Van Straelen, Emmanuel

Persoon
Milan Dupont (2023, herwerking), Martin Kellens (1998)

Emmanuel van Straelen (1815-1871) was auteur, bibliothecaris en uiteindelijk wijnhandelaar. Hij lag mee aan de basis van de oprichting van Vlaamsgezinde studentengenootschappen en speelde in 1840 een rol bij de organisatie van het Vlaams petitionnement.

Volledige voornaam
Joannes E.A.
Geboorte
Antwerpen, 24 december 1815
Overlijden
Kapellen, 29 september 1871
Leestijd: 3 minuten

Met Tijd en Vlijt

Emmanuel van Straelen, die wees werd op zijn veertiende, volgde middelbaar onderwijs aan het stadscollege in Mechelen, waar hij onder impuls van directeur, priester en leraar Nederlands Jan Baptist David David, Jan-Baptist
Jan-Baptist David (1801-1866) was een katholiek priester, en vanaf 1834 hoogleraar nationale taal, letterkunde en geschiedenis aan de Katholieke Universiteit in Mechelen en Leuven. Hij sp... Lees meer
interesse kreeg voor het Nederlands. Vanaf 1835 studeerde Van Straelen, dankzij een beurs die hij had bekomen door bemiddeling van David, geneeskunde en wijsbegeerte aan de Leuvense universiteit. Hij richtte er samen met drie medestudenten in oktober 1836 het eerste expliciet flamingante studentengenootschap op, Met Tijd en Vlijt Met Tijd en Vlijt
Met Tijd en Vlijt was een Vlaamsgezind Studentengenootschap dat in 1836 aan de Leuvense universiteit werd opgericht en bleef bestaan tot na de Tweede Wereldoorlog. Het speelde tot 1875 e... Lees meer
, en werd er de eerste voorzitter van. Zoals Jan Frans Willems Willems, Jan Frans
Jan Frans Willems (1793-1846), de “vader van de Vlaamse beweging”, was dichter, polemist, filoloog, tekstediteur en initiatiefnemer of lid van tal van academies en genootschappen in binne... Lees meer
wilde van Straelen binnen een expliciet Belgischgezind kader met dit initiatief de beoefening van wat destijds het Nederduits werd genoemd bevorderen, tegen het Frans en het 'Hollands' in. Na enkele jaren nam David, intussen hoogleraar aan de Leuvense universiteit, het voorzitterschap over. Van Straelen bleef gelieerd aan het genootschap, achtereenvolgens als ‘oud werkend lid’, penningsmeester, ondervoorzitter en ‘werkend buitenlid te Hasselt’. Van 1844 tot 1845 werkte hij als onderbibliothecaris van de Leuvense universiteitsbibliotheek. Van Straelen speelde in 1840 een prominente rol bij de organisatie van het Vlaams petitionnement Petitionnement
Het Vlaams petitionnement (1840) was een politieke actie waarbij taalminnaars uit Antwerpen, Gent en Leuven voor de eerste maal een ‘Vlaams’ eisenprogramma formuleerden. Dit petitionnemen... Lees meer
, en in het bijzonder van de Leuvense versie.

Na Met Tijd en Vlijt

Het lijkt erop dat van Straelen onder invloed van zijn vriend Konstantijn J. Bogaerts Bogaerts, Konstantijn
Konstantijn Bogaerts (1812-1891) was als priester actief in het onderwijs en in het bisdom Luik. Hij was medestichter van Met Tijd en Vlijt en het Werk der Vlamingen in Luik en redacteur ... Lees meer
zijn universitaire opleiding staakte om een carrière in de journalistiek te beginnen. In 1846 werd hij redacteur van 't Belgisch Leeuwken, een zowel- Vlaams- als Belgischgezind Brussels blad, waarin hij uitgesproken conservatief-katholieke standpunten vertolkte.

Begin 1847 verhuisde hij naar Brussel. De volgende vijf jaar van zijn leven zijn in grote mate een vraagteken, maar zeker is dat hij in 1853 in Antwerpen een wijnhandel had. Na zijn huwelijk verhuisde hij enkele jaren later naar Kapellen, waar hij zijn wijnhandel voortzette.

Ondertussen bleef Van Straelen actief als flamingantisch publicist en schreef hij, toen de Italiaanse eenmaking de Pauselijke Staten bedreigde, een lofdicht op het pauselijk leger (Castelfidardo, 1860). Bij de Kamerverkiezingen van 1857 stelde Van Straelen zich tevergeefs kandidaat namens de k atholieke partij Katholieke partij
De katholieke partij, later CVP (vanaf 1945) en CD&V (vanaf 2001) speelde een cruciale rol in de geschiedenis van de Vlaamse beweging. De partij had een belangrijk aandeel in onder m... Lees meer
.

Werken

— Artikelen in Lettervruchten; 't Belgisch Leeuwken.
Vertoog aen myne Vlaemschgezinde stadsgenooten, 1851.
In Vlaendren Vlaemsch! Oproep aen het Vlaemsche Volk, 1860.

Literatuur

— J. Vercoullie, Van Straelen, J.A.E., in: BN, vol. XXIV, 1926-1929.
— F. van Vinckenroye, Emmanuel van Straelen, Met Tijd en Vlijt en de vervlaamsing van de Limburgse pers in de negentiende eeuw, in: WT, jg. 45, 1986, nr. 4, pp. 199-205.
— F. van Vinckenroye, Straelen, Joannes Emmanuel Antonius van, in: NBW, jg. XII, 1987.
— L. Gevers, Blauwvoeters en cultuurflaminganten (1836-1914), in: L. Vos, B. Wever en W. Weets (red.), Vlaamse Vaandels, Rode Petten. Honderd jaar Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond, Kapellen, 2002, pp. 13-14.

Suggestie doorgeven

1975: Lieve Gevers (pdf)

1998: Martin Kellens

2023: Milan Dupont

Databanken

Inhoudstafel