Rosseels, Emmanuel

Persoon
Sam Van Clemen (2023, aanvulling), Sam Van Clemen (1998)

Emmanuel Rosseels (1818-1904) was een Antwerpse theaterauteur die ijverde voor een Nederlandstalig toneelrepertoire.

Geboorte
Antwerpen, 11 juli 1818
Overlijden
Antwerpen, 2 december 1904
Leestijd: 2 minuten

Emmanuel Rosseels was achtereenvolgens bontwerker, bankbediende, makelaar in effecten en beheerder van het Plantijnmuseum te Antwerpen. Hij speelde een rol in het Antwerpse verenigingsleven van na de Belgische Revolutie Belgische Revolutie
De Belgische Revolutie is de naam van de opstand van 1830-1831 in de zuidelijke provincies van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden van koning Willem I. De opstand leidde tot de splits... Lees meer
als voorzitter en tweede voorzitter van De Olijftak De Olijftak
De Olijftak was een in 1835 opgerichte Antwerpse rederijkerskamer, die in de context van het ontluikende Vlaamsgezinde cultuurleven wilde aanknopen bij de bewonderde 16de-eeuwse rederijke... Lees meer
, als oprichter van De Scheldezonen en als medestichter van het Nederlandsch Kunstverbond Nederlands Kunstverbond
Het Nederlands Kunstverbond was in Antwerpen een politiek onafhankelijke Vlaamsgezinde vereniging voor schrijvers en kunstenaars. Lees meer
. Hij leidde het tijdschrift De Vlaemsche Letterbode (1843-1845) De Vlaemsche Letterbode
De Vlaemsche Letterbode was een literair tijdschrift dat in Antwerpen verscheen tussen 1843 en 1845. De redactie was voor het grootste deel in handen van de bontwerker Emmanuel Rosseels.... Lees meer
samen met H. Colins en Van Hoogeveen-Sterck.

Met zijn eerste toneelstuk Julia of Muziek en Liefde (1835) bracht Rosseels na de revolutie van 1830 het Antwerpse toneel Toneel
Het Vlaamse toneel onderhield vanaf zijn ontstaan in de 19de eeuw een complexe en gelaagde verhouding met de Vlaamse beweging. Van een belangrijk emancipatorisch instrument en voorwerp va... Lees meer
opnieuw tot leven. Door onder andere Emmanuel de Bom De Bom, Emmanuel
Emmanuel de Bom (1868-1953) was een Vlaamse schrijver, redacteur, journalist en bibliothecaris. Lees meer
werd hij als de ‘Vlaamsche Kotzebue’ beschouwd, naar de Duitse theaterauteur August von Kotzebue (1761-1819), die een grote bekendheid verwierf met zijn volkse toneel. Met naïeve, gemoedelijke stukken zonder ingewikkelde intrige kwam Rosseels tegemoet aan de conventionele smaak van zijn generatie, door beheerst een eigen burgerlijke ethische code bij het publiek uiteen te zetten en te trachten tussen de partijpolitieke geschillen te bemiddelen op verdraagzame basis (bijvoorbeeld Liberael en Clericael, blijspel, 1861).

Hij werkte samen met Pieter F. van Kerckhoven Van Kerckhoven, Pieter F.
Lees meer
voor het historisch drama en met Ch. P. Dumont voor het burgerlijk drama. In zijn toneelstuk Theodoor van Ryswyck of, Schuw de plaetsen waer de plagen vallen (blijspel, 1852) werd de Belgische Revolutie van 1830 voorgesteld als een Waals initiatief tegen Nederland Nederland
Nederland is met Vlaanderen verbonden door de economische infrastructuur, de taal en de geschiedenis. Vanaf eind 18de eeuw kreeg die verbondenheid in taal en cultuur op uiteenlopende mani... Lees meer
. Een militant protestantisme verleidde hem ten slotte tot brutale antikatholieke stukken (bijvoorbeeld Die brave mijnheer Zakkers, treurspel, 1879).

Vlaamsgezing engagement

Rosseels stelde in 1856 samen met Jan van Rijswijck Van Ryswyck, Jan Baptist
Jan Baptist van Ryswyck (1818-1869) was leerkracht, volksdichter, journalist en schrijver. Vanuit zijn radicaal liberalisme, antimilitarisme, flamingantisme en Antwerps particularisme von... Lees meer
en Constant Hansen Hansen, Constant J.
Lees meer
ter gelegenheid van de vijfentwintigste verjaardag van de troonsbestijging van Leopold I van Saksen-Coburg, Leopold I
Leopold I (1790-1865) was de eerste koning der Belgen. Hij werd als prins uit het hertogelijk huis van Saksen-Coburg-Gotha in 1831 vanwege zijn uitgebreid Europees netwerk tot de Belgisch... Lees meer
een zeer radicaal manifest op ter verdediging van het Nederlands. Dit manifest was de rechtstreekse aanleiding tot het oprichten van de Grievencommissie Vlaemsche Commissie
De Vlaemsche Commissie of Grievencommissie inventariseerde op vraag van de regering in 1856-1857 voor de eerste keer de problemen in verband met de positie van het Nederlands in België en... Lees meer
. Verder schreef hij toneelstukken met titels als De verfranschte landmeisjes (1841), waarin de ‘ontvlaamsing’ en de ‘vervreemding’ van het volk werden aangeklaagd.

Werken

– Dramatische Werken, 5 dln., 1879.
– Het huis van Christoffel Plantijn
, 1886.
– Levenswijsheid in spreekwoorden en volksgezegden
, 1893

Literatuur

– E. de Bom, Uit den jongen tijd der Vlaamsche Beweging, 1890.
– C. Tindemans, Mens, gemeenschap en maatschappij in de toneelletterkunde van Zuid-Nederland: een systematische analyse van de themathiek van het realistisch burgerlijk drama, 1973.
– M. Carlier en A. Deprez, Muzen-Album (1843-1848), De Vlaemsche Letterbode (1843- 1845), Het Vaderland (1844-1845), Het Vaderland en de Vlaemsche Letterbode (1845-1846), De Vlaemsche Stem (1846- 1853), De Moedertael (1849-1853), Bydragen van het Nederduitsch Tael- en Letterkundig Genootschap te Brussel (1848-1849), 1987.
– G. Draye, Laboratoria van de natie: literaire genootschappen in Vlaanderen 1830-1914, 2009.

Suggestie doorgeven

1975: Carlos Tindemans (pdf)

1998: Sam Van Clemen

2023: Sam Van Clemen

Databanken

Inhoudstafel