Ritter, Pierre H.

Persoon
Harold van der Kraan (2023, aanvulling), Pieter Van Hees (1998)

Pierre H. Ritter (1882-1962) was betrokken bij de oprichting van De Dietsche Bond en het Dietsch Studentenverbond. Als hoofdredacteur van het Utrechts Stedelijk en Provinciaal Dagblad besteedde hij veel aandacht aan de Vlaamse beweging en de Belgisch-Nederlandse betrekkingen. Vanaf 1934 droeg hij als literair criticus op de radio bij aan de verspreiding van de Vlaamse literatuur in Nederland.   

Volledige voornaam
Pierre Henri
Geboorte
Utrecht, 16 augustus 1882
Overlijden
Houten, 13 april 1962
Leestijd: 3 minuten

Pierre H. Ritter groeide op in een cultureel en intellectueel milieu. Zijn vader was aanvankelijk remonstrants predikant, later hoofdredacteur van de Amsterdamse krant Het Nieuws van den Dag en ten slotte hoogleraar in de wijsbegeerte in Utrecht. Ritter studeerde rechten in Amsterdam en Utrecht, waar hij Frederik C. Gerretson Gerretson, Frederik C.
Frederik Carel Gerretson (1884–1958) was een Nederlandse historicus, zakenman en politicus, die vanuit zijn Groot-Nederlandse overtuiging het Vlaams-nationalisme trachtte te beïnvloeden.... Lees meer
leerde kennen. Na diverse ambtelijke functies te hebben vervuld in de periode 1909-1918 werd hij in 1918 aangesteld tot hoofdredacteur van het Utrechtsch Stedelijk en Provinciaal Dagblad (UD). Hij zou deze functie tot 1934 uitoefenen en de krant een landelijke uitstraling geven.

Zijn vriendschap met Gerretson bracht Ritter in aanraking met de Vlaamse en Groot-Nederlandse Groot-Nederland
Groot-Nederland is een politiek en cultureel begrip dat respectievelijk staat voor een staatkundige vereniging van België of Vlaanderen met Nederland en de culturele en taalkundige samen... Lees meer
beweging. Hij was betrokken bij de oprichting van De Dietsche Bond Dietsche Bond
De Dietsche Bond (1917-1941) werd opgericht als activistisch gezind alternatief voor het neutrale Algemeen-Nederlands Verbond. De bond nam verschillende prominente activisten op in zijn ... Lees meer
(1917) en van het Dietsch Studentenverbond Dietsch Studentenverbond
Het Dietsch Studenten Verbond was een van oorsprong Nederlandse nationalistische studentenvereniging, die in de periode 1922-1941 actief was in Nederland en Vlaanderen. Op haar hoogtepunt... Lees meer
(DSV) (1921). In het UD besteedde hij veel aandacht aan de Vlaamse Beweging en de Belgisch-Nederlandse betrekkingen. Het UD speelde een voorname rol in de acties tegen het Belgisch-Nederlands Verdrag van 1925, onder andere met bijdragen van Gerretson en Anton van Vessem Van Vessem, Anton
Anton van Vessem (1887-1966) was een Nederlands advocaat, politicus voor de Nationaal-Socialistische Beweging in Nederland en aanhanger van de Groot-Nederlandse gedachte. Lees meer
.

Ritter was in de late jaren twintig van mening dat De Dietsche Bond zich moest verzekeren van politieke steun van diverse politieke partijen om zijn Groot-Nederlandse standpunten meer ingang te doen vinden. Als een onderdeel van de campagne tegen het Belgisch-Nederlands verdrag en om de Nederlandse publieke opinie er tegen op te zetten, publiceerde het UD op 23 februari 1929 fragmenten uit het Frans-Belgisch Militair Akkoord van 1920, die echter op vervalsingen bleken te berusten. In 1934 verliet Ritter het UD en aanvaardde hij een functie als literair-criticus bij de radio-omroep AVRO, waar hij bleef werken tot aan zijn pensionering in 1957. Daarnaast verzorgde hij tot in 1940 in het UD een literaire rubriek. In de jaren 1930 was Ritter bovendien redacteur van het weekblad De Groene Amsterdammer en het Liberaal Weekblad. In oktober 1940 werd Ritter als uitgesproken opposant tegen het nationaalsocialisme door de Duitse bezetter in gijzeling genomen en verbleef hij tot september 1944 in verschillende concentratiekampen, waaronder Buchenwald.

Na de Tweede Wereldoorlog was Ritter redacteur van het tijdschrift Het Boek Van Nu. Van uitgesproken Vlaamsgezinde of Groot-Nederlandse activiteiten was na 1945 geen sprake meer. Wel liet hij, evenals tijdens het interbellum, tal van Nederlandse lezers en luisteraars kennis maken met het werk van Vlaamse auteurs.

Literatuur

— H.P. Schaap, In memoriam P.H. Ritter jr., in: Het Pennoen, jg. 13, 1962, juni, p. 3.
— M.B. Teipe, P.H. Ritter jr., 1882-1962, in: Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde te Leiden, 1963-1964, pp. 63-67.
— R.L. Schuursma, Het onaannemelijk tractaat. Het verdrag met België van 3 april 1925 in de Nederlandse publieke opinie, 1975.
— J.J. van Herpen, Al wat in boeken steekt. Dertig jaar radiowerk van dr. P.H. Ritter jr., 1982.
— J.J. van Herpen, P.H. Ritter jr., in: Biografisch Woordenboek van Nederland, vol. 2, 1985, pp. 458-459.
— J.J. van Herpen en K. van der Horst, Inventaris van het archief van dr. P.H. Ritter jr., 1882-1962, 1988.
— A. Rutten, De publieke man Dr. P. H. Ritter jr. als culturele bemiddelaar in het interbellum, 2018.

Suggestie doorgeven

1998: Pieter Van Hees

2023: Harold van der Kraan

Databanken

Inhoudstafel