Tyteca, Eugeen
Eugeen Tyteca (1867-1951) was een West-Vlaamse priester, die in een invloedrijke brochure protest aantekende tegen het opkomende Vlaams-nationalisme in het katholieke milieu.
Eugeen Tyteca werd priester gewijd op 19 december 1891. Na verscheidene pastorale taken vervuld te hebben werd hij op 4 november 1912 aangesteld tot directeur van het Onze-Lieve-Vrouwhospitaal (een psychiatrische kliniek) te Sint-Michiels bij Brugge en op 19 december 1928 tot ere-kanunnik van de kathedraal te Brugge.
Met de Vlaamse kwestie heeft zich Tyteca slechts éénmaal beziggehouden. In 1932 hield hij in Roeselare op een vergadering van het katholiek provinciaal Studiekomiteit een voordracht over De beteekenis van het Vlaamsch Nationalisme voor het katholicisme in Vlaanderen, die daarna als brochure verscheen met het imprimatur van groot-vicaris Joseph van der Meersch Van der Meersch, Joseph
Dogmatisch theoloog Joseph van der Meersch (1868-1952) kantte zich als grootvicaris en bisschoppelijk censor tegen de opkomende Vlaamse studentenbeweging en de vernederlandsing van het on... Lees meer . Tyteca inspireerde zich op de bekende uitspraken over het nationalisme van bisschop Gustave Waffelaert Waffelaert, Gustave
Gustave Waffelaert (1847-1931) was bisschop van Brugge van 1895 tot 1931. Hij was voorstander van de West-Vlaamse gewesttaal. Ondanks een zekere Vlaamslievendheid kwam hij in conflict met... Lees meer (1925 en 1927) en op de brochure De Katholieke Leer over het Kerkelijk Gezag en de Brief der Bisschoppen van België omtrent het Nationalisme (1926) van kanunnik Van der Meersch. Tyteca's brochure was een uiterst scherpe aanval op het nationalisme, dat hij vooral verweet ‘protestantsch’ te redeneren, namelijk het kerkelijk gezag niet onvoorwaardelijk te volgen, het nastreven van politieke doelstellingen voorop te stellen in plaats van de godsdienstige belangen en zo een samengaan van gelovigen en ongelovigen in de hand te werken. Het Vlaams-nationalisme was ‘een school voor princiepsverkrachting’.
De brochure verscheen net bij de aanvang van de verkiezingsstrijd in 1932 en er werd dan ook enorm gebruik van gemaakt tegen de nationalistische partijen. Het lokte van deze zijde enkele scherpe replieken uit, vooral in Jong Dietschland Jong Dietschland (1926-1933)
Jong Dietschland (1926-1933) was een radicaal Vlaamsgezind en Groot-Nederlands weekblad met veel interesse voor kunst en literatuur en met aandacht voor de Nieuwe Orde-stromingen. Het bla... Lees meer (1926-1935).
Werken
– De beteekenis van het Vlaamsch Nationalisme voor het katholicisme in Vlaanderen, Katholiek Provinciaal Studiekomiteit van West-Vlaanderen, Brugge, 1932.
Literatuur
– Video, Het wachtwoord van een kanunnik, in: Jong Dietschland, 6, nr. 43, 21 oktober 1932, p. 673-675; nr. 44, 28 oktober 1932, p. 694-697.
– Terugblik op de Vlaamsche Beweging in verband met de houding van het geestelijk gezag, in: Jong Dietschland, 6, nr. 44, 28 oktober 1932, p. 697-699; nr. 45, 4 november 1932, p. 710-713; nr. 46, 11 november 1932, p. 727-728.
– H.J. Elias, Vijfentwintig jaar Vlaamse beweging, Antwerpen, dl. 3, 1969.
– L. Vos, Bloei en ondergang van het AKVS, Leuven, dl. 2, 1982.