Van Genechten, Bob

Persoon
Luc Vandeweyer (2023, aanvulling), Pieter Van Hees (1998)

Robert van Genechten (1895-1945) was een advocaat, docent en publicist. Hij was actief in het Vlaamsgezinde studentenleven en trad toe tot het activisme. Hij week uit naar Utrecht en groeide uit tot nationaalsocialistisch theoreticus en magistraat.

Volledige voornaam
Robert
Geboorte
Antwerpen, 25 oktober 1895
Overlijden
Den Haag, 13 december 1945
Leestijd: 5 minuten

Robert van Genechten was een vrijzinnige student die aan het Antwerpse atheneum onder meer les kreeg van August Borms Borms, August
August Borms (1878-1946) speelde een prominente rol in de activistische collaboratie tijdens de Eerste Wereldoorlog en groeide nadien uit tot hét symbool van de amnestiebeweging, die een ... Lees meer
. Hij was tevens klasgenoot, vriend en rivaal van Paul van Ostaijen Van Ostaijen, Paul
Paul van Ostaijen (1896-1928) was een schrijver die met zijn poëzie, proza en kritische werk grote invloed heeft uitgeoefend op de Nederlandstalige literatuur. Zijn zoektocht naar een nie... Lees meer
. Van Genechten was erg actief in de studentenvereniging De Vlaamsche Bond en publiceerde in De Goedendag De Goedendag (1891-1940)
Lees meer
. Hij bleek autoritaire neigingen te hebben en heel veel ambitie om als leidende figuur op te treden. Hij liet tevens al horen dat een bestuurlijke scheiding in België hem zinde.

Utrecht en rechtenstudie in Gent

Einde 1914 reisde Van Genechter naar Utrecht waar het Algemeen-Nederlands Verbond Algemeen-Nederlands Verbond
Het Algemeen-Nederlands Verbond (ANV) werd in 1895 opgericht. Aanvankelijk behartigde het de belangen van de Nederlandse taal. Later en tot op de dag van vandaag ijvert het voor de brede ... Lees meer
(ANV) bereid was Vlaamse studenten de nodige ruggensteun te geven om aldaar te studeren. Hij kwam er meteen in contact met pro-Duitse kringen en onder de invloed van Frederik Carel Gerretson Gerretson, Frederik C.
Frederik Carel Gerretson (1884–1958) was een Nederlandse historicus, zakenman en politicus, die vanuit zijn Groot-Nederlandse overtuiging het Vlaams-nationalisme trachtte te beïnvloeden.... Lees meer
. Ook bouwde hij er een band op met Anton van Vessem Van Vessem, Anton
Anton van Vessem (1887-1966) was een Nederlands advocaat, politicus voor de Nationaal-Socialistische Beweging in Nederland en aanhanger van de Groot-Nederlandse gedachte. Lees meer
. Hij werd medewerker aan De Vlaamsche Post De Vlaamsche Post
Lees meer
en deed pogingen om het studententijdschrift De Goedendag weer te lanceren in Vlaanderen. Vanaf zijn verschijnen in 1915 nam dat blad een duidelijk activistisch Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer
standpunt in.

In Utrecht was Van Genechten lid van de studentenafdeling van het ANV en maakte hij propaganda voor de vernederlandsing van de Gentse universiteit. Hij deed dit via het Nationaal Vlaamsch Studentenverbond Nationaal Vlaamsch Studentenverbond
Het Nationaal Vlaamsch Studentenverbond (NVS), dat in 1916 werd opgericht in Utrecht, was een vereniging voor en door uitgeweken Vlaamse studenten met als voornemen aan de Rijksuniversite... Lees meer
, dat zijn brochure De vervlaamsching der Gentsche Hoogeschool (1916) publiceerde. Na de opening van de vernederlandste Gentse universiteit liet hij er zich als student inschrijven en vervolgde zijn studie in de rechten. Hij oefende een grote invloed uit op het studentenleven en was een stuwende kracht achter het Gentsch Studentencorps Hou ende Trou Gentsch Studentencorps Hou ende Trou
Hou ende Trou – officieel het Gentsch Studentencorps Hou ende Trou (GSC) – was de overkoepelende studentenvereniging aan de door de Duitse bezetter vernederlandste Gentse universiteit (19... Lees meer
(GSC). Als hoofdredacteur van Aula Aula (1916-1918)
Aula was het studententijdschrift aan de tussen 1916 en 1918 vernederlandste Gentse universiteit. Lees meer
, het blad van het GSC, verzorgde hij rubrieken over staatkunde en economie, waarin hij een radicale toon niet schuwde maar tegelijk pleitte voor een intensiever cultureel en intellectueel studentenleven. Hij werkte ook mee aan Het Vlaamsche Nieuws Het Vlaamsche Nieuws
Het Vlaamsche Nieuws was een Antwerps Duits-activistisch persorgaan, dat eerst onder de naam Vlaamsche Gazet – Het Laatste Nieuws verscheen. Het werd het belangrijkste activistische perso... Lees meer
en was tijdens de vakantie van 1917 actief betrokken bij propagandatochten voor de werving van studenten en de verdediging van het activisme. Op 5 december 1917 werd hij voorzitter van de studentensociëteit Uylenspieghel. In Gent was hij daarnaast actief in de Vlaamsch-Nationale Partij Vlaamsch-Nationale Partij (1918)
De Vlaamsch-Nationale Partij (1918) uit Gent ontstond uit onvrede tegen het radicale Jong-Vlaanderen. Ze verdedigde als enige organisatie uit het activisme het Groot-Nederlandse ideaal.... Lees meer
en steunde hij de activiteiten van de Raad van Vlaanderen Raad van Vlaanderen (1917-1918)
De Raad van Vlaanderen (1917-1918) was een activistisch marionettenparlement tijdens de Eerste Wereldoorlog, dat onderdeel was van de Duitse plannen om in Vlaanderen een blijvende invloed... Lees meer
.

Hij was betrokken bij de rellen rond het bezoek van kardinaal Désiré Mercier Mercier, Désiré
Désiré Mercier (1851-1926) was van 1906 tot 1926 de kardinaal-aartsbisschop van het aarts­bisdom Mechelen. Hij was een vurig propagandist van het Belgisch patriottisme en leefde tijdens ... Lees meer
aan Antwerpen en tevens bij de ‘volksraadpleging’ naar aanleiding van de lancering van de ‘tweede’ Raad van Vlaanderen. Daarbij raakte hij gewond.

Advocaat, docent en publicist in Utrecht

In 1918 week Van Genechten uit naar Nederland. Twee jaar later werd hij door het assisenhof in Antwerpen bij verstek tot acht jaar gevangenisstraf veroordeeld. Hij maakte zijn rechtenstudie in Utrecht af en specialiseerde zich in economische onderwerpen. In 1925 vestigde hij zich in Utrecht als advocaat en in 1928 werd hij privaatdocent in de staathuishoudkunde aan de Utrechtse universiteit.

Van Genechten bleef in de jaren 1920 en 1930 een overtuigd aanhanger van het anti-Belgische Vlaams-nationalisme dat hij in tal van geschriften verdedigde. De sociaaleconomische aspecten van de Vlaamse beweging kregen zijn bijzondere aandacht, zoals blijkt uit zijn studie Vlaanderens economische ontwikkeling na den oorlog (1928), waarin hij onder andere pleitte voor een concentratie van de Vlaamse banken om het Vlaamse bedrijfsleven Bedrijfsleven
Onder impuls van intellectuelen, ondernemers en gesalarieerde kaders verkreeg de Vlaamse beweging een economische oriëntatie. De uitbouw van een Vlaams bedrijfsleven behelsde een politiek... Lees meer
en in het bijzonder de Kempense mijnbouw te financieren. In zijn economische ideeën weerklonken corporatistische tonen ( corporatisme Corporatisme
Het corporatisme was in het interbellum, vooral in de crisisjaren 1930, een wijdverspreid, maar tegelijk vaag alternatief maatschappelijk en politiek model. Na de Tweede Wereldoorlog zou ... Lees meer
).

Nationaal-Socialistische Beweging

In 1931 verkreeg Van Genechten de Nederlandse nationaliteit en in 1934 sloot hij zich aan bij de Nationaal-Socialistische Beweging Nationaal-Socialistische Beweging
De Nationaal-Socialistische Beweging (NSB) was een Nederlandse politieke partij, op 14 december 1931 opgericht en geleid door Anton Mussert. Lees meer
(NSB) van Anton Mussert Mussert, Anton
Anton Mussert (1894-1946) was een Nederlandse politicus. Hij was de oprichter en leider van de Nationaal-Socialistische Beweging (NSB). Lees meer
. Hij behoorde er tot de propagandisten van een ' Diets Diets
Het woord ‘Diets’ stamt uit het Middelnederlands. In de context van de Vlaamse beweging dook deze term voor het eerst op in de loop van de 19de eeuw, meestal als equivalent voor Nederlan... Lees meer
' Groot-Nederland Groot-Nederland
Groot-Nederland is een politiek en cultureel begrip dat respectievelijk staat voor een staatkundige vereniging van België of Vlaanderen met Nederland en de culturele en taalkundige samen... Lees meer
, zoals blijkt uit zijn brochure Dietsche Verbondenheid. In de laatste jaren voor de Tweede Wereldoorlog Tweede Wereldoorlog
De Tweede Wereldoorlog werd in Vlaanderen getekend door de onvoorwaardelijke collaboratie van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV). De samenwerking met de bezetter en de bestraffing erva... Lees meer
gold hij als een van de voornaamste nationaalsocialistische theoretici van de NSB. Hij maakte vanaf januari 1936 deel uit van de redactie van het partijmaandblad Nieuw Nederland en vanaf oktober 1938 was hij vormingsleider van de NSB.

Tijdens de Duitse bezetting werd Van Genechten vanaf september 1940 procureur-generaal bij het gerechtshof in Den Haag en aanklager voor politieke zaken bij het door de Duitsers ingestelde Vredesgerechtshof, waar hij op fanatieke en partijdige wijze het nationaalsocialistische standpunt verdedigde. Dit optreden is hem na de oorlog zwaar aangerekend. Anderzijds raakte hij in conflict met Nederlandse en Duitse SS-autoriteiten, die hem in 1943 uit zijn functies ontheven. Na de bevrijding werd hij door het Bijzonder Gerechtshof in Den Haag ter dood veroordeeld. Hangende zijn beroep in cassatie heeft hij zich in de gevangenis van het leven beroofd.

Werken

– De Vervlaamsching der Gentsche Hoogeschool, 1916.
– Dietsche verbondenheid, z.j.
– Wat willen de Vlamingen?, 1925.
– De slechte oneindigheid van het Vlaamsche belgicisme, 1926.
– Vlaanderens economische ontwikkeling na den oorlog, 1928.

Literatuur

– Het proces Van Genechten, 1946.
– A.A. de Jonge, Crisis en Critiek der Democratie. Anti-democratische stromingen en de daarin levende denkbeelden over de staat in Nederland tussen de twee wereldoorlogen, 1968.
– I. Schöffer, Het nationaal-socialistische beeld van de geschiedenis der Nederlanden, 1978².
– D. Vanacker, Het aktivistisch avontuur, 1991.
– Olivier Boehme, Greep naar de markt. De sociaal-economische agenda van de Vlaamse Beweging en haar ideologische versplintering tijdens het interbellum, 2008.
– M. de Ridder, ‘Ook een politieke invloed moet van onze Alma Mater uitgaan’. Staatkunde en activisme bij Robert Van Genechten, in: WT. Tijdschrift over de geschiedenis van de Vlaamse beweging, 2011, nr. 2, pp. 172-184.
–M. de Ridder, Paul Van Ostaijen. De dichter die de wereld wilde veranderen, 2023.

Suggestie doorgeven

1973: Anthonius A. De Jonge (pdf)

1998: Pieter Van Hees

2023: Luc Vandeweyer

Inhoudstafel