
De verdienste van de letterkundige Frans Rens (1805-1874) lag niet zozeer in zijn eigen poëtische werk, maar wel in zijn inzet voor verschillende Vlaamsgezinde verenigingen en tijdschrift... Lees meer , Jules de Saint-Genois de Saint-Genois des Mottes, Jules
Jules de Saint-Genois (1813-1867) was een Gentse cultuurflamingant. Hij was onder meer voorzitter van het Willemsfonds, hoofdbibliothecaris van de Gentse stads- en universiteitsbibliothee... Lees meer , Constant Philippe Serrure Serrure, Constant P.
Constant Philippe Serrure (1805-1872) was een Gentse historicus, bibliofiel, numismaat, cultuurflamingant en filoloog. Hij was tevens hoogleraar aan de Rijksuniversiteit Gent. Lees meer en J an Frans Willems Willems, Jan Frans
Jan Frans Willems (1793-1846), de “vader van de Vlaamse beweging”, was dichter, polemist, filoloog, tekstediteur en initiatiefnemer of lid van tal van academies en genootschappen in binne... Lees meer . Vanuit Antwerpen werkten Pieter Frans van Kerckhoven Van Kerckhoven, Pieter F.
Lees meer , Johan Alfried de Laet De Laet, Jan Jacob
Antwerpenaar Jan J. de Laet (1815-1891) was een liberale en flamingantische letterkundige. Ook ijverde hij als Kamerlid van de Meetingpartij voor het stemmen van taalwetten. Lees meer , Theodoor van Ryswyck Van Ryswyck, Theodoor
Theodoor van Ryswyck (1811-1849) was een Vlaamse dichter die in dichtbundels, kranten en tijdschriften een omvangrijk literair oeuvre bij elkaar schreef. Met zijn gedichten gaf hij vorm a... Lees meer en Karel Lodewijk Torfs Torfs, Karel
Karel Torfs (1808-1868) was Vlaamse letterkundige en historicus die van 1845 tot 1853 een achtdelige geschiedenis van de stad Antwerpen publiceerde. Lees meer mee. Jaak van de Velde Van de Velde, Jaak
Lees meer stuurde bijdragen in, net als Frans Jozef Blieck Blieck, Frans
Lees meer , Karel Lodewijk Ledeganck Ledeganck, Karel L.
Karel Lodewijk Ledeganck (1805-1847) was een Vlaams ambtenaar, politicus, jurist en dichter uit Eeklo. Hij was een cultuurflamingant en schreef een dichterlijke trilogie die in de Vlaamse... Lees meer en Jan Nolet de Brauwere van Steeland Nolet de Brauwere van Steeland, Jan
Jan Nolet de Brauwere van Steeland (1815-1888) was van Nederlandse afkomst en vestigde zich in Vlaanderen. Hij was de auteur van kritisch en hekelend proza, waarmee hij onder andere ijver... Lees meer .

Het Kunst- en Letterblad beoogde de promotie van het Nederlands als moderne omgangs- en literaire taal Taal
De ontwikkeling van het Nederlands vormde tot diep in de 20ste eeuw een fundamenteel aandachtspunt in de Vlaamse beweging. De wijze waarop het geschreven en gesproken Nederlands gehanteer... Lees meer . Het besprak de Vlaamse culturele en politieke actualiteit en publiceerde opbouwende maar vaak ook scherpe literaire kritiek (zie Literatuur Literatuur
De literatuur heeft een cruciale rol gespeeld in het ontstaan van de Vlaamse ontvoogdingsstrijd en ook in de daaropvolgende fasen van de Vlaamse natiewording zijn schrijvers vaak richting... Lees meer ). De meeste van deze recensies waren van de hand van Snellaert. Ook bijdragen over beeldende kunst Beeldende kunst
De beeldende kunsten en de Vlaamse beweging onderhielden van 1830 tot vandaag een complexe en gelaagde relatie, die pendelde tussen gematigde sympathie, radicaal engagement en kritische a... Lees meer en wetenschap, onderwijs Onderwijs
Lees meer , volkskunde Volkscultuur
Lees meer , reizen en spelling werden opgenomen.

Het tijdschrift nam de in 1837 opgerichte Revue de Bruxelles tot voorbeeld en had het aanvankelijk financieel moeilijk door de concurrentie van de eveneens in 1840 opgerichte tijdschriften De Noordstar De Noordstar
De Noordstar was een Antwerps tijdschrift met bijdragen op het gebied van literatuur, kunst en wetenschap dat onder hoofdredactie stond van Pieter F. van Kerckhoven en dat verschillende l... Lees meer (Antwerpen, 1840-1842) en De Middelaer De Middelaer
Het maandblad De Middelaer of Bydragen ter bevordering van tael, onderwys en geschiedenis verscheen tussen oktober 1840 en juli 1843 in Leuven als spreekbuis van een groep katholieke Vla... Lees meer (Leuven, 1840-1843).

Evolutie

Vanaf de tweede helft van november 1843 namen Hendrik Conscience Conscience, Hendrik
Hendrik Conscience (1812-1883) was de eerste auteur die het in België aandurfde een roman in het Nederlands te schrijven en te publiceren. Zijn oeuvre van zo’n 65 romans, dat ook een bred... Lees meer en Theodoor van Ryswyck Van Ryswyck, Theodoor
Theodoor van Ryswyck (1811-1849) was een Vlaamse dichter die in dichtbundels, kranten en tijdschriften een omvangrijk literair oeuvre bij elkaar schreef. Met zijn gedichten gaf hij vorm a... Lees meer de redactie van het Kunst- en Letterblad over. Het tijdschrift verscheen vanaf januari 1844 bij Joseph Ernest Buschmann Buschmann, Joseph-Ernest
Joseph-Ernest Buschmann (1814-1853) richtte in 1842 de drukkerij-uitgeverij J.E. Buschmann op en was daarmee één van de eerste Belgische drukkers die op eigen risico Nederlandstalig werk ... Lees meer in Antwerpen Antwerpen
Lees meer . Er kwam meer ruimte voor scheppende literatuur en schilderkunst. Nieuwe medewerkers werden Jan van Beers Van Beers, Jan
Jan van Beers (1821-1888) was een Vlaams leraar en dichter uit Antwerpen. Lees meer , Bruno Boucquillon (1816-1878), Geraard Jan Dodd Dodd, Geeraard Jan
Geeraard Jan Dodd (1821-1888) was, na een korte carrière als schilder, vooral schrijver, dichter en toneelauteur. Hij was actief lid van tal van Nederlandstalige literaire genootschappen ... Lees meer , Lodewijk van Hoogeveen-Sterck, Frans Hendrik Mertens Mertens, Frans (1796-1867)
Frans Mertens (1796-1867) was stadsbibliothecaris van Antwerpen en auteur van Nederlandse literaire en historische teksten. Ook was hij lid van De Olijftak, de Nederduitsche Bond en van ... Lees meer , Hendrik Barthel Peeters (1825-1893) en Emanuel Rosseels Rosseels, Emmanuel
Emmanuel Rosseels (1818-1904) was een Antwerpse theaterauteur die ijverde voor een Nederlandstalig toneelrepertoire. Lees meer . Van Ryswyck haakte al na de elfde aflevering van 1844 af.

Vanaf 1845 werd het Kunst- en Letterblad een weekblad met een toegankelijker karakter. Er werden meer illustraties in opgenomen. Als gevolg van interne twisten onder de Antwerpse Vlaamsgezinden trad Conscience in mei 1845 af als hoofdredacteur. Hij werd vervangen door Van Kerckhoven. De laatste aflevering van het tijdschrift verscheen op 6 juli 1845. Daarna versmolt het Kunst- en Letterblad met het in 1845 opgerichte Het Taelverbond Nederduitsch Taelverbond
Het Nederduitsch Taelverbond was een federatie van letterkundige maatschappijen (1845-1855) die middelen wilde bijeenbrengen om werken uit te geven op het gebied van kunst, wetenschap, ge... Lees meer van Jan Frans Verspreeuwen Verspreeuwen, Jan
Jan Verspreeuwen (1807-1860) was dichter en organisator van het liberale Vlaamse cultuurleven in Antwerpen. Lees meer . In Gent werd het Kunst- en Letterblad opgevolgd door De Eendragt De Eendragt
De Eendragt – vanaf 1864 als De Eendracht gespeld – was een algemeen cultureel tijdschrift dat in Gent verscheen van 1846 tot 1879. Het volgde de evolutie van de Vlaamse beweging op de vo... Lees meer dat vanaf 7 juni 1846 verscheen.