Valvekens, Paul

Opleiding en vroege carrière

Paul Valvekens studeerde aan het Klein Seminarie van Hoogstraten Klein Seminarie van Hoogstraten
Het Klein Seminarie van Hoogstraten (1835) kende tot na de Tweede Wereldoorlog een prominente Vlaamsgezinde scholierenbeweging. Lees meer en trad nadien (1914) in bij de norbertijnen van de premonstratenzerabdij in Averbode onder de kloosternaam ‘Emiel’. Zijn eerste noviciaatsjaar bracht hij door in de abdij van Tongerlo, maar in 1915 keerde hij terug naar Averbode, waar hij in 1920 tot priester werd gewijd. Hij begon onmiddellijk daarna met het doceren van wijsbegeerte (1921-1935) en kerkgeschiedenis (vanaf 1922) aan de abdijschool van Averbode. In 1922 werd hij bovendien archivaris van het kloosterarchief. Geïnspireerd door zijn novicemeester in Tongerlo, dr. Hugo Lamy, volgde Valvekens de opleiding geschiedenis aan de Katholieke Universiteit Leuven en behaalde daar zijn doctoraat in 1929. Vooral de geschiedenis van de Premonstratenzers en de persoon van de H. Norbertus zelf bleven hem zijn hele leven fascineren. Gedurende zijn tijd in Leuven was hij ook actief betrokken bij de katholieke Vlaamse studentenbeweging Katholieke Vlaamse studentenbeweging
De Katholieke Vlaamse Studentenbeweging was de georganiseerde deelname van de katholieke studerende jeugd aan de Vlaamse beweging. Ze leverde daartoe met haar grote aanhang van ca. 1875 t... Lees meer .

Journalist-historicus

Van 1923 tot 1927 bekleedde Valvekens de functie van hoofdredacteur van Averbode's Weekblad. Toen zijn inspanningen om het blad een meer culturele en wetenschappelijke inhoud te geven op verzet van zijn kerkelijke oversten stuitten, richtte hij in 1927 samen met Gerard Walschap Walschap, Gerard
Gerard Walschap (1898-1989) was een Vlaamse auteur. Lees meer Hooger Leven Hooger Leven (1927-1938)
Hooger Leven (1927-1938) was een algemeen katholiek Vlaams weekblad opgericht door Gerard Walschap. Nadat het blad initieel een politiek neutrale voer, steunde het de Katholieke Vlaamsche... Lees meer op. Valvekens wilde van dit nieuwe blad een cultuurchristelijke aanvulling op Averbode's Weekblad maken. Al in het proefnummer van 14 november 1926 bleek echter dat hij en Walschap er een verschillende visie op na hielden: Valvekens benadrukte ‘zelfcultuur en traditie’, terwijl Walschap ‘over de grenzen’ wilde kijken. Vanaf 1 januari 1933 werd Valvekens de enige hoofdredacteur. Walschap behield wel zijn literaire rubrieken, maar deze werden ingekort om meer ruimte te bieden aan teksten over het katholieke denk- en actieleven.

Vanuit deze ervaring trok Valvekens met een studie- en reisbeurs naar Keulen en Berlijn om enkele cursussen in de journalistiek te volgen (1931-1932). Gedurende zijn hele carrière als historicus-journalist publiceerde hij over tal van historische en actuele onderwerpen in onder meer De Standaard De Standaard (1914-)
Het eerste nummer van het dagblad De Standaard verscheen op 4 december 1918. De krant was gedurende vele decennia hét blad bij uitstek van de katholieke Vlaamse beweging in al haar varian... Lees meer , de Gazet van Antwerpen Gazet van Antwerpen
De krant Gazet Van Antwerpen verschijnt sinds 1891 en betoonde van bij de start belangstelling voor de Vlaamse beweging. Aanvankelijk werd de Antwerpse Meetingpartij gesteund en later Fra... Lees meer , Het Belang van Limburg Het Belang van Limburg
De krant Het Belang van Limburg ontstond in 1933 door de fusie van een aantal regionale Limburgse perstitels. Het blad vertoonde gedurende meer dan een halve eeuw een duidelijk katholieke... Lees meer en Elckerlyc Elckerlyc
Elckerlyc (1935-1939) was een katholiek Vlaamsgezind weekblad dat werd opgericht door een groep rond de katholieke en flamingantische politicus Frans van Cauwelaert. Het verdedigde het mi... Lees meer . In 1935 droeg Valvekens de redactie van Hooger Leven over en werd hij onderpastoor in Anderlecht, waar hij aan de basis lag van tal van studie- en religieuze groepen.

Pelgrimsbeweging en Premonstratenzer geschiedenis

In de jaren 1920 lag Valvekens mee aan de basis van twee ambitieuze, respectievelijke culturele en historisch-wetenschappelijke projecten. Het eerste initiatief was de Pelgrimbeweging De Pelgrim
De Pelgrim was een katholieke kunstenaarsbeweging die in 1924 werd opgericht door Felix Timmermans, Ernest van der Hallen en Flor van Reeth. De beweging wilde het Vlaams-katholieke kunst... Lees meer opgericht in 1924 onder impuls van kunstenaars als Felix Timmermans Timmermans, Felix
Felix Timmermans (1886-1947) is de auteur van een omvangrijk en veelgelezen oeuvre. Tot zijn bekendste romans horen Pallieter (1916) en Boerenpsalm (1935). Tijdens de Eerste Wereldoorlog ... Lees meer en Flor van Reeth Van Reeth, Flor
Lees meer . De officiële beslissing tot oprichting gebeurde tijdens een vergadering die door Valvekens werd voorgezeten. De pelgrims streefden ernaar om op verschillende artistieke domeinen een bijdrage te leveren tot de herwaardering en vernieuwing van de ‘katholieke en Vlaamse kunst’. Valvekens speelde vooral een rol door de Pelgrim-gedachte te verspreiden via woord en schrift. Hij zorgde er regelmatig voor dat de Pelgrimleden hun lezingen en aankondigingen konden publiceren in Hooger Leven voordat de beweging in 1929 haar eigen tijdschrift lanceerde.

Het tweede initiatief was de oprichting van de Commissie van de Geschiedenis der Premonstratenzer-orde (1925) onder het voorzitterschap van Lamy. De spreekbuis van deze organisatie was het wetenschappelijk-historisch tijdschrift Analecta Praemonstatensia, waarvan Valvekens de redactie op zich zou nemen tot aan zijn dood (1925-1944).

Valvekens was tevens lid van de Vereniging voor Wetenschap Vereniging voor Wetenschap
De Vereniging voor Wetenschap werd in 1935 opgericht met als doel de wetenschapsbeoefening in Vlaanderen te stimuleren. Vanaf 1981 werd de werking beperk tot de wetenschappelijke studie v... Lees meer en werd op basis van zijn kennis van de dagbladwetenschap en de pers tien jaar langs als voorzitter verkozen van de tweejaarlijkse Vlaamse Wetenschappelijke Congressen Vlaamsche Wetenschappelijke Congressen
De Vlaamsche Wetenschappelijke Congressen (1887-1942) ijverden in uiteenlopende vakgebieden voor een Nederlandstalige wetenschapsbeoefening in Vlaanderen. Lees meer .